Η εισήγηση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη για το νέο θεσμό του ΥΠΠΟΑ

«Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» τιτλοφορείται ο νέος θεσμός,  με τον οποίο  το υπουργείο Πολιτισμού επιχειρεί να ενισχύσει τον σύγχρονο πολιτισμό με δράσεις μέσα στους αρχαιολογικούς χώρους και τους ανοιχτούς χώρους των Μουσείων, ενεργοποιώντας τους εποπτευόμενους φορείς του κι εκείνοι με τη σειρά τους τις συνεργασίες από την ελεύθερη αγορά του σύγχρονου πολιτισμού.

Η εισήγηση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη για το νέο θεσμό

«Στις προγραμματικές δηλώσεις, τον προηγούμενο Ιούλιο, είχα πει -επί λέξει- ότι ‘’η Ελλάδα διαθέτει ένα σημαντικό, θα έλεγα, μοναδικό πλεονέκτημα: Τη δυνατότητα ανάδειξης και αξιοποίησης του μνημειακού της πλούτου μέσα από τη σύζευξή του με τη σύγχρονη δημιουργία. Η σχέση αυτή εμπλουτίζει και διαφοροποιεί ποιοτικά και αισθητικά το τουριστικό προϊόν. Σύγχρονη τέχνη μέσα στους αρχαιολογικούς χώρους’’.

Σήμερα σας παρουσιάζουμε την πρώτη δράση του προγράμματος το οποίο έχουμε ονομάσει ‘’Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός’’. Η πανδημία του κορωνοιού μας έδωσε το έναυσμα να επισπεύσουμε κάτι το οποίο ούτως ή άλλως είχαμε δρομολογήσει.

Δουλεύουμε από τον Απρίλιο για να δημιουργήσουμε αυτή τη σειρά των πολιτιστικών εκδηλώσεων, εντός των αρχαιολογικών χώρων, που ξεκινούν στις 18 Ιουλίου, καταλαμβάνουν το δεύτερο μισό του Ιουλίου, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβρη, με δύο στόχους:

Ο πρώτος ήταν, βγαίνοντας από την ταλαιπωρία του κορωνοιού και μπαίνοντας στην κανονικότητα, να προσφέρουμε σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, άρα σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, εκδηλώσεις πολιτιστικές. Έχω πει πολλές φορές ότι δεν θέλουμε ένα α-πολιτιστικό καλοκαίρι.

Ο δεύτερος στόχος ήταν να μπορέσουν να συνεργαστούν με το υπουργείο Πολιτισμού άνθρωποι, από τον καλλιτεχνικό και δημιουργικό τομέα, τεχνικοί και όλο το άλλο υποστηρικτικό προσωπικό που φέτος, έχουν πράγματι, προβλήματα στην εργασιακή τους απασχόληση.

Σήμερα παρουσιάζουμε το πρώτο πρόγραμμα ενός νέου θεσμού. Απευθύνθηκα στους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου και εκείνοι σε άλλους φορείς και στην ελεύθερη αγορά, προκειμένου να διαμορφωθεί αυτό το πρόγραμμα, το οποίο, θα έλεγα ότι είναι σε ένα πειραματικό στάδιο, και λαμβάνει υπόψη του απολύτως τα πρωτόκολλα λειτουργίας των αρχαιολογικών χώρων αλλά και των εκδηλώσεων με πρώτο και κύριο μέλημα την ασφάλεια των εργαζομένων αλλά και των πολιτών.

Το πρόγραμμα ‘’Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός’’ θα συνεχίσει για τα επόμενα χρόνια. Από την 1η Οκτωβρίου έως το τέλος Νοεμβρίου θα ανοίξει η πλατφόρμα – θα συνεχίσει να υπάρχει στα επόμενα χρόνια- ώστε να υποστηρίξει την  ανοιχτή πρόσκληση. Φέτος, αυτό δεν μπορούσε να γίνει παρά μόνο σε συνεργασία με τους φορείς μας,  ακριβώς για να έχομε πολιτιστικό πρόγραμμα το καλοκαίρι. Συγκροτώ επταμελή επιτροπή στην οποία θα μετέχουν και καλλιτεχνικοί διευθυντές των εποπτευόμενων φορέων  του Υπουργείου, προκειμένου μετά το τέλος Νοεμβρίου, όταν θα κλείσει η πλατφόρμα, να έχουν την ευθύνη της επιλογής των εκδηλώσεων για το 2021.

Θα ήθελα να σας ενημερώσω και το λέω με πολύ μεγάλη χαρά, ότι οι προϊστάμενοι των Εφορειών Αρχαιοτήτων που μετέχουν στο πρόγραμμα, με ενημέρωσαν ότι υπάρχει ήδη πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από τοπικούς φορείς και όχι μόνο, για να πραγματοποιήσουν εκδηλώσεις σε αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία, όπως κάθε καλοκαίρι. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος, το κοινό, οι φορείς ήδη έχουν μπει στην κανονικότητα χάρη στην εξαιρετικά αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας που έγινε από την κυβέρνηση. Οι εκδηλώσεις αυτές δεν θα έχουν εισιτήριο, προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το μόνο αντίτιμο θα είναι το εισιτήριο στον κάθε αρχαιολογικό χώρο.

Για το έτος 2020 το πρόγραμμα ‘’Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός’’, -στην πραγματικότητα δημιουργούμε ένα νέο θεσμό- παρουσιάζει 55 παραγωγές, σε 251 παρουσιάσεις, με 11 καλλιτεχνικούς οργανισμούς, σε 111 αρχαιολογικούς χώρους και  σε 38 περιφερειακές ενότητες. Οι χώροι έχουν χρησιμοποιηθεί, άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο, από το Υπουργείο Πολιτισμού για τις εκδηλώσεις που οι Εφορείες Αρχαιοτήτων -είτε μόνες τους είτε με άλλους φορείς ή με τους δήμους ή με την περιφερειακή αυτοδιοίκηση- οργανώνουν κάθε καλοκαίρι. Προσφέρουν την αναγκαία υποδομή χωρίς να υποστεί την παραμικρή δοκιμασία ο ίδιος ο αρχαιολογικός χώρος για να φιλοξενηθούν  οι εκδηλώσεις,  τηρώντας πάντα τα μέτρα ασφάλειας των θεατών και του προσωπικού.

Όταν ζήτησα από τους εποπτευόμενους φορείς μας να αναλάβουν την παραγωγή του συγκεκριμένου προγράμματος, προφανώς είπα στους καλλιτεχνικούς διευθυντές ότι έχουν την απόλυτη ελευθερία να διαλέξουν εκείνοι τις εκδηλώσεις που θα παρουσιάσουν. Τους έδωσα μία οδηγία: Να χρησιμοποιήσουν το μάξιμουμ δυνατόν εξωτερικούς συνεργάτες από την ελεύθερη αγορά ακριβώς για  να δοθεί απασχόληση σε ανθρώπους που φέτος θα απασχοληθούν λιγότερο από το σύνηθες. Όπως είπα η γραμμή η οποία δόθηκε στους καλλιτεχνικούς διευθυντές είναι να χρησιμοποιήσουν όσο γίνεται περισσότερο προσωπικό από την ελεύθερη αγορά. Αυτό αποτιμάται στις συγκεκριμένες παραστάσεις σε 750 καλλιτέχνες και τεχνικό προσωπικό και σε περίπου 500 εντόπιους συνεργάτες. Όταν λέμε εντόπιους συνεργάτες εννοούμε κατά περίπτωση στον αρχαιολογικό χώρο που θα γίνεται η εκδήλωση. Αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό 91% επί του συνόλου, δηλαδή εξωτερικοί συνεργάτες 91% και οι εσωτερικοί συνεργάτες και συντελεστές, γιατί είναι προφανές ότι ο κάθε καλλιτεχνικός διευθυντής και ο κάθε οργανισμός θέλει να έχει και τους δικούς του ανθρώπους που θα στηρίξουν την παραγωγή, οι οποίοι φτάνουν στο 9%.

Έντεκα καλλιτεχνικοί οργανισμοί, Εθνικό Θέατρο, Εθνική Λυρική Σκηνή, Κρατικό Ορχήστρα Αθηνών, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ΜΟMus, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Λύκειο Ελληνίδων, το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, το Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, επελέγησαν φορείς δοκιμασμένοι που έχουν πρωτόκολλα συνεργασίας με τους εποπτευόμενους φορείς.

Ο  Οργανισμός Πολιτισμού ΝΕΟΝ, που με δική του χορηγία, παρουσιάζει το έργο του γλύπτη Ρίτσαρντ Λονγκ, σε επιμέλεια Ελίνας Κοντούρη, στο ιερό του Διονύσου Ελευθερέως, στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης. Η συγκεκριμένη εικαστική εγκατάσταση επιχειρεί να μιμηθεί την εμπειρία της φύσης.

Η πρεμιέρα του θεσμού ‘’Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός’’ θα γίνει από την Εθνική Λυρική Σκηνή, στη Ρωμαϊκή Αγορά. Θα ξεκινήσει με το ρεσιτάλ της κορυφαίας μεσοφώνου Ανίτας Ρατσβελισβίλι, με τη συνοδεία της ορχήστρας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε διεύθυνση Λουκά Καρυτινού. Το ρεσιτάλ, με πρωτοβουλία της Λυρικής, αφιερώνεται σε όλους αυτούς που εργάστηκαν αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση του κορωνοιού έτσι ώστε η Ελλάδα να έχει ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα: Να θεωρείται από τις ασφαλέστερες χώρες και τους ασφαλέστερους προορισμούς στον κόσμο. Το ρεσιτάλ θα αναμεταδοθεί σε live streaming. Επίσης, βρισκόμαστε στη διαδικασία δημιουργίας ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας για τη στήριξη του προγράμματος του θεσμού ‘’Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός’’.

Θα ολοκληρώσω προσθέτοντας μόνο ότι το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης προετοιμάζει εικαστικές παρεμβάσεις σε αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας ώστε να γίνει πραγματικότητα αυτό το οποίο έχουμε πει από την αρχή ότι όλες οι μορφές τέχνης μπορούν να προσδώσουν και να λάβουν υπεραξία από τους χώρους μέσα στους οποίους δημιουργούνται και εκτίθενται.

Τελειώνοντας θα ήθελα να πω ότι την προηγούμενη Παρασκευή κάναμε μια τηλεδιάσκεψη, με τον αρμόδιο γενικό γραμματέα, με τους καλλιτεχνικούς διευθυντές των ΔΗΠΕΘΕ όλης της χώρας, οι οποίοι μας μετέφεραν το αισιόδοξο μήνυμα -όπως και τα στελέχη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας- ότι ήδη ετοιμάζουν, με εντατικούς ρυθμούς, πλήθος εκδηλώσεων. Ανάμεσα σ΄ αυτές υπάρχουν και εκδηλώσεις που, όπως κάθε χρόνο, τα ΔΗΠΕΘΕ οργανώνουν στους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία. Το ίδιο θα γίνει  και φέτος. Περιμένουμε λοιπόν ένα δεύτερο κύκλο εκδηλώσεων που θα αφορά τα ΔΗΠΕΘΕ και τη συνεργασία τους με τις κατά τόπους αρχαιολογικές υπηρεσίες.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους τους καλλιτεχνικούς διευθυντές και τις ομάδες τους σε όλους τους οργανισμούς που συνεργάστηκαν και κατέθεσαν πραγματικά απόθεμα ψυχής για να πραγματοποιηθούν αυτές οι εκδηλώσεις. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα το Γιώργο Κουμεντάκη και την ομάδα του, γιατί βοήθησαν με πάρα πολύ χρόνο, με πάρα πολλές ώρες, με πάρα πολύ ωραίες ιδέες στο να στηθεί όλο αυτό το πρόγραμμα και στην πραγματικότητα να δημιουργηθεί ένας νέος θεσμός.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους γενικούς γραμματείς και όλους τους εργαζόμενους στο υπουργείο Πολιτισμού. Οι έφοροι Αρχαιοτήτων από την αρχή υποστήριξαν με ιδιαίτερη θέρμη το πρόγραμμα γιατί είναι κάτι το οποίο και οι ίδιοι οργανώνουν χρόνια τώρα και με πολύ μεγάλη επιτυχία στους χώρους αρμοδιότητάς τους. Η Ομοσπονδία των Εργαζομένων και η Πανελλήνια Ένωση των Αρχαιοφυλάκων υποστήριξαν και θα υποστηρίξουν όλη τη διαδικασία.

Στην πραγματικότητα η δουλειά είναι μπροστά μας. Είναι δουλειά για όλους, δουλειά συλλογική. Οι καλλιτεχνικοί οργανισμοί, οι καλλιτεχνικοί διευθυντές και οι ομάδες τους θα είναι σε στενή συνεργασία,  όπως γίνεται συνήθως, με τους Εφόρους των Αρχαιοτήτων, τους επικεφαλής των Μουσείων και τις δικές τους ομάδες προκειμένου οι εκδηλώσεις να πραγματοποιηθούν τους δυόμιση αυτούς μήνες με απόλυτη επιτυχία, δίνοντας τον δικό τους τόνο το φετινό καλοκαίρι αλλά και με την αυστηρή τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων».