Σύνδρομο people pleasing – Γιατί έχουμε την ανάγκη να ευχαριστούμε τους άλλους και πως να το αντιμετωπίσουμε

Πότε ήταν η τελευταία φορά που είπες σε κάποιον Όχι, δεν μπορώ να σε βοηθήσω με αυτό ή έχω διαφορετική γνώμη;

Ο καθένας από εμάς αναζητά αγάπη και αποδοχή. Είναι μια βαθιά ριζωμένη και ασυνείδητη συνήθεια που αναπτύξαμε εδώ και πολύ καιρό. Πίσω στις ρίζες μας, όταν ζούσαμε σε φυλές, η αποδοχή από τους άλλους ήταν επίσης ένα μεγάλο μέρος της επιβίωσης – εξίσου σημαντικό με το φαγητό και το καταφύγιο.

Φυσικά, είναι φυσιολογικό να θέλουμε να γίνουμε αρεστοί και αποδεκτοί, αλλά για κάποιους από εμάς, η ανάγκη να ευχαριστήσουμε είναι τόσο έντονη που θυσιάζουμε την ταυτότητά μας, τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας, προκειμένου να γίνουμε αποδεκτοί

Αν πάντα αισθανόσασταν τον καταναγκασμό να ικανοποιήσετε τις ανάγκες όλων των άλλων πριν από τις δικές σας, είναι δύσκολο να φανταστείτε πως είναι να είστε αλλιώς. Το να θές να ευχαριστείς τους άλλους ανθρώπους, δεν είναι μόνο αυτό που κάνεις, αλλά ένα ισχυρό μέρος του ποιος πιστεύεις ότι είσαι.

Οι άνθρωποι που ευχαριστούν τους ανθρώπους έχοντας διαστρεβλωμένη σκέψη η οποία είναι η κυρίαρχη αιτία του συνδρόμου τους, παγιδεύονται σε επιβαρυντικές και αυτοκαταστροφικές νοοτροπίες που διαιωνίζουν τα προβλήματα της κατάστασης αυτής.

Τι είναι το people -pleasing

Ο πυρήνας του συνδρόμου του να ευχαριστείς τους ανθρώπους, είναι η κεντρική πεποίθηση ότι οι άλλοι πρέπει να είναι πρώτοι. Και πιθανότατα πιστεύουν ότι το να κάνουν διαφορετικά θα ήταν εγωιστικό.

Οι άνθρωποι που ευχαριστούν είναι συνήθως μερικοί από τους ωραιότερους και πιο εξυπηρετικούς ανθρώπους. Μπορείτε πάντα να βασίζεστε σε αυτούς για μια χάρη. Ξοδεύουν πολύ χρόνο κάνοντας πράγματα για άλλους ανθρώπους και προσπαθώντας να προβλέψουν τις ανάγκες τους.,είναι πάντα διαθέσιμοι να κάνουν δουλειά για τους άλλους, κάνουν όλα τα σχέδια και φροντίζουν για όλες τις λεπτομέρειες.

Φοβούνται να προσβάλλουν λέγοντας «όχι» σε αιτήματα που είναι σημαντικά για τους άλλους αλλά όχι για τους ιδιους.Η Harriet B.Braiker αποκαλεί αυτή την «ασθένεια για να ευχαριστήσεις» ένα ψυχαναγκαστικό ακόμη και εθιστικό, πρότυπο συμπεριφοράς. Συχνά αυτοθυσιάζονται και βάζουν όλους τους άλλους πάνω από τον εαυτό τους.

Υπάρχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των ανθρώπων που έχουν την τάση να ευχαριστούν τους άλλους. Κάποια από αυτά είναι:

1) Προσποιείστε ότι συμφωνείτε με όλους.

Το να ακούτε ευγενικά τις απόψεις των άλλων – ακόμα και όταν διαφωνείτε – είναι μια καλή κοινωνική δεξιότητα. Αλλά το να προσποιείσαι ότι συμφωνείς μόνο και μόνο επειδή θέλεις να είσαι αρεστός μπορεί να σε κάνει να εμπλακείς σε συμπεριφορά που αντίκειται στις αξίες σου.

2) Νιώθετε υπεύθυνοι για το πώς νιώθουν οι άλλοι.

Είναι υγιές να αναγνωρίζετε πώς η συμπεριφορά σας επηρεάζει τους άλλους. Αλλά το να πιστεύεις ότι έχεις τη δύναμη να κάνεις κάποιον ευτυχισμένο είναι πρόβλημα. Είναι στο χέρι του καθενός να είναι υπεύθυνος για τα συναισθήματά του.

3) Ζητάτε συχνά συγγνώμη.

Είτε κατηγορείτε υπερβολικά τον εαυτό σας είτε φοβάστε ότι πάντα σας κατηγορούν οι άλλοι, οι συχνές συγγνώμες μπορεί να είναι σημάδι μεγαλύτερου προβλήματος. Δεν χρειάζεται να λυπάσαι που είσαι εσύ.

4) Αισθάνεστε επιβαρυμένοι από τα πράγματα που πρέπει να κάνετε.

Είσαι υπεύθυνος για το πώς περνάς τον χρόνο σου. Αλλά αν είσαι ευχαριστημένος με τους ανθρώπους, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το πρόγραμμά σου να είναι γεμάτο με δραστηριότητες που πιστεύεις ότι οι άλλοι θέλουν να κάνεις.

5) Δεν μπορείτε να πείτε όχι.

Είτε πεις ναι και μετά συνεχίσεις πραγματικά, είτε προσποιείσαι αργότερα μια ασθένεια για να εκπληρώσεις τις δεσμεύσεις σου, δεν θα φτάσεις ποτέ τους στόχους σου εάν δεν μπορείς να μιλήσεις για τον εαυτό σου.

6.) Αισθάνεστε άβολα αν κάποιος είναι θυμωμένος μαζί σας.

Το ότι κάποιος είναι θυμωμένος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έκανες κάτι λάθος. Αλλά αν δεν αντέχεις τη σκέψη ότι κάποιος είναι δυσαρεστημένος μαζί σου, θα έχεις περισσότερες πιθανότητες να συμβιβάσεις τις αξίες σου.

7) Χρειάζεστε έπαινο για να νιώσετε καλά.

Ενώ ο έπαινος και τα καλά λόγια μπορούν να κάνουν οποιονδήποτε να νιώσει καλά, οι άνθρωποι που ευχαριστούν εξαρτώνται από την επικύρωση. Εάν η αυτοεκτίμησή σου βασίζεται αποκλειστικά στο τι σκέφτονται οι άλλοι για εσένα, θα αισθάνεσαι καλά μόνο όταν οι άλλοι σου κάνουν κομπλιμέντα.

8) Καταβάλλετε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποφύγετε τις συγκρούσεις.

Είναι ένα πράγμα να μην θέλεις να ξεκινήσεις σύγκρουση. Αλλά η αποφυγή της σύγκρουσης με κάθε κόστος σημαίνει ότι θα παλέψεις να υπερασπιστείς τα πράγματα – και τους ανθρώπους – στα οποία πιστεύεις πραγματικά. Επειδή αποφεύγεις τα δύσκολα συναισθήματα, δεν επιτρέπεις ποτέ στον εαυτό σου να μάθει πώς να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τη σύγκρουση ή πώς να αντιμετωπίζει κατάλληλα τον θυμό. Κατά συνέπεια, εγκαταλείπεις τον έλεγχο πολύ εύκολα σε αυτούς που κυριαρχούν πάνω σου μέσω εκφοβισμού και χειραγώγησης.

Όταν το να είσαι καλός έχει υψηλό κόστος

Οι άνθρωποι που ευχαριστούν προσπαθούν να κρατούν όλους γύρω τους χαρούμενους και ικανοποιημένους. Συχνά αυτοθυσιάζονται και βάζουν όλους τους άλλους πάνω από τον εαυτό τους. Αυτό από την άλλη έχει υψηλό κόστος – βλέπουν τον εαυτό τους – και θέλουν να είναι σίγουροι ότι οι άλλοι τους βλέπουν – ως καλούς ανθρώπους.

Η ίδια τους η ταυτότητα πηγάζει από αυτή την εικόνα της καλοσύνης. Και, ενώ μπορεί να πιστεύουν ότι το να είναι καλοί τους προστατεύει από δυσάρεστες καταστάσεις με φίλους και οικογένεια, στην πραγματικότητα, το τίμημα που πληρώνουν είναι ακόμα πολύ υψηλό. Ακριβώς, επειδή είναι πολύ καλοί, οι άλλοι άνθρωποι μπορεί να τους χειραγωγήσουν και να εκμεταλλευτούν την προθυμία τους να τους ευχαριστήσουν. Η καλοσύνη τους μπορεί ακόμη και να τους τυφλώσει μπροστά στο γεγονός ότι οι άλλοι τους εκμεταλλεύονται.

Προκειμένου να σταματήσετε να προσπαθείτε να είστε ευχάριστοι στους ανθρώπους, είναι σημαντικό να κατανοήσετε μερικούς από τους λόγους για τους οποίους μπορεί να εμπλέκεστε σε αυτό το είδος συμπεριφοράς. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να παίζουν ρόλο, Η βασική αιτία του να είσαι ευχάριστος στους ανθρώπους συνήθως έχει να κάνει με τα πρώτα στάδια της ζωής σου, συγκεκριμένα με τον τρόπο που σου φέρθηκαν, σε αγάπησαν και σε φρόντισαν οι γονείς σου.

Ναι, ξέρω ότι είναι δύσκολο να το καταπιείς. Αν, ως παιδί, οι γονείς σας έδειξαν αγάπη μόνο όταν συμμορφώνεστε με τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τις προσδοκίες τους, τελικά θα μάθετε ότι πρέπει να τους ευχαριστήσετε για να γίνετε αληθινά αγαπημένοι και αποδεκτοί — και ασυνείδητα θα εφαρμόσετε αυτή την πεποίθηση σε κάθε ανθρώπινη αλληλεπίδραση.

Σημαντικό ρόλο παίζει η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Μερικές φορές οι άνθρωποι επιδίδονται σε συμπεριφορά που αρέσει στους ανθρώπους επειδή δεν εκτιμούν τις δικές τους επιθυμίες και ανάγκες. Λόγω έλλειψης αυτοπεποίθησης, οι άνθρωποι που ευχαριστούν έχουν ανάγκη για εξωτερική επικύρωση και μπορεί να αισθάνονται ότι το να κάνουν πράγματα για τους άλλους θα οδηγήσει σε έγκριση και αποδοχή. Επίσης η ανασφάλεια συνήθως οδηγεί σε τέτοιου είδους συμπεριφορές καθώς οι άνθρωποι μπορεί να προσπαθήσουν να ευχαριστήσουν τους άλλους επειδή ανησυχούν ότι δεν θα τους αρέσουν στους άλλους, εάν δεν κάνουν κάτι παραπάνω για να τους κάνουν ευτυχισμένους.

Οι προσπάθειες να κρατήσετε τους άλλους ανθρώπους ευτυχισμένους μπορεί να προκαλέσουν άγχος και στρες τα οποία μπορεί να έχουν επιζήμιες επιπτώσεις στην υγεία σας.

Το να ευχαριστούμε τους άλλους δεν είναι μονόδρομος που αποκλείει το να σεβαστούμε τις δικές μας ανάγκες κι ευτυχώς υπάρχουν τρόποι ούτως ώστε να εξισορροπήσουμε την επιθυμία μας να κάνουμε τους άλλους ευτυχισμένους χωρίς να θυσιάσουμε τη δική μας ευτυχία.

Για να πάψουμε να θέλουμε να είμαστε ευχάριστοι στους ανθρώπους, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το άγχος που κατευνάζει αυτή η συμπεριφορά. Για πολλούς ανθρώπους που έχουν την τάση να ευχαριστούν τους γύρω τους, η ιδέα να σταματήσουν να είναι ευχάριστοι εγείρει τεράστιο άγχος.

Στον πυρήνα του, αυτό το άγχος σχετίζεται με την ίδια την αίσθηση του εαυτού μας:
θα έχω κάποια λειτουργία ή αξία εάν δεν έχω εξωτερικά επικύρωση;

Τι μπορείτε λοιπόν να κάνετε για να σταματήσετε να ευχαριστείτε μόνιμα τους άλλους και να αρχίσετε να προοδεύετε;

Αντιμετωπίστε το άγχος: βάλτε τον εαυτό σας πρώτο. Ρωτήστε γιατί το κάνω αυτό; Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να είσαι χρήσιμος, αλλά δεν είναι πάντα κατάλληλο.

Αναγνωρίστε ότι η αυτοεκτίμησή σας δεν συνδέεται με άλλους ανθρώπους: είναι απολύτως φυσιολογικό να είστε αμφίθυμοι για τους άλλους και είναι εξίσου φυσιολογικό να αισθάνονται αμφίθυμοι για εσάς. Δεν είναι δυνατόν να είσαι θετικός ή χρήσιμος όλη την ώρα

Θέστε όρια

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα όριά σας, να ορίζετε σαφή όρια και στη συνέχεια να τα κοινοποιείτε. Να είστε σαφείς και συγκεκριμένοι για το τι είστε διατεθειμένοι να αναλάβετε. Αν φαίνεται ότι κάποιος ζητά πάρα πολλά, ενημερώστε του ότι ξεπερνά τα όρια αυτού που είστε διατεθειμένοι να κάνετε και ότι δεν θα μπορείτε να βοηθήσετε.

Ξεκινήστε με μικρά βήματα

Μπορεί να είναι δύσκολο να κάνετε μια ξαφνική αλλαγή, επομένως είναι συχνά πιο εύκολο να ξεκινήσετε κάνοντας ένα βήμα τη φορά.

Ξεκινήστε λέγοντας όχι σε μικρότερα αιτήματα, προσπαθήστε να εκφράσετε τη γνώμη σας για κάτι μικρό ή ζητήστε κάτι που χρειάζεστε.

Για παράδειγμα, δοκιμάστε να πείτε όχι σε ένα αίτημα κειμένου. Στη συνέχεια, προχωρήστε στο να πείτε στους ανθρώπους «όχι» αυτοπροσώπως. Εξασκηθείτε σε διαφορετικά περιβάλλοντα ή καταστάσεις, όπως όταν μιλάτε με πωλητές, παραγγέλνετε σε ένα εστιατόριο ή ακόμα και όταν έχετε να κάνετε με συναδέλφους.

Κερδίστε χρόνο

Όταν κάποιος ζητά μια χάρη, πείτε του ότι χρειάζεστε λίγο χρόνο για να το σκεφτείτε. Το να πείτε αμέσως «ναι» μπορεί να σας κάνει να νιώθετε υποχρέωση και υπερβολική δέσμευση, αλλά αφιερώνοντας το χρόνο σας για να απαντήσετε σε ένα αίτημα μπορεί να σας δώσει το χρόνο να το αξιολογήσετε και να αποφασίσετε εάν είναι κάτι που θέλετε πραγματικά να κάνετε.

Αποφύγετε τις δικαιολογίες

Είναι σημαντικό να είστε άμεσοι όταν λέτε «όχι» και να αποφεύγετε να δικαιολογείτε την αδυναμία σας να συμμετάσχετε. Μόλις αρχίσετε να εξηγείτε γιατί δεν μπορείτε να κάνετε κάτι, δίνετε στους άλλους την ευκαιρία να προσαρμόσουν το αίτημά τους για να βεβαιωθούν ότι μπορείτε ακόμα να κάνετε αυτό που ζητούν.

Τέλος να θυμάστε ότι οι σχέσεις απαιτούν δούναι και λαβείν. Μια ισχυρή, υγιής σχέση περιλαμβάνει έναν ορισμένο βαθμό αμοιβαιότητας. Εάν ένα άτομο δίνει πάντα και το άλλο παίρνει πάντα, αυτό σημαίνει συχνά ότι ένα άτομο παραιτείται από πράγματα που χρειάζεται για να διασφαλίσει ότι το άλλο άτομο έχει αυτό που θέλει

Αν το να ευχαριστείς τους άλλους δυσκολεύει την επιδίωξη της δικής σου ευτυχίας, είναι σημαντικό να βρεις τρόπους να θέσεις όρια. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι δεν μπορείτε να τους ευχαριστήσετε όλους. Αν κάτι τέτοιο δεν λειτουργήσει μπορείτε να δείτε ένα ειδικό ψυχικής υγείας για να σας υποστηρίξει σε αυτη σας την προσπάθεια.

Μαριάννα Μαυρομάτη-psychology.gr