Από το σούπερ μάρκετ έως τη θέρμανση του σπιτιού, το κόστος ζωής έχει αυξηθεί δραματικά σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο παγκόσμιος πληθωρισμός βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα από το 2008 και οι λόγοι είναι οι εξής:

1. Η αύξηση των τιμών ενέργειας και πετρελαίου

Οι τιμές πετρελαίου βρέθηκαν σε ελεύθερη πτώση στις αρχές της πανδημίας, όμως στη συνέχεια, η ζήτηση ενισχύθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα την περασμένη εβδομάδα οι τιμές να χτυπήσουν ρεκόρ επταετίας.

2. Ελλείψεις αγαθών

Πολλές πολυεθνικές, όπως για παράδειγμα η Nike και άλλες, αύξησαν τις τιμές των προϊόντων τους εξ αιτίας της αύξησης στο κόσμος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η ανοδική αυτή τάση ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των lockdown. Τότε, οι καταναλωτές αναγκάστηκαν να μείνουν σπίτια τους και, μην μπορώντας να ξοδέψουν σε φαγητό και ποτό, έκαναν αγορές ειδών για το σπίτι, αλλά και ρουχισμό. Την ίδια ώρα, οι εταιρείες παραγωγής σε μέρη όπως η Ασία έκλεισαν, λόγω των περιοριστικών μέτρων, και έκτοτε δεν έχουν καταφέρει να επαναφέρουν τα αποθέματά τους στα φυσιολογικά επίπεδα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι τιμές. Το ίδιο συνέβη και με τις εταιρείες πρώτων υλών, με συνέπεια να αυξηθούν οι τιμές στο πλαστικό, στο τσιμέντο και το ατσάλι.

3. Κόστος αποστολής

Οι εταιρείες μεταφορών παγκοσμίως αδυνατούν να εξυπηρετήσουν την αυξημένη ζήτηση μετά την πανδημία. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες λιανικής πληρώνουν πολύ ακριβότερα τα προϊόντα που βάζουν για πώληση στα καταστήματά τους, μεταφέροντας το κόστος ή μέρος αυτού στους καταναλωτές. Για παράδειγμα, το να στείλει κανείς ένα κοντέινερ από την Ασία στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή κοστίζει περί τα 17.000 δολάρια, με την τιμή να έχει δεκαπλασιαστεί μέσα σε ένα χρόνο, καθώς πέρυσι ήταν 1.500 δολάρια. Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμα περισσότερο, λόγω της έλλειψης οδηγών φορτηγών στην Ευρώπη.

4. Αύξηση μισθών

Πολλοί άνθρωποι, κυρίως στις ΗΠΑ, εγκατέλειψαν τη δουλειά τους ή άλλαξαν δουλειά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτό είχε ως συνέπεια, οι εταιρείες να δυσκολεύονται να βρουν υπαλλήλους, ειδικά οδηγούς, παρασκευαστές τροφής ή σερβιτόρους εστιατορίων. Έτσι, αναγκάστηκαν να αυξήσουν τους μισθούς μεταφέροντας συχνά το κόστος στους καταναλωτές.

5. Κλιματική αλλαγή

Σε πολλά μέρη του πλανήτη, τα ακραία καιρικά φαινόμενα συνέβαλαν στην αύξηση του πληθωρισμού. Για παράδειγμα, η παγκόσμια παροχή πετρελαίου επλήγη δραστικά από τους τυφώνες Ίντα και Νίκολας που πέρασαν από τον Κόλπο του Μεξικού και προκάλεσαν ζημιές στις αμερικανικές υποδομές.

6. Εμπορικοί δασμοί

Οι αυξήσεις των τιμών εισαγωγής επίσης συνέβαλαν στην άνοδο του πληθωρισμού. Οι δασμοί που έφερε η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το ίδιο ισχύει για τους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ σε Κινεζικά προϊόντα.

7. Το τέλος των μέτρων στήριξης της πανδημίας

Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο σταματούν τα μέτρα στήριξης που έδιναν στις επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν τις ζημίες από τον κορωνοϊό. Οι δημόσιες δαπάνες και ο δανεισμός αυξήθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτό οδήγησε σε αύξηση των φόρων, που έπληξαν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών σε μία στιγμή που οι μισθοί στους περισσότερους τομείς παρέμειναν σταθεροί. Πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες έφτιαξαν πολιτικές που είχαν σκοπό να προστατέψουν τους εργάτες και τα χαμηλά εισοδήματα. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι όσο σταματά η στήριξη, τόσο αυξάνονται οι πληθωριστικές πιέσεις.

ΚΛΕΙΩ ΝΙΚΟΛΑΟΥ-economistas.gr