Ένα Ταμείο Ανάκαμψης χάνει κάθε πέντε χρόνια το ελληνικό Δημόσιο από τη φοροδιαφυγή που συντελείται στον ΦΠΑ.

Συγκεκριμένα, η φοροδιαφυγή ΦΠΑ στην Ελλάδα είναι από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ενωση, εξέλιξη που δεν έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, ωστόσο περιορίζεται κατά διαστήματα όταν συρρικνώνονται και οι συντελεστές ΦΠΑ. Συνολικά από το 2000 μέχρι και το 2018 η χώρα μας έχει χάσει περίπου 115 δισ. ευρώ από τον ΦΠΑ.

Είναι ενδεικτικό ότι το επταετές πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης ανέρχεται στα 32 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή, η χώρα μας σε μικρότερο χρονικό διάστημα (5 χρόνια) χάνει ακριβώς το ίδιο ποσό. Το ποσό αυτό όχι μόνο θα μπορούσε να διευκολύνει τις πολιτικές των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών, δεδομένου ότι θα οδηγούσε στη μείωση αρκετών φόρων που σηκώνει σήμερα η μισθωτή εργασία, κυρίως η μεσαία τάξη, αλλά θα μπορούσε να περιορίσει δραστικά και το δημόσιο χρέος.

Από παλαιότερα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών προκύπτει πως οι αξίες που θα έπρεπε να φορολογούνται σήμερα ανέρχονται στο ποσό των 130 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, τα 60 δισ. ευρώ εντάσσονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, άλλα 55 δισ. ευρώ στο 13%, 10 δισ. ευρώ στον υπερμειωμένο συντελεστή και τα υπόλοιπα σε διάφορες άλλες κατηγορίες. Ωστόσο, σήμερα οι αξίες που φορολογούνται, ή διαφορετικά η βάση πάνω στην οποία επιβάλλεται ο ΦΠΑ, διαμορφώνονται στα 75 δισ. ευρώ. Δηλαδή για προϊόντα και υπηρεσίες ύψους 55 δισ. ευρώ δεν εκδίδονται φορολογικά στοιχεία, γεγονός που οδηγεί σε απώλεια εσόδων άνω των 6,5 δισ. ευρώ ετησίως.

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το λεγόμενο «κενό ΦΠΑ» (VAT GAP), δηλαδή τη διαφορά μεταξύ των προσδοκώμενων και των πραγματικών εσόδων από τον ΦΠΑ, αποτυπώνει ότι η απώλεια εσόδων έχει οριακά βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Κομισιόν, η Ελλάδα είχε το 2018 τη χειρότερη επίδοση στην Ευρωζώνη και τη δεύτερη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη μετά τη Ρουμανία. Αν και οι απώλειες περιορίστηκαν κατά 1,1 δισ. σε σχέση με το 2017, η «τρύπα» στις εισπράξεις ΦΠΑ το 2018 διαμορφώθηκε στα 6,570 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 30,1% των δυνητικών εσόδων, με τον μέσο όρο στην Ευρώπη να είναι 9,2%. Βασική αιτία η φοροδιαφυγή, αλλά και οι στρεβλώσεις του συστήματος.

Συνολικά στην Ευρώπη χάθηκαν γύρω στα 140 δισ. ευρώ το 2018, με την τάση για το 2019 να είναι πτωτική. Ωστόσο, σύμφωνα με τον επίτροπο Πάολο Τζεντιλόνι, η κρίση του 2020 υπολογίζεται ότι θα εκτινάξει τις απώλειες στα 164 δισ. ευρώ.

Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου καταγράφεται πτώση των εισπράξεων του ΦΠΑ συνεπεία της υγειονομικής κρίσης και συγκεκριμένα μέχρι σήμερα έχουν εισπραχθεί περί τα 8,6 δισ. ευρώ μειωμένα κατά 1,7 δισ. ευρώ έναντι του αρχικού στόχου.

Ενας από τους λόγους που τα τελευταία χρόνια οι θεσμοί επέμεναν να αυξηθεί η απαλλαγή από το καθεστώς ΦΠΑ των επιχειρήσεων με ακαθάριστα έσοδα έως 25.000 ευρώ (από 10.000 ευρώ που είναι σήμερα) είναι το τεράστιο μέγεθος της φοροδιαφυγής που καταγράφεται. Υποστηρίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα μειωθεί το διοικητικό κόστος που προκύπτει τόσο για τη φορολογική διοίκηση όσο και για τις μικρές επιχειρήσεις όσον αφορά τη συμμόρφωση των τελευταίων και την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους με το κανονικό καθεστώς ΦΠΑ. Επίσης, με την αύξηση του ποσού της απαλλαγής ευνοείται, συγκριτικά με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, η ανταγωνιστικότητα των μικρών επιχειρήσεων, καθώς δεν υποχρεούνται να επιβάλλουν ΦΠΑ στις παραδόσεις αγαθών και στις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούν.

Προκόπης Χατζηνικολάου – kathimerini.gr