Αναστολές συμβάσεων, εκ περιτροπής απασχόληση, τηλεργασία, απώλεια θέσεων εργασίας. Μαζί με τα πολλά δεινά της, η πανδημία φέρνει πάμπολλες ανατροπές (και) στο εργασιακό πεδίο.

«Gig-Economy»: Οικονομία επί μέρους παραδοτέων

Μία από αυτές; Η δημιουργία νέας, «ευέλικτης», αλλα και εξαιρετικά επισφαλούς μορφής απασχόλησης. Συνδεδεμένη άρρηκτα πια με την έκρηξη του διαδιδυακού εμπορίου και της on-line παροχής υπηρεσιών, αποκαλείται «gig work».

Προσαρμοσμένη στο ψηφιακό περιβάλλον, με νέα ώθηση της πανδημίας, πλην όμως ακόμη χωρίς σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο, αφορά στην περιστασιακή απασχόληση, και δη ολοένα και πιο συχνά πια μέσα από σχετικές διαδικτυακές πλατφόρμες.

Η βρετανική PeoplePerHour, για παράδειγμα, σημείωσε αύξηση 111% σε χρήστες, σε ετήσια βάση, από την απαρχή της πανδημίας. Αντίστοιχα, η αμερικανική Upwork παρουσίασε αύξηση 24% στις εγγραφές μόνον μέσα στο περασμένο καλοκαίρι. Στο 17% ήταν η αντίστοιχη αύξηση στην Freelancer.com, με έδρα την Αυστραλία.

Έρευνα κατέδειξε ότι το 60% των ιδιοκτητών επιχειρήσεων στη Βρετανία σκοπεύουν φέτος να συνεργαστούν με περισσότερους αυτοαπασχολούμενους. Εξ αυτών, σχεδόν 7 στους 10 (67%) επικαλέστηκαν λόγους δεξιοτήτων. Το 42% την ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις. Περίπου το 1/3 (35%) κατονόμασε ως κίνητρο την περιστολή εξόδων.

Ψηφιακοί… προλετάριοι;

Για πάρα πολλούς νεοεισερχόμενους στην αποκαλούμενη «Gig-economy», η αλλαγή αυτή δεν ήταν συνειδητή επιλογή, αλλά αναγκαιότητα, λόγω της υγειονομικής και της συνεπαγώμενης οικονομικής κρίσης. Μοιραία, οι περισσότεροι εργάζονται χωρίς «δίχτυ ασφαλείας». Αρκετοί είναι διπλά εκτεθειμένοι.

Έρευνα του κέντρου CEP του London School of Economics κατέδειξε ότι το 78% των εργαζομένων μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, κυρίως ως διανομείς, θεωρούν ότι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για την υγεία τους εν ώρα εργασίας.

Όταν, για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας στη Γαλλία η Uber Eats επιβράβευε με 10 ευρώ πελάτες της στις τρεις παραγγελίες, η εφημερίδα Le Monde έκανε δηκτικά λόγο για «κορωνο-προώθηση». Στο μεσοδιάστημα, ανέφερε, τα συνδικάτα στη Νότια Κορέα κατήγγειλαν τουλάχιστον 15 θανάτους διανομέων από «kwarosa», ελληνιστί από την πολλή δουλειά…

Συν τω χρόνω, πάντως, οι καταστάσεις τείνουν να αλλάξουν. Πλέον, μπαίνει de facto επί τάπητος η ανάγκη ενός ρυθμιστικού πλαισίου.