ΕΛΛΑΔΑ

Το τελευταίο αντίο στην Κική Δημουλά

Το «τελευταίο αντίο» στην ποιήτρια Κική Δημουλά, απηύθυναν σήμερα, σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης, συγγενείς, φίλοι και θαυμαστές, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

Ανάμεσα στους ανθρώπους που βρέθηκαν εκεί ήταν ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με τη σύζυγό του, Μαρέβα, ο δήμαρχος Αθηνών Κώστας Μπακογιάννης, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η Βίκυ Σταυρόπουλου μαζί με την κόρη της Δανάη Μπάρκα, ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος, ο σχεδιαστής Μάκης Τσέλιος, η Λίνα Νικολακοπούλου, η Λένα Πλάτωνος, η Άννα Παναγιωταρέα, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Δημήτρης Λιγνάδης, Γιώργος και Άννα Νταλάρα κ.ά.

Η κηδεία της Κικής Δημουλά έγινε δημοσία δαπάνη ως μια ελάχιστη ένδειξη τιμής και σεβασμού στο σπουδαίο έργο που άφησε πίσω της. Σημειώνεται ότι έφυγε από τη ζωή το περασμένο Σάββατο (22/2), σε ηλικία 89 ετών, έπειτα από σύντομη νοσηλεία, κατά την οποία είχε υποστεί ανακοπή καρδιάς. Εισήλθε εν συνεχεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας, από την οποία δεν εξήλθε ποτέ. Η ποιήτρια νοσηλευόταν από τις 2 Φεβρουαρίου στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του «Υγεία», με χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια.

Στεφάνια απέστειλαν, μεταξύ άλλων, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η σύζυγός του Μαρέβα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ο Αντώνης Σαμαράς, η πρόεδρος και το ΔΣ του Συλλόγου «Ελπίδα», η Εταιρεία Συγγραφέων, το Ίδρυμα Κώστας και Ελένη Ουράνη, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ο Βαρδής και η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, ο Γιώργος και η Άννα Νταλάρα, οι εκδόσεις Πατάκη, το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά. Δάφνινο στεφάνι κατέθεσε στο φέρετρο η Ακαδημία Αθηνών.

Επικήδειους εκφώνησαν η πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Άννα Μπενάκη, η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, η εκπρόσωπος του εκδοτικού Πίκου Ίκαρος Κατερίνα Καρύδη, ο ιατρός Στρατής Παττακός και ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών Βασίλειος Πετράκος.

Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος είπε: «Η Κική Δημουλά ήταν μία ποιήτρια που έκανε την καθημερινότητα μεταφυσική, έκανε το λίγο πολύ, έκανε αιωνιότητα τη θνητότητα».

Ο καρδιοχειρουργός Στρατής Παττακός δήλωσε: «Τα λόγια περιττεύουν για την απώλεια μιας τέτοιας ύπαρξης. Με τίμησε με τη φιλία της. Θα ζει για πάντα στις καρδιές μας».

Ο ζωγράφος Σωτήρης Σόρογκας δήλωσε: Είμαι πολύ συγκινημένος. Θα λείψει σε όλους μας η ποίηση της. Η Κική είχε μια ευαισθησία που ξεπέρναγε το μέτρο. Λυπάμαι πολύ που η Ελλάδα δεν πήρε το τρίτο Νόμπελ με την Κική».

Επικήδειος ομιλία της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού

Ένα βιογραφικό σημείωμα πρέπει, αφού γραφτεί,

να μείνει επ’ αρκετόν καιρό κρεμασμένο στον αέρα από ένα τσιγκέλι αυστηρότητας,

ώστε να στραγγίξουν καλά τα στερεότυπα,

οι ωραιοποιήσεις, η ρόδινη παραγωγικότης και ο πρόσθετος ναρκισσισμός,

πέραν εκείνου που ενυπάρχει στη φύση μιας αυτοπαρουσίασης.

Μόνον έτσι βγαίνει το καθαρό βάρος: το ήθος που επέβαλες να τηρεί η προσπάθειά σου.

Αυτή είναι η πρώτη παράγραφος από τη βιογραφία της που έγραψε εκείνη… για εκείνη. Ήξερε πως όσοι θα μιλούν σήμερα ή στο μέλλον, θα βρίσκουν μόνο λόγια θαυμασμού για το έργο της, για την προσωπικότητά της. Όμως, η ίδια σημείωνε πόσο αυστηρή ήταν με τον εαυτό της, αυστηρή με τις λέξεις της, αυτές έπλαθε, ξαναέπλαθε και τις καλλιεργούσε..

Με το χρόνο, ωστόσο, δεν ήταν αυστηρή. Είχε την απόλυτη αίσθηση της φθοράς του και γι’ αυτό δεν τον φοβόταν. Δεν θα την έλεγες ποτέ αυστηρή με εκείνους που αγαπούσε. Ούτε καν στον έρωτα δεν στάθηκε αυστηρή, όταν τον παρατηρούσε να κυλάει προς την αγάπη.

Εμείς, σήμερα, είμαστε όλοι γύρω της να την αποχαιρετήσουμε επειδή ετοιμάστηκε να φύγει, χωρίς ποτέ να μας αφήσει. Να της πούμε δυο λόγια, όχι για το έργο της που είναι συγκλονιστικό στην κάθε στροφή του, καθρεφτίζοντας όλα εκείνα που στη ζωή μας εμείς δεν τολμάμε ακόμη να αρθρώσουμε.

Ούτε για τη λαμπρή λιακάδα, τα ποιήματά της, που μετανάστευσαν σε τόσες ξένες γλώσσες. Αλλά για αυτή την ομορφιά που εξέπεμπε χάρη στη μυστική αγάπη της για τη ζωή, που τη μετρούσε με το φως που ανεπαίσθητα χανόταν.

Και όσο χανόταν, τόσο δυνάμωνε η περιέργειά της να εξερευνήσει όσα έφυγαν, όσα συναισθήματα άφηναν το αποτύπωμά τους, όσα πονούσαν τη μνήμη της. Είμαστε όλοι ευλογημένοι που διασταυρωθήκαμε μαζί της.

Χαρήκαμε το λόγο της, τη παιγνιώδη της διάθεσή, την κρίση της για τα σοβαρά που τα συνόδευε πάντα η ευγένεια, η ταπεινότητα και η υπομονή της.

Κυρία Δημουλά, σας ευχαριστούμε που μπορούμε εμείς οι υπολειπόμενοι, μπορούν οι επόμενοι και οι επόμενοι να αφήνονται στη μαγεία των εικόνων που συνθέτουν οι στίχοι σας. Ο χρόνος υποκλίθηκε ενώπιον σας και θα σας κρατήσει στην αιωνία αγκαλιά του. Και αυτή θα είναι παραμυθία για τα παιδιά σας, για τα εγγόνια σας, για εκείνους, τους πάντα νέους, που θα καταφεύγουν στην ποίησή σας.

Εμείς είμαστε ευγνώμονες που μας κάνατε να σας αγαπήσουμε.

Ό,τι είχες να πεις

Για τα φθινόπωρα, τα κύκνεια,

Τις μνήμες, υδρορροές των ερώτων

Την αλληλοκτονία των ωρών

Των αγαλμάτων την αφερεγγυότητα

Ό,τι είχες να πεις

Γι’ ανθρώπους που σιγά σιγά λυγίζουν

Το είπες…

Καλό ταξίδι κυρία Δημουλά