Δέκα ημέρες. Είναι το διάστημα κατά το οποίο θα κριθεί η μάχη γιατρών, κυβέρνησης και πολιτών με το εν εξελίξει κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού στη χώρα μας.

Δέκα ημέρες κατά τις οποίες η μάστιγα θα δείξει τη δυναμική που είχε προσλάβει τα τελευταία 24ωρα, κάτι που εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό ημερήσιων κρουσμάτων. Δέκα ημέρες κατά τις οποίες τα νοσοκομεία και οι ΜΕΘ θα πιεστούν ασφυκτικά από περιστατικά COVID-19 και θα κληθούν οι Αρχές να επιδείξουν αντανακλαστικά για να διευρύνουν τάχιστα τις δυνατότητες του ΕΣΥ.

Οπως ανέφεραν στην «Κ» πηγές του υπουργείου Υγείας, αυτό θα γίνει με τους εξής τρόπους: περαιτέρω αξιοποίηση των στρατιωτικών και των ιδιωτικών νοσοκομείων, άνοιγμα νέων κλινών εντατικής θεραπείας –μόλις την περασμένη Τρίτη απεστάλησαν στη Βόρεια Ελλάδα αναπνευστήρες και μόνιτορ για να λειτουργήσουν κλίνες σε νοσοκομεία που ήταν κλειστές– και, στο χειρότερο σενάριο, μετατροπή ειδικών μονάδων όπως καρδιοχειρουργικές ή και χειρουργικών αιθουσών σε ΜΕΘ.

Η εξέλιξη της πανδημίας τις προηγούμενες ημέρες ήταν ραγδαία και στη χώρα μας, με τον κορωνοϊό να δείχνει πως όταν τον ευνοήσουν οι συνθήκες –κοινωνικές αλλά και καιρικές– μπορεί να γίνει ακόμα πιο επικίνδυνος. Ο αριθμός των νέων διαγνώσεων αυξήθηκε κατακόρυφα από 1.690 την Παρασκευή 30 Οκτωβρίου σε σχεδόν 3.000 την περασμένη Πέμπτη, μία ημέρα που σημειώθηκαν 29 θάνατοι. Μέσα σε δύο εβδομάδες ο αριθμός των νοσηλευόμενων ασθενών με COVID-19 σχεδόν διπλασιάστηκε από 920 που ήταν στις 27 Οκτωβρίου σε σχεδόν 1.750 το πρωί της Παρασκευής, όταν μάλιστα στην κορύφωση του πρώτου κύματος το ΕΣΥ είχε νοσηλεύσει μόλις 300 ασθενείς ταυτόχρονα. Ο αριθμός των ασθενών στις ΜΕΘ COVID από τα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας έχει ξεπεράσει τους 200 και αυξάνεται διαρκώς.

Στο νοσοκομείο «Σωτηρία», το πρωί της Παρασκευής, νοσηλεύονταν 135 ασθενείς με COVID-19 σε απλές κλίνες νοσηλείας και 36 σε κλίνες εντατικής.

«Υπάρχουν ακόμα κενές κλίνες. Δεν είμαστε οριακά στην Αττική. Ωστόσο, η εικόνα μπορεί να αλλάξει ακόμα και σε ελάχιστες ημέρες», τονίζει στην «Κ» η πνευμονολόγος και συντονίστρια διευθύντρια της 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής του νοσοκομείου «Σωτηρία», Μίνα Γκάγκα, λέγοντας ότι «το επόμενο δεκαήμερο θα δείξει πόσο μεγάλη είναι η διασπορά του ιού στην κοινότητα και πόσοι είναι αυτοί που μολύνθηκαν τις τελευταίες ημέρες». Η ίδια εκτιμά ότι σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται τουλάχιστον αρχικά αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων. Εάν αυτή είναι διαχειρίσιμη εξαρτάται από το μέγεθός της. «Μία ραγδαία και απότομη αύξηση κρουσμάτων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα από κανένα σύστημα υγείας. Ακόμα και στην Κίνα που δεν κατέγραψε τη φοβερή επιδημία που είδαν οι ΗΠΑ και η Ιταλία, έφτιαξαν νοσοκομεία σε λίγες ημέρες για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Στην Ελλάδα φτιάξαμε μία κλίνη εντατικής στο “Σωτηρία” σε 50 ημέρες. Αυτό δεν μπορεί να γίνεται συνεχώς», σημειώνει.

«Είμαστε προετοιμασμένοι»

Την εκτίμηση ότι το σύστημα μπορεί να αντέξει, παρά το ότι πιέζεται πολύ, εξέφρασε στην «Κ» η καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας και επικεφαλής της Επιτροπής Συντονισμού και Ανάπτυξης ΜΕΘ Αναστασία Κοτανίδου. «Είμαστε προετοιμασμένοι για τέτοιες καταστάσεις. Εχουμε κουραστεί, αλλά θα παρέχουμε τις υπηρεσίες μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», αναφέρει και τονίζει, «ελπίζω ότι σε δέκα ημέρες θα αρχίσουμε να βλέπουμε πτώση στις εισαγωγές στο νοσοκομείο και στις ΜΕΘ. Μέχρι τότε το σύστημα αντέχει».

Σύμφωνα με την κ. Κοτανίδου, το πρωί της Παρασκευής υπήρχαν κενές κλίνες εντατικής COVID στον «Ευαγγελισμό», ένα νοσοκομείο που μαζί με το «Σωτηρία» δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση. «Και περιμένουμε τις επόμενες ημέρες να πάρουν εξιτήριο ασθενείς από τη μονάδα. Αυτό είναι κάτι που δυστυχώς δεν αναφέρεται συχνά», σημειώνει η καθηγήτρια και τονίζει πως«η εντατική είναι ένας χώρος για να κερδίσουμε τη μάχη για τη ζωή. Στην εντατική μπαίνεις για να μπορέσεις να ζήσεις. Και να ζήσεις καλά. Δεν είναι χώρος που θα πρέπει να παρατείνεται το μαρτύριο των ανθρώπων». Σημειώνεται ότι τις πρώτες έξι ημέρες του Νοεμβρίου 24 ασθενείς με σοβαρή λοίμωξη από τον κορωνοϊό εξήλθαν της ΜΕΘ όπου νοσηλεύονταν.

«Εάν τα μέτρα εφαρμοστούν σωστά από τους πολίτες, θα μειωθούν τα κρούσματα και η πίεση στο σύστημα υγείας», τονίζει στην «Κ» και η πρόεδρος της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών-Πειραιώς κ. Ματίνα Παγώνη. «Για την Αττική το σύστημα μπορεί να αντέξει ακόμα 10 ημέρες σε αυτούς τους ρυθμούς, με όλες τις προσπάθειες που θα καταβάλλει το ιατρικό και το νοσηλευτικό προσωπικό. Ωστόσο, περιμένουμε προσλήψεις που θα ενισχύσουν τα νοσοκομεία και ειδικά προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού για τις μονάδες εντατικής θεραπείας. Μην ξεχνάμε ότι είναι σίγουρο πως ένα κομμάτι του προσωπικού των νοσοκομείων θα νοσήσει και αυτό, οπότε θα πρέπει να υπάρχει επάρκεια σε ανθρώπινο δυναμικό για να μπορεί να καλυφθεί το διάστημα της απουσίας του».

Στα όρια

Μπορεί τα νοσοκομεία στην Αττική να αντέχουν, αλλά όλοι συνομολογούν ότι στη Θεσσαλονίκη το σύστημα έχει φτάσει στα όριά του. «Συνεχώς αυξάνονται οι κλίνες για ασθενείς με COVID και συρρικνώνονται άλλες κλινικές. Με το ίδιο προσωπικό, ή με “εντέλλεσθε” σε γιατρούς άλλων ειδικοτήτων που δεν έχουν εμπειρία στις λοιμώξεις», σημειώνει στην «Κ» η πρόεδρος της Ενωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης κ. Δάφνη Κατσίμπα, προσθέτοντας ότι οι συνθήκες αυτές ευνοούν και τις ενδονοσοκομειακές συρροές. Σημειώνεται ότι την Παρασκευή τουλάχιστον 100 εργαζόμενοι νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης είχαν νοσήσει και ήταν σε καραντίνα.

«Οι υγειονομικοί είναι για ένατο μήνα αβοήθητοι, αποδεκατισμένοι, γερασμένοι, λίγοι. Μόνιμες προσλήψεις προσωπικού δεν έχουν γίνει. Από τα μέσα Μαρτίου υπάρχει δέσμευση του πρωθυπουργού για μονιμοποίηση των επικουρικών, η οποία δεν υλοποιήθηκε. Το μόνο που έγινε είναι κατόπιν πιέσεων μας, μία παράταση της θητείας των επικουρικών», επισημαίνει στην «Κ», ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος, νευροχειρουργός Πάνος Παπανικολάου. Ο ίδιος τονίζει την ανάγκη μιας «άνευ όρων επίταξης των ιδιωτικών θεραπευτηρίων», αλλά και τακτικών εργαστηριακών ελέγχων τουλάχιστον δύο φορές τον μήνα σε υγειονομικούς.

Νέες ΜΕΘ και fast track προσλήψεις

Εως και την Παρασκευή, τα δημόσια νοσοκομεία της επικράτειας για τη νοσηλεία των ασθενών με COVID-19 διέθεταν 388 κλίνες σε μονάδες εντατικής θεραπείας, η πληρότητα στις οποίες ήταν στο 60%. Αυτός ο αριθμός των κλινών ΜΕΘ είναι δυναμικός και σταδιακά αυξάνει, ανάλογα και με τις ανάγκες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, την 1η Σεπτεμβρίου δεσμευμένες για ασθενείς με κορωνοϊό ήταν 219 κλίνες Εντατικής και την 1η Οκτωβρίου 272. Από τις 50 νέες κλίνες ΜΕΘ στο «Σωτηρία» – δωρεά της Βουλής, λειτουργούν οι 12. Αύριο αναμένεται να ανοίξουν άλλες 12 και σταδιακά θα λειτουργήσουν όλες έως το τέλος του μήνα. Στον σχεδιασμό είναι να ανοίξουν άλλες 53 κλίνες ΜΕΘ έως το τέλος του έτους. Σημείο-κλειδί είναι να υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό για να τις στελεχώσει. Μόλις την περασμένη Πέμπτη, το υπουργείο Υγείας κατέθεσε τροπολογία για τις προσλήψεις 300 γιατρών για τις ΜΕΘ με fast track διαδικασίες, και οι οποίοι –κατά το υπουργείο– μπαίνουν στη «μάχη» από αύριο.