Εχει έρθει η ώρα όχι μόνο να σπάσουμε αλλά και να εξαλείψουμε την αόρατη γυάλινη οροφή

Ο όρος της «γυάλινης οροφής» αποδίδει, ίσως με τον καλύτερο τρόπο, τα αόρατα εμπόδια που σταματούν ορισμένους ανθρώπους από το να προχωρήσουν και να εξελιχθούν, ειδικά στον επαγγελματικό τομέα. Θεωρητικά, κάθε άτομο με συγκεκριμένη ειδίκευση και με σκληρή δουλειά θα μπορούσε να αναρριχηθεί σε ανώτερα επαγγελματικά στάδια, μια και υπάρχουν νομικές αλλά και μεμονωμένες εταιρικές προστασίες που καθιστούν τη γυάλινη οροφή τουλάχιστον ξεπερασμένη. Αυτά τα αόρατα εμπόδια, όμως, παραμένουν.

Πότε «χτίστηκε» η οροφή;

Η μεταφορά της «γυάλινης οροφής» επινοήθηκε από φεμινίστριες αναφορικά με τα εμπόδια που συναντούν στη σταδιοδρομία τους γυναίκες υψηλών επιδόσεων και διαδόθηκε ευρέως στα 80s. Περιγράφει ειδικότερα τα δυσδιάκριτα ανεπίσημα εμπόδια που δεν επιτρέπουν σε γυναίκες να λάβουν προαγωγές, αυξήσεις μισθών και να αξιοποιήσουν ευκαιρίες ανέλιξης. Η «γυάλινη οροφή» εμποδίζει τους ανθρώπους να αναλάβουν συγκεκριμένα καθήκοντα, παρά την κατάρτισή τους και τη σκληρή τους προσπάθεια.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που επηρεάζει εκτός των άλλων την πορεία της επαγγελματικής σταδιοδρομίας και το status, δυσχεραίνοντας τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική υγεία.

Αόρατο εμπόδιο; Αόρατα τραύματα

Είναι γνωστό ότι διάφορες καταστάσεις στον χώρο εργασίας μπορεί να επηρεάσουν άμεσα την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων. Μια καριέρα «on pause» με τη στέρηση περισσότερων ή πιο σύνθετων καθηκόντων και ισάξιων απολαβών μπορεί να πυροδοτήσει μια σειρά από αρνητικά συναισθήματα, όπως:

⦁ Αμφιβολία
⦁ Αίσθημα απομόνωσης
⦁ Μνησικακία
⦁ Θυμός

Και από την άλλη αυτά τα συναισθήματα, όταν προκύψουν, δεν γίνεται να περιοριστούν στον εργασιακό χώρο, μεταφέρονται συνήθως σε κάθε τομέα της καθημερινότητας.

Πυροδοτεί το στρες

Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Recent Technology and Engineering (IJRTE), η «γυάλινη οροφή» έχει βρεθεί ότι έχει άμεσο αντίκτυπο στα επίπεδα στρες των εργαζόμενων γυναικών. Το χρόνιο στρες με τη σειρά του είναι γνωστό ότι επηρεάζει σημαντικά το ανοσοποιητικό, το πεπτικό αλλά και το καρδιαγγειακό σύστημα, δυσχεραίνοντας τη λειτουργία τους και τη συνολική εικόνα της υγείας.

Διαταραχές στη διάθεση

Οπως επισημαίνεται και στο «Harvard Health», η κατάθλιψη φαίνεται να «χτυπά» περισσότερο τις γυναίκες. Μελέτη μάλιστα που δημοσιεύτηκε στο «National Library of Medicine» δείχνει ότι οι διακρίσεις που γίνονται στον χώρο εργασίας λόγω φύλου, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν τις άνισες ευκαιρίες και το μισθολογικό χάσμα – γνωστό και ως «wage gap» –, πιθανότατα να συμβάλλουν στο φαινόμενο αυτό.

Μήπως «χτυπήσατε» ταβάνι;

Είναι γνωστό ότι οι γυναίκες δεν αμείβονται όπως οι άνδρες. Ενώ μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι γυναίκες «δεν ζητούν περισσότερα», ερευνητική έκθεση που έχει δημοσιευτεί στο «Wiley Online Library» αποδεικνύει τα αντίθετα, αφού οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ενώ οι γυναίκες πλέον ζητούν καλύτερη αμοιβή ή αποζημίωση, τελικά δεν την παίρνουν.

Ενδεχομένως να αισθανθείτε ότι φτάσατε στη «γυάλινη οροφή» αν διαπιστώσετε ότι άτομα με λιγότερα προσόντα και που πιθανόν καταβάλλουν και λιγότερη προσπάθεια σας προσπερνούν στον επαγγελματικό στίβο. Ακόμα ένα παράδειγμα μπορούμε να δούμε στο Οβάλ Γραφείο του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Δεν υπάρχει νόμος που να παρεμποδίζει μια γυναίκα από το να αναλάβει τη συγκεκριμένη θέση, αλλά ακόμα δεν έχει συμβεί. Ωστόσο, δεν μπορούμε και να αγνοήσουμε την αχτίδα αισιοδοξίας που ακτινοβολεί η Κάμαλα Χάρις, η πρώτη εκλεγμένη Αφροαμερικανή με ασιατικές ρίζες γυναίκα αντιπρόεδρος των ΗΠΑ.

Η επίδραση της «γυάλινης οροφής» μπορεί να γίνει αισθητή πολύ πριν «πέσετε» πάνω της. Γυναίκες και άνθρωποι που ανήκουν σε μειονότητες ενδεχομένως να μείνουν εκτός συναντήσεων και επικοινωνιών. Μπορεί να βρεθούν αποκλεισμένοι από εκδηλώσεις δικτύωσης εντός και εκτός επαγγελματικού περιβάλλοντος. Αυτό λοιπόν μπορεί να τους στερήσει ευκαιρίες και ισχυρές επαγγελματικές σχέσεις. Πιθανότητα να τους απομακρύνει από σημαντικά γεγονότα που θα μπορούσαν να προωθήσουν την καριέρα τους.

Υπάρχουν όμως κι άλλες, πιο άμεσες εκφάνσεις της «γυάλινης οροφής». Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν πρακτικές πρόσληψης που βασίζονται σε διακρίσεις, παρενόχληση, ακόμα και το εχθρικό περιβάλλον στον χώρο εργασίας. Ως επί το πλείστον η «γυάλινη οροφή» κρύβεται σε κοινή θέα και δύσκολα αποδεικνύεται. Ωστόσο, οι επιδράσεις της είναι έντονα αισθητές.

«Χτύπησα» ταβάνι… Τι κάνω τώρα;

Εάν συνειδητοποιήσατε ότι μάλλον κάπου «χτυπήσατε», είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε αρχικά ότι αυτό δεν σημαίνει τίποτα για εσάς προσωπικά, καθώς δεν φταίτε εσείς. Από εκεί και πέρα έχετε αρκετές επιλογές για τον τρόπο που θα προχωρήσετε. Μπορείτε να κοινοποιήσετε το ζήτημα, προκειμένου να ευαισθητοποιήσετε και άλλους και να αλλάξετε την κατάσταση ή μπορείτε να διοχετεύσετε την ενέργειά σας διαφορετικά, ώστε να προχωρήσετε αλλού.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που θα πρέπει να σταθμίσετε και αυτές οι αποφάσεις είναι ιδιαίτερα προσωπικές, γι’ αυτό και είναι σημαντικό σε τέτοιες περιπτώσεις να επιλέγει κανείς την καταλληλότερη για εκείνον λύση. Οσον αφορά τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, υπάρχουν μερικές πρακτικές ανακούφισης και υποστήριξης:

⦁ Προσέξτε για συμπτώματα στρες, αγχώδους διαταραχής και κατάθλιψης, όπως η ευερεθιστότητα, ο θυμός, τα προβλήματα με τον ύπνο, το διαρκές αίσθημα ανησυχίας, το αίσθημα της αβεβαιότητας ή και της απελπισίας.

⦁ Μην ξεχνάτε να ασκήστε τακτικά.

⦁ Προσπαθήστε να μειώσετε τα επίπεδα άγχους μέσω του διαλογισμού, της γιόγκα ή και των ασκήσεων αναπνοής.

⦁ Αφιερώστε χρόνο για αμιγώς ψυχαγωγικές αναζητήσεις, καθώς και αυτές περιλαμβάνονται στη φροντίδα της ψυχικής σας υγείας.

⦁ Μην ξεχνάτε να επικοινωνείτε με τα αγαπημένα σας πρόσωπα, καθώς οικογένεια και φίλοι μπορούν να σας χαρίσουν τη συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζεστε.

Η «γυάλινη οροφή»… θρύψαλα

Αν και τα πράγματα έχουν βελτιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, το πρόβλημα παραμένει. Είναι σημαντικό λοιπόν όλοι και κυρίως τα ανώτερα στελέχη:

⦁ Να αναγνωρίζουμε την αξία της διαφορετικότητας.

⦁ Να αντιμετωπίζουμε προκαταλήψεις και στερεότυπα που συμβάλλουν στη «γυάλινη οροφή».

⦁ Να ενθαρρύνουμε την καλύτερη επικοινωνία στο εργασιακό περιβάλλον.

⦁ Να μη δείχνουμε ανοχή σε πρακτικές που βασίζονται σε διακρίσεις.

⦁ Να προωθούμε την ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής, με γνώμονα την προάσπισή της.