Την ώρα που ο πλανήτης βρίσκεται κοντά στο να προσθέσει ακόμη δύο εμβόλια στη μάχη κατά της πανδημίας, οι μεταλλάξεις που αναδύονται από διάφορες περιοχές του κόσμου αναγκάζουν τις φαρμακοβιομηχανίες να στραφούν και στην παραγωγή ενισχυτικών σκευασμάτων, απέναντι σε μια πανδημία που αλλάζει διαρκώς και θα μπορούσε να παραμείνει ενεργή για χρόνια, αναφέρει σε δημοσίευμά του το πρακτορείο Bloomberg, τονίζοντας ότι οι παραλλαγές ιού ανακόπτουν την αισιοδοξία που καλλιεργεί η ταχύτητα έυρεσης των εμβολίων.  

Τα εμβόλια των Moderna και Pfizer ήδη χρησιμοποιούνται, ενώ ακόμη δύο, αυτά των Johnson & Johnson και Novavax δημιουργούν πρόσθετα όπλα απέναντι στην αρχική μορφή του ιού, έχοντας ανοίξει τον δρόμο για την έγκρισή τους στις ΗΠΑ. «Ωστόσο, κάπου εδώ έρχονται τα άσχημα νέα», αναφέρει χαρακτηριστικά το πρακτορείο, εξηγώντας:

Μεταλλάξεις που είναι πιθανό να αντιστέκονται μερικώς στα εμβόλια και τις θεραπείες αντισωμάτων, προελαύνουν στη Νότια Αφρική και τη Βραζιλία, απειλώντας με διάδοση σε παγκόσμια επίπεδο. To εμβόλιο της J&J, για παράδειγμα, παρουσίασε αποτελεσματικότητα 72% στις ΗΠΑ, αλλά στη Νότια Αφρική, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 57%. Αντίστοιχα είναι και τα στοιχεία της Novavax, με 89% στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά μόλις 49% στη Νότια Αφρική.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, ακόμη και πριν τα εν λόγω δεδομένα, οι εργαστηριακοί έλεγχοι σε άλλα εμβόλια έδειχναν ότι ενδεχομένως θα ήταν λιγότερο αποτελεσματικά απέναντι στη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη. Ωστόσο, το τι ακριβώς σήμαινε αυτό, παρέμενε αβέβαιο. Τα νέα αποτελέσματα αποτελούν μια σαφή ένδειξη ότι τα εμβόλια δεν λειτουργούν εξίσου καλά, τουλάχιστον σε μια από τις μεταλλάξεις που έχουν εμφανιστεί.

«Τώρα έχουμε μια πραγματική εικόνα των κλινικών συνεπειών και διαπιστώνουμε ότι έχουμε απέναντί μας μια πρόκληση», είχε σημειώσει χαρακτηριστικά την Παρασκευή ο κορυφαίος Αμερικανός επιδημιολόγος, Αντονι Φάουτσι.

Το πρώτο βήμα, αναφέρει το πρακτορείο, είναι να γνωρίζουμε πότε οι μεταλλάξεις βρίσκονται ανάμεσά μας. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ζητείται από κάθε πολιτεία να αποστέλλει τουλάχιστον 750 δείγματα κάθε βδομάδα για να φανεί το αποτύπωμά τους, ενώ εκφράζεται ανησυχία για το κατά πόσο το υπάρχον σύστημα στη χώρα είναι επαρκές για την ταχεία ανίχνευσή τους.

Τι δείχνει η αποτελεσματικότητα των εμβολίων

Τόσο η Pfizer, όσο και η Moderna, υποστηρίζουν πως τα εμβόλιά τους παράγουν επαρκή αντισώματα κατά της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης.

Ωστόσο, τόσο οι δύο εταιρείες, όσο και η J&J έχουν ανακοινώσεις ότι βρίσκονται σε διαδικασία παραγωγής ενισχυτικών εμβολίων ή άλλων μεθόδων για να την καταπολεμήσουν.

Την ίδια ώρα, προσθέτει το Bloomberg, ΗΠΑ και Ευρώπη βρίσκονται σε αγώνα δρόμου για να εμβολιάσουν τους πληθυσμούς τους πριν οι μεταλλάξεις από Νότια Αφρική και Βραζιλία μεταδοθούν περαιτέρω ή, ακόμη χειρότερα, αν εμφανιστούν νέες που θα κάνουν ακόμη πιο ανθεκτικό τον ιό.

Οι δηλώσεις του Φάουτσι σχετικά με το ζήτημα, είναι ενδεικτικές. «Αυτό που με κρατά ξύπνιο τις νύχτες, είναι το ενδεχόμενο εμφάνισης μιας μετάλλαξης που “ξεγλιστρά” από τα πάντα».

Σε εργαστηριακά αποτελέσματα πριν από τη νέα δοκιμαστική έρευνα των Novavax και Johnson & Johnson, συνεχίζει το πρακτορείο, ερευνητές από το Κέντρο Ερευνών Aaron Diamond AIDS στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια διαπίστωσαν ότι τα εμβόλια Pfizer και Moderna ήταν λιγότερα ισχυρά έναντι της μετάλλαξης στη Νότια Αφρική.

«Κοιτάζοντας τα αποτελέσματά μας δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτό θα καταστρέψει το εμβόλιο. Αυτό θα ήταν λάθος. Αλλά νομίζω ότι είναι εξίσου λάθος να λέμε ότι όλα είναι ρόδινα», εξήγησε ο ιολόγος επικεφαλής του εργαστηρίου.

Μάχη μακράς διαρκείας

Το συμπέρασμα των επιστημόνων: πρόκειται για μια μάχη που θα κρατήσει για πολύ, καταλήγει το Bloomberg. Τα εμβόλια που λειτουργούν καλά τώρα μπορεί να εξασθενίσουν στο μέλλον, εκτός εάν έχουν σχεδιαστεί ενισχυτικές λήψεις, κάτι που πάνω στο οποίο οι κατασκευαστές εμβολίων έχουν ήδη αρχίσει να δουλεύουν.

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι ο Covid-19 μεταμορφώνεται σε κάτι παρόμοιο με τη γρίπη, απαιτώντας ανά περιόδους νέους εμβολιασμούς, για να παραμείνει μακριά μας.