Στις σελίδες του έχουν φιλοξενηθεί κείμενα των Ανρί Ματίς, Σεσίλ Μπίτον, Τζον Μπέρτζερ κ.ά. Τα εξώφυλλά του έχουν κοσμήσει έργα των Λούσιαν Φρόιντ, Μπάρμπαρα Χέπγουορθ και Γιαγιόι Κουσάμα, ενώ διακηρυγμένος στόχος του είναι «η διεύρυνση του κοινού και της απήχησης της σύγχρονης τέχνης, καθώς και η καταγραφή της αλληλεπίδρασής της με τον πολιτισμό».

Ωστόσο, ειδικά από το 2002 και έπειτα, το βρετανικό περιοδικό ArtReview είναι γνωστό και για τη λίστα «Power 100», που συντάσσεται κάθε Δεκέμβριο από μια ανώνυμη διεθνή επιτροπή επαγγελματιών και καλλιτεχνών, με σκοπό να αποτυπώσει τις εκατό ισχυρότερες προσωπικότητες της σύγχρονης τέχνης. Κριτήρια επιλογής των προσωπικοτήτων; Η επιδραστικότητά τους, ο ρόλος τους στην πρόσληψη της τέχνης από το κοινό και, φυσικά, η ενεργή παρουσία τους το τελευταίο έτος.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η φετινή λίστα, για πρώτη φορά στην ιστορία της, έχει στην κορυφή όχι ένα πρόσωπο (όπως ήταν ο Αϊ Γουέι Γουέι το 2011 και ο Ντάμιεν Χιρστ το 2008), αλλά ένα κίνημα: το Black Lives Matter. Το σχετικό κείμενο του περιοδικού εξηγεί την επιλογή πολύ καθαρά: Το 2020, η δύναμη του Black Lives Matter έγινε αισθητή σε κάθε πτυχή του κόσμου της τέχνης και συγκεκριμένα «στην αναβίωση της αποκαθήλωσης αγαλμάτων σε ΗΠΑ και Ευρώπη από διαδηλωτές που επιχειρούσαν να αποκαταστήσουν ιστορικές αδικίες, στην ορατότητα των σύγχρονων μαύρων καλλιτεχνών, σε βραβεύσεις και σε διορισμούς, στη σπουδή των γκαλερί να διευρύνουν τους καταλόγους τους, στα μουσεία που επανεξετάζουν ποιον εκπροσωπούν και πώς». Με δυο λόγια, το Black Lives Matter «έφτασε να συμβολίζει μια παγκόσμια διευθέτηση της φυλετικής δικαιοσύνης και μια αλλαγή παραδείγματος του σύγχρονου πολιτισμού».

Η λίστα συνεχίζεται με ανάλογη ευρύτητα βλέμματος: στη δεύτερη θέση συναντούμε την ινδονησιακή καλλιτεχνική κολεκτίβα Ruangrupa, που έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση της Documenta 15 (θα πραγματοποιηθεί ιδανικά το 2022), ενώ στην τρίτη θέση βρίσκονται ο οικονομολόγος Φελουέν Σαρ και η ιστορικός της τέχνης Μπενεντίκτ Σαβουά, που εισηγήθηκαν στον Εμανουέλ Μακρόν την αποαποικιοποίηση των γαλλικών μουσείων και την επιστροφή των εκθεμάτων τους στις χώρες προέλευσης. Τέταρτο στη σειρά έρχεται ένα ακόμα κίνημα, το #MeToo (που έχει καθαιρέσει και αρκετούς άνδρες από τις θέσεις τους σε ιδρύματα), ενώ ακολουθούν ο Αμερικανός πανεπιστημιακός και ποιητής Φρεντ Μότεν, ο καλλιτέχνης και κινηματογραφιστής Αρθουρ Τζάφα, ο διευθυντής του MoMA Γκλεν Λόουρι, η επικεφαλής του Studio Museum του Χάρλεμ, Θέλμα Γκόλντεν, η καθηγήτρια Λογοτεχνίας του Κολούμπια, Σαϊντίγια Χάρτμαν, και η θεωρητικός του φεμινισμού Τζούντιθ Μπάτλερ.

«Power 100»

Στην ανακοίνωσή του, το περιοδικό ArtReview ξεκαθαρίζει πως ειδικά αυτή τη χρονιά, με τα ιδρύματα, τις γκαλερί και τους καλλιτέχνες να βρίσκονται εκτός ενεργού δράσης ή ορατότητας, η λίστα «Power 100» συντάχθηκε δίνοντας έμφαση σε αξίες σχετικές με την ισότητα, τη δικαιοσύνη, τη σχέση μας με το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ετσι, στη θέση 14 κατατάσσεται η καλλιτεχνική και ερευνητική κολεκτίβα Forensic Architecture (που έχει καταπιαστεί ενδελεχώς και με τις δολοφονίες του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου) και στο νούμερο 16 βρίσκεται ο Βρετανός σκηνοθέτης Στιβ Μακουίν, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, της σειράς ταινιών «Small Axe», που παρακολουθούν τη ζωή των Ινδών μεταναστών στο Λονδίνο του ’60 και του ’70. Ο γκαλερίστας Λάρι Γκαγκόσιαν έρχεται 29ος, η σχεδιάστρια μόδας Μιούτσια Πράντα 35η, ενώ ο ενεργός σε ζητήματα κλιματικής αλλαγής Γάλλος φιλόσοφος και ανθρωπολόγος Μπρούνο Λατούρ (τον Ιανουάριο είχε μιλήσει στην «Κ» για το βιβλίο «Πού θα προσγειωθούμε;», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις) «τερμάτισε» 47ος.

Τέλος, στην 59η θέση της λίστας βρέθηκε ο «γνωστός-άγνωστος» Μπάνκσι, που φέτος συζητήθηκε όχι μόνο για τη δημοπράτηση του έργου του «Show me the Monet» προς 7,5 εκατ. λίρες Αγγλίας ή για μια έκθεση φωτογραφιών του από την Παλαιστίνη, αλλά και για τις δημόσιες καλλιτεχνικές παρεμβάσεις του, που αποτύπωναν ιδιοσυγκρασιακά τη συνθήκη της πανδημίας και υποστήριζαν το υγειονομικό προσωπικό της χώρας του.

Νικόλας Ζώης – kathimerini.gr