Στο 4,7% θα διαμορφωθεί η ύφεση εφέτος στην ελληνική οικονομία, λόγω της κρίσης από την πανδημία, αλλά το επόμενο έτος θα επανέλθει η ανάπτυξη, στο επίπεδο του 5,1%.

Παράλληλα – σύμφωνα με τις προβλέψεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων, το οποίο υπέβαλε το υπουργείο Οικονομικών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου – εφέτος η ανεργία αναμένεται να αγγίξει το 20%, ενώ λόγω του lockdown προβλέπεται μεγάλη πτώση στην ιδιωτική κατανάλωση, στις επενδύσεις, στις εισαγωγές και στις εξαγωγές.

Σύμφωνα με το υπουργείο, η οικονομία υφίσταται ένα τριπλό σοκ, το οποίο έχει ως εξής:

*Ένα προσωρινό, αλλά πολύ ισχυρό, σοκ προσφοράς. Το lockdown μειώνει την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών και, κατ’ επέκταση, τα εισοδήματα των παραγωγών και του εργατικού δυναμικού.

*Ένα πολύ ισχυρό σοκ ζήτησης, καθώς, εκτός από τα εισοδήματα, το lockdown έχει μειώσει τις δυνατότητες κατανάλωσης. Ακόμα και εάν οι καταναλωτές διατηρούν κάποια αγοραστική δύναμη και επιθυμούν να καταναλώσουν, το lockdown μειώνει τις ευκαιρίες να το πράξουν.

*Ένα ισχυρό σοκ αβεβαιότητας, διότι δεν είναι γνωστές ούτε η διάρκεια, ούτε η ένταση του φαινομένου. Αυτό το σοκ ενισχύει το σοκ ζήτησης, καθώς οδηγεί σε αναβολή καταναλωτικών και επενδυτικών δαπανών.

Ειδικότερα, οι προβλέψεις αναφέρουν:

1.Ύφεση: Στο 4,7% εφέτος, με τον οικονομικό αντίκτυπο να μην μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια και αυτός θα καθοριστεί από την έκταση της εξάπλωσης του κορoνοϊού και τη διάρκειά της, και θα είναι εν μέρει εξαρτώμενος από την αποτελεσματικότητα των μέτρων περιορισμού. Έως τώρα, το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση των μέτρων που έχουν ληφθεί κατά της πανδημίας, υποθέτει ότι η υγειονομική κρίση σταδιακά θα εξομαλυνθεί στο πρώτο μισό του 2020 και η μεγαλύτερη οικονομική επίπτωση θα είναι ορατή στο β’ τρίμηνο του έτους.

Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, το πραγματικό ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 4,7% σε ετήσια βάση, λόγω της συρρίκνωσης του εμπορίου (ιδίως των υπηρεσιών), της απότομης πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας και της συμπίεσης της καταναλωτικής ζήτησης. Η ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί κυρίως από ένα έντονο αρνητικό σοκ στην πλευρά της ζήτησης και, σε μικρότερο βαθμό, στην πλευρά της προσφοράς, λόγω των περιοριστικών μέτρων και της διακοπής των αλυσίδων παραγωγής. Για το 2021 εκτιμάται ότι θα υπάρξει ανάπτυξη 5,1%.

2.Ανεργία: Από 17,3% του εργατικού δυναμικού πέρυσι, θα αυξηθεί στο 19,9% εφέτος για να υποχωρήσει το 2021 στο 16,4%. «Η συνολική απασχόληση (σε εθνικολογιστική βάση), μετά την αναστροφή της δυναμικής της το 2020, αναμένεται να ανακάμψει σημαντικά μεσοπρόθεσμα (3,8% το 2021, από -3,6% το 2020) και το ποσοστό ανεργίας (βάσει της έρευνας εργατικού δυναμικού) να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε σχέση με το 2019 (16,4 % το 2021 από 19,9% το 2020), εφ’ όσον οι προσπάθειες για την υποστήριξη των πληττόμενων επιχειρήσεων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης αποδειχθούν επιτυχείς», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

3.Κατανάλωση: Από την πλευρά της εγχώριας ζήτησης, η ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται ότι θα σημειώσει τη μεγαλύτερη πτώση (-4,1% σε ετήσια βάση/2,7 μονάδες αρνητική συμβολή στο ΑΕΠ), αντικατοπτρίζοντας τις απώλειες εισοδήματος από το κλείσιμο επιχειρήσεων ή από επιχειρήσεις που λειτουργούν με μειωμένα επίπεδα παραγωγής, την αναβολή τής καταναλωτικής δαπάνης λόγω των μέτρων περιορισμού των κοινωνικών επαφών και τη συμπίεση των πωλήσεων, με εξαίρεση τα τρόφιμα, τα φαρμακευτικά/ιατρικά προϊόντα (π.χ. φάρμακα, ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός) και τις ηλεκτρονικές αγορές.

Η ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται πως θα μειωθεί εφέτος κατά 4,1% και θα ενισχυθεί το 2021 κατά 4,2%. Αντίθετα, η δημόσια κατανάλωση προβλέπεται να παρουσιάσει επέκταση κατά 1%, λόγω της αύξησης των κρατικών δαπανών για υγειονομική περίθαλψη.

4.Πληθωρισμός: Το 2021, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό (εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή) δείχνουν επιστροφή στα επίπεδα του 2019, κυρίως λόγω της αναμενόμενης αύξησης της εγχώριας ζήτησης, μετά από ένα αρνητικό ποσοστό εφέτος εξαιτίας της πανδημίας και των χαμηλών τιμών ενέργειας (0,6% το 2021, από -0,3% το 2020).

5.Ιδιωτικές επενδύσεις: Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αναμένεται να επιστρέψει σε αρνητικό πρόσημο (-4,6%), λόγω της διακοπτόμενης οικονομικής δραστηριότητας, των πιο δυσμενών συνθηκών χρηματοδότησης και της υψηλής αβεβαιότητας που λειτουργούν επιβαρυντικά στα επενδυτικά σχέδια. Ωστόσο, το 2020 προβλέπεται «εκρηκτική» αύξηση κατά 15,3%.

6.Πρωτογενές πλεόνασμα: «Οι αυξημένες νέες δαπάνες έναντι της πανδημίας αναμένεται να φέρουν το πρωτογενές ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης σημαντικά κάτω από τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για το 2020», αναφέρεται στο κείμενο.

7.Εισαγωγές- εξαγωγές: Οι επιπτώσεις της πανδημίας αναμένεται να ασκήσουν καθοριστικά αρνητική επίδραση στον εξωτερικό τομέα της οικονομίας. Οι περιορισμοί στις μεταφορές, οι ακυρώσεις ταξιδιών, τα κλειστά χερσαία σύνορα και οι μη ομαλά λειτουργούσες αλυσίδες εφοδιασμού, αναμένεται να ωθήσουν τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σε απότομη πτώση (-19,2%), με τον τουρισμό, τις μεταφορές και τη ναυτιλία να επηρεάζονται περισσότερο. Ταυτόχρονα, οι εισαγωγές αναμένεται να συρρικνωθούν (-14,2%), ανταποκρινόμενες στην υποτονική εγχώρια ζήτηση και τη συρρίκνωση των εξαγωγών. Για το 2021 προβλέπεται «εκρηκτική» αύξηση των εξαγωγών κατά 19,2% και των εισαγωγών κατά 15,6%.

Στο κείμενο αναφέρεται ότι «όσο η πλευρά της προσφοράς ενισχύεται έναντι της ζήτησης στο μείγμα της οικονομικής πολιτικής, θα προσαρμόζουμε και τη σύνθεση των μέτρων ζήτησης. Συγκεκριμένα, από οριζόντια μέτρα στήριξης κλάδων και νοικοκυριών, θα πηγαίνουμε σε πιο στοχευμένα μέτρα τα οποία θα καθορίζονται από κριτήρια επιλεξιμότητας, από το εάν οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν τη στήριξη ανήκουν σε κλάδους που έχουν ανοίξει, όπως επίσης και από το επίπεδο του οικογενειακού εισοδήματός τους». Σύμφωνα με την έκθεση, «οι πόροι που θα εξοικονομηθούν σε σχέση με τα σημερινά οριζόντια μέτρα, θα μας επιτρέψουν να στηρίξουμε τη ζήτηση στην οικονομία με έξυπνο τρόπο, δηλαδή με τρόπο που θα δημιουργεί ζήτηση σήμερα, βελτιώνοντας όμως και την πλευρά της προσφοράς αύριο». Στο πλαίσιο αυτό, ως παραδείγματα εφαρμογής αυτής της βασικής αρχής περιγράφονται:

*Φορολογικά και ασφαλιστικά κίνητρα προς τουριστικές επιχειρήσεις, προκειμένου να πραγματοποιήσουν επενδύσεις και επιδιορθώσεις που είχαν προγραμματίσει για τον χειμώνα του 2021 και το καλοκαίρι του 2020, αφού στη φετινή περίοδο θα υπολειτουργούν ή θα παραμείνουν κλειστές.

*Φορολογικά και ασφαλιστικά κίνητρα σε εξαγωγικές επιχειρήσεις, προκειμένου να επεκτείνουν το δυναμικό τους, ή σε επιχειρήσεις που σήμερα δεν έχουν εξαγωγική δραστηριότητα, προκειμένου να επενδύσουν άμεσα στην ανάπτυξή της.

*’Αμεση έναρξη/επιτάχυνση κάθε ώριμου/εν εξελίξει σχεδίου δημοσίων επενδύσεων, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Παράδειγμα αποτελεί η επίσπευση ήδη αποφασισμένων σχεδίων αναβάθμισης υποδομών σε τουριστικές περιοχές.

*’Αμεση προώθηση ώριμων ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων, όπως π.χ. είναι η επένδυση του Ελληνικού.