Το κορυφαίο στούντιο κινούμενων σχεδίων ελπίζει να επιστρέψει στις επιτυχίες χάρη στο Elemental, μια παράξενη και συγκινητική ιστορία για τις σχέσεις και τα όνειρα στον σύγχρονο κόσμο

Ας ξεκινήσουμε με ένα κουίζ: Ποια είναι η πιο κερδοφόρα ταινία της Pixar; Δεν θα ρωτούσα αν ήταν εύκολο, ούτε αν υπήρχε περίπτωση να το μαντέψετε. Οπότε, θα το πάρει το ποτάμι: είναι οι Απίθανοι 2. Με έσοδα 1,2 δισ. δολάρια. Μια ταινία σαφώς χειρότερη από τους πρώτους Απίθανους και, σύμφωνα με τη βαθμολογία του Rotten Tomatoes, χειρότερη από 16 ακόμα ταινίες της εταιρείας. Αλλά ήταν μια ταινία του 2018. Όπως και το Toy Story 4 ήταν μια ταινία του 2019 – βρίσκεται δεύτερο στη λίστα των εσόδων, με λίγο περισσότερα από 1 δισ., αν και σαφώς χειρότερο από τα τρία προηγούμενα Toy Story. Με άλλα λόγια, προς το τέλος της προηγούμενης δεκαετίας το όνομα της Pixar είχε πια παγιωθεί σε τέτοιο βαθμό ως συνώνυμο της ποιότητας στον χώρο του animation, που αρκούσε η υπογραφή της για να τραβήξει τον κόσμο στα σινεμά. Αλλά ύστερα σαν κάτι να συνέβη.

Πρώτα απ’ όλα συνέβη η πανδημία, η οποία αποσταθεροποίησε τη σχέση του κοινού με το σινεμά και επαναπροσδιόρισε τη σχέση του με τις τηλεοπτικές πλατφόρμες. Καλές ταινίες (π.χ. Λούκα) ή πολύ καλές (π.χ. Soul) έχασαν τις κινηματογραφικές τους πρεμιέρες, ενώ οι επόμενες (το Πάντα στο κόκκινο και κυρίως το Lightyear) δεν συγκαταλέγονται στις πιο φωτεινές στιγμές του στούντιο, την ίδια στιγμή που οι ανταγωνιστές (DreamWorks Animation, Sony Pictures Animation, Illumination κ.ά.) απολάμβαναν δικές τους μεγάλες επιτυχίες. Η εισπρακτική αποτυχία της τελευταίας τετραετίας προκάλεσε περικοπές στο ανθρώπινο δυναμικό, ενώ απομακρύνθηκε, όχι για οικονομικούς λόγους, αλλά λόγω καταγγελιών για τη συμπεριφορά του, και ο επικεφαλής της εταιρείας, Τζον Λάσετερ.

Το Elemental (Στο στοιχείο τους) του Πίτερ Σον, που βρίσκεται εδώ και λίγες ημέρες στις αίθουσες, αποτελεί ένα πολύπλευρο στοίχημα για το στούντιο και μια ευκαιρία για επανεκκίνηση. Θα τα καταφέρει;

Φωτιά και μετανάστευση

Το πρώτο που σκέφτεται κανείς παρακολουθώντας το Elemental, αναπόφευκτα, είναι ότι μετά τα ανθρωπόμορφα συναισθήματα του Inside Out (Τα μυαλά που κουβαλάς), η Pixar παρουσιάζει τώρα και ανθρωπόμορφα στοιχεία της φύσης: εδώ πρωταγωνιστούν φωτιές, νερά, σύννεφα και κομμάτια γης. Πιο συγκεκριμένα, όμως, είναι μια ταινία μετανάστευσης. Είναι η ιστορία δύο φωτιών που φεύγουν από την πατρίδα τους αναζητώντας ένα καλύτερο μέρος στην Element City, μια μεγαλούπολη που δεν τους καλοδέχεται εξαιτίας της διαφορετικότητάς τους, μέχρι που με μεγάλο κόπο χτίζουν την κοινότητά τους σε μια συνοικία μακριά από το κέντρο της πόλης. Εκεί μεγαλώνει η μοναχοκόρη τους ( Έμπερ), προορισμένη να αναλάβει την ταπεινή οικογενειακή επιχείρηση, μέχρι που προφανώς όλα ανατρέπονται, όταν γνωρίζει ένα συμπαθέστατο νερό (Γουέιντ) και τίθεται το ερώτημα αν τελικά τα δύο στοιχεία μπορούν να συνυπάρξουν. Μια ιστορία μετανάστευσης που μέσα της κρύβει την ερωτική ιστορία μιας «απαγορευμένης» αγάπης.

«Με ενέπνευσε η αρχική ιδέα του Πιτ [σ.σ. Πίτερ Σον], σκέφτηκα ότι υπήρχαν αμέτρητες δυνατότητες και με ενθουσίασαν οι τεχνικές προκλήσεις που απαιτούσε η δημιουργία αυτής της ταινίας», μου λέει η παραγωγός του Elemental, Ντενίζ Ριμ, σε μια σύντομη συνομιλία. «Το στούντιο ήταν κι αυτό ενθουσιασμένο. Ξέρετε, υπάρχει ένα τεράστιο πνεύμα συνεργασίας στην Pixar και προσωπικά ανυπομονούσα να δουλέψω μαζί με όλους αυτούς τους ταλαντούχους ανθρώπους. Θέλω να πω, ήταν απόλαυση, αλλά ήταν και πολύ δύσκολο, πιο δύσκολο από ό,τι αρχικά περίμενα». Περιγράφει ως μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία τη δημιουργία των χαρακτήρων, πώς θα μοιάζουν και πώς θα κινούνται, πώς θα είναι ελκυστικοί. «Πάντα ο στόχος είναι το κοινό να συνδεθεί με τους χαρακτήρες. Έτσι περάσαμε πάρα πολύ χρόνο κάνοντας δοκιμές στην εμφάνισή τους. Και όταν τελικά είδαμε την Έμπερ να ανοιγοκλείνει τα μάτια της για πρώτη φορά, ήταν λες και είχε γίνει κάποιο θαύμα. Χρειάστηκαν πάρα πολλοί άνθρωποι και πάρα πολλοί μήνες δουλειάς μέχρι να βρούμε έναν τρόπο να την κάνουμε να λειτουργήσει».

»Η ταινία αποτέλεσε την πιο μεγάλη πρόκληση της καριέρας μου», συνεχίζει η κ. Ριμ, στο βιογραφικό της οποίας βρίσκονται τίτλοι όπως το Up και ταινίες των φραντσάιζ των Toy Story και Cars. «Ένιωσα μια βαθιά σύνδεση όχι μόνο με το οπτικό αποτέλεσμα, αλλά και με την ιστορία που θέλησε να αφηγηθεί ο Πιτ – στη δική μου οικογένεια δεν υπάρχει κάποια ιστορία μετανάστευσης, αλλά ο πατέρας μου είχε κι αυτός μια μικρή επιχείρηση και δούλευε πραγματικά σκληρά».

Η ικανότητα της Pixar να δημιουργεί ποιοτικές ταινίες animation δεν έχει χαθεί – το Elemental είναι μια απόδειξη. Το χιούμορ υπάρχει, η τεχνική αρτιότητα είναι εμφανής, η ενσυναίσθηση επίσης. Το αν όλα αυτά μπορούν να μεταφραστούν σε εισιτήρια είναι μια άλλη υπόθεση. Δεν θα κάνει τα νούμερα του Super Mario Bros. ούτε μπορεί να συναγωνιστεί το σύμπαν των Μίνιονς· καλώς ή κακώς, όμως, η επιτυχία είναι μια έννοια που φιλτράρεται (και) μέσα από τα έσοδα. Η εταιρεία προσπαθεί να συνδυάσει καινούργιες πρωτότυπες ταινίες, παίρνοντας ένα σχετικό ρίσκο, ενώ παράλληλα δημιουργεί σίκουελ επιτυχημένων ιστοριών που έχουν ήδη το κοινό τους.

Έτσι, το 2024 αναμένεται το Elio (μια ιστορία ενός 11χρονου αγοριού με τεράστια φαντασία) αλλά και το Inside Out 2 (καινούργια συναισθήματα μπαίνουν στο μυαλό της Ράιλι). Αναζητώντας αυτή την ισορροπία, η Pixar δίνει τη μάχη της στον λεγόμενο «animation war», οδεύοντας ολοταχώς για τα τριακοστά της γενέθλια.

Άθως Δημουλάς-kathimerini.gr