Συνοπτική εικόνα των βασικών μεταβολών στη φορολογική νομοθεσία από την 1η Ιανουαρίου 2019

Με το σημείωμα αυτό δίδεται μια συνοπτική εικόνα των βασικών αλλαγών που επέρχονται στη φορολογική νομοθεσία από 1ης/1/2019.

Οι κυριότερες αλλαγές που επέρχονται συνοψίζονται παρακάτω:

1 Μειώνεται στο 28% (από 29% το 2018) ο φορολογικός συντελεστής των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα των νομικών προσώπων – οντοτήτων που τηρούν διπλογραφικά βιβλία (εξαιρουμένων των πιστωτικών ιδρυμάτων που φορολογούνται με 29%).
Επίσης, μειώνεται στο 28% ο φορολογικός συντελεστής και για τα νομικά πρόσωπα που τηρούν απλογραφικά βιβλία (προσωπικές εταιρείες, τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, οι συνεταιρισμοί και οι ενώσεις αυτών, οι κοινωνίες αστικού δικαίου κ.λπ., καθώς και οι κοινοπραξίες).

Σύμφωνα με το άρθρο 23 του Ν. 4579/2018 που τροποποίησε την §1 του άρθρου 58 του Ν. 4172/2013, ο φορολογικός συντελεστής θα μειώνεται κατά μία μονάδα κατά έτος, μέχρι το 25% κατά το φορολογικό έτος 2022 (σχετική Πολ. 1228/2018).

2 Καταργείται από την 01/01/ 2019 ο συντελεστής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο κρασί (20 ευρώ ανά εκατόλιτρο τελικού προϊόντος), σύμφωνα με το άρθρο 92 § 3 του Ν. 4583/ 2018, που αντικατέστησε το άρθρο 91 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (Ν. 2960/ 2001). Σχετική και η ΔΕΦΚΦ Β 1191856 ΕΞ 2018 «Κοινοποίηση διατάξεων (άρθρα 2, 93 και 109) του Ν. 4583/20187 της ΑΑΔΕ».

3 Παρατείνεται μέχρι 30/06/ 2019 το μειωμένο καθεστώς του ΦΠΑ στα 5 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λέρος, Λέσβος, Κως, Σάμος και Χίος), σύμφωνα με την Απόφαση 2/95717 (ΦΕΚ 5888/31-12-2018) της υφυπουργού Οικονομικών που εκδόθηκε κατ’ επιταγήν της Π.Ν.Π. της 31/12/2018 του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΦΕΚ 221/31-12-2018, τεύχος Α΄).

4 Μειώνεται στο 6% (από 13%) ο συντελεστής του ΦΠΑ:
α) Για τα εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών, σύμφωνα με το άρθρο 58 του Ν. 4587/2018, και
β) για τα ηλεκτρονικά μπαστούνια (ΔΚ ΕΧ 6602), γραφομηχανές με χαρακτήρες Braille (ΔΚ ΕΧ 8472), τα οποία προορίζονται για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία όρασης, σύμφωνα με το άρθρο 58 του Ν. 4553/2018.

5 Παρατείνεται μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2019 η αναστολή των διατάξεων φορολόγησης της υπεραξίας μεταβίβασης ακινήτων, του άρθρου 41 του Ν. 4172/2013, σύμφωνα με το άρθρο 101 του Ν. 4583/2018 (σχετική και η Πολ. 1241/2018).

6 Μέχρι το τέλος του Μαρτίου (31/03) του επομένου έτους από το ημερολογιακό που αφορούν, θα υποβάλλονται ετησίως (και όχι ανά τρίμηνο) οι Συγκεντρωτικές Καταστάσεις Πελατών – Προμηθευτών, σύμφωνα με την Απόφαση – Πολ. 1217/29-11-2018.

7 Εξαιρούνται από την 01/01/2019 από το τέλος επιτηδεύματος του άρθρου 31 του Ν. 3981/2011:

* Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις και οι Συνεταιρισμοί Εργαζομένων (500 ευρώ).
* Οι αγρότες – μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του Ν. 4384/2016.
* Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, οι σχολικοί συνεταιρισμοί του άρθρου 46 του Ν. 1566/1985.
* Οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τη μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ή Συνεταιρισμού Εργαζομένων.
Καθώς και οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, που βρίσκονται σε εκκαθάριση, πτώχευση ή αδράνεια, σύμφωνα με το άρθρου 17 του Ν. 4577/2018.

8 Μειώνεται, κατά ποσοστό 30%, σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν. 4579/2018, ο ΕΝΦΙΑ για το έτος 2019, όταν η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας φυσικού προσώπου ανέρχεται μέχρι του ποσού των 60.000 ευρώ. Όταν η συνολική αξία της ως άνω ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ, για το υπερβάλλον ποσό αυτής, το ποσό της μείωσης κατά 30% μειώνεται κατά επτά δέκατα (0,7) του ευρώ ανά χίλια (1.000) ευρώ ακίνητης περιουσίας και δεν μπορεί να υπερβεί τα εκατό (100) ευρώ.

Επίσης, και για το έτος 2019, δεν συνυπολογίζεται στη συνολική αξία των δικαιωμάτων επί ακινήτου για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ η αξία των δικαιωμάτων επί γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού (αγροτεμάχια) (σχετική η Πολ. 1223/2018).

9 Εφαρμόζονται από την 01/01/2019, οι νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, οι οποίες καθορίστηκαν με την Υπουργική Απόφαση Πολ. 1113/2018 της 12ης Ιουνίου του 2018 (ΦΕΚ 2192/12-06-2018).
Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, που καλύπτει 10.216 ζώνες, σε 2.122 ζώνες οι τιμές μειώνονται, σε 3.792 ζώνες οι τιμές αυξάνονται και σε 4302 ζώνες οι τιμές παραμένουν οι ίδιες με τις προϊσχύουσες.
Σημειώνεται ότι οι νέες αντικειμενικές αξίες εφαρμόσθηκαν κατά τη διάρκεια του 2018 μόνο για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ.
Οι αυξομειώσεις αυτές των νέων αντικειμενικών αξιών θα προκαλέσουν μεταβολές σε 17 φόρους, τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις, που επιβάλλονται στην απόκτηση και κατοχή της ακίνητης περιουσίας (ΦΜΑ, ΦΠΑ 24% στις πωλήσεις νεόδμητων κτισμάτων, φόροι δωρεάς, γονικής παροχής κ.λπ.).

10 Προστίθεται διαδικαστική παράβαση στον ΚΦΔ που επισύρει πρόστιμο 500 ευρώ, στην περίπτωση που ο φορολογούμενος ή οποιοδήποτε πρόσωπο, εφόσον υπέχει υποχρέωση από τη φορολογική νομοθεσία, εκδίδει στοιχεία λιανικής πώλησης από εγκεκριμένο και μη δηλωμένο φορολογικό μηχανισμό, σύμφωνα με το άρθρο 59 του Ν. 4583/2018.

11 Παρέχεται η δυνατότητα για πρώτη φορά υποβολής χωριστών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των συζύγων και της χωριστής βεβαίωσης του φόρου.

Η δήλωση δύναται να υποβάλλεται χωριστά, εφόσον ένας τουλάχιστον εκ των συζύγων το επιλέξει, με ανέκκλητη δήλωση, για κάθε φορολογικό έτος μέχρι και την 28η Φεβρουαρίου του έτους υποβολής της δήλωσης. Η επιλογή αυτή είναι δεσμευτική ως προς το φορολογικό έτος που αφορά και τον άλλο σύζυγο, σύμφωνα με το άρθρο 59 του Ν. 4583/2018 (σχετική και η Πολ. 1241/2018).

12 Αυξάνεται από την 01/01/2019 το περιβαλλοντικό τέλος της λεπτής πλαστικής σακούλας στα 0,07 λεπτά (από 0,03 λεπτά που κόστιζε πλέον 0,01 ΦΠΑ = 0,04 λεπτά). Συνεπώς, από την 01/01/2019, κάθε λεπτή σακούλα θα χρεώνεται 0,09 λεπτά (0,07 λεπτά + ΦΠΑ 0,02 λεπτά), σύμφωνα με το άρθρο 3Α’ της απόφασης με αρ. 180036/952/2017/10-08-2017 (ΦΕΚ 2812/10-08-2017).

13 Μειώνονται από την 01/01/2019 οι ασφαλιστικές εισφορές για κύρια σύνταξη των ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, κατά 33,3%, από 20% που ήταν το 2018 στο 13,33%, σύμφωνα με τον Ν. 4578/2018.

14 Καθιερώνεται σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου της 28/12/2018 του υπουργείου Εργασίας, που γνωστοποιεί την υπογραφή της αναμενόμενης υπουργικής απόφασης, η παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών 20,28% για όσους αμείβονται με τίτλους κτήσης (πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης).

Με βάση την υπουργική απόφαση (που αναμένεται η δημοσίευσή της):

Οι αμειβόμενοι με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών – πωλήσεων απογράφονται στον ΕΦΚΑ πριν από την έκδοση του παραστατικού.

Η ασφαλιστική εισφορά καθορίζεται σε 13,33% για κύρια σύνταξη και 6,95% για υγειονομική περίθαλψη επί της καθαρής αξίας του παραστατικού μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου και άλλων επιβαρύνσεων. Οι εισφορές βαρύνουν τον αμειβόμενο με παραστατικό παρεχόμενων υπηρεσιών και αποδίδονται στον ΕΦΚΑ από τον εκδότη μέχρι το τέλος της τελευταίας εργάσιμης ημέρας του επόμενου μήνα της έκδοσης του παραστατικού.

Ο χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, αν δεν υπάρχει σύμβαση εργασίας, υπολογίζεται με βάση το πηλίκο της καθαρής αξίας του παραστατικού διά του ποσού που αντιστοιχεί στον εκάστοτε κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Στην περίπτωση που υπάρχει σύμβαση εργασίας με καθορισμένο αριθμό ημέρας ή ημερών απασχόλησης μέχρι 1 πλήρη μήνα ή 25 ημέρες ασφάλισης, ως χρόνος ασφάλισης λαμβάνεται η ημέρα ή οι ημέρες που ορίζονται στη σύμβαση ανεξαρτήτως της διάρκειας της ημερήσιας απασχόλησης.

Συνεπώς μετά την παρακράτηση του φόρου 20% και του χαρτοσήμου 3,60% επί της αμοιβής του Τίτλου Κτήσης, θα υπολογίζεται επί του υπολοίπου της καθαρής αξίας (αφού αφαιρεθεί ο φόρος και το χαρτόσημο) ασφαλιστική εισφορά 20,28% υπέρ ΕΦΚΑ. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 39 του Ν. 4308 (Ε.Λ.Π.), μπορεί κάποιος να λάβει αμοιβή με Τίτλο Κτήσης μέχρι του ποσού των 10.000,00 ευρώ ετησίως, εφόσον παρέχει υπηρεσία ευκαιριακά και περιστασιακά, όπως φοιτητές, νοικοκυρές, άνεργοι κ.λπ. (σχετική και η Πολ. 1003/2014).

Του Αθανασίου Λ. Βουθούνη-naftemporiki.gr