Ταξιδεύουμε στο Πάπιγκο, το Μεταξοχώρι και το Νυμφαίο, τρία παραμυθένια χωριά του ελληνικού χειμώνα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γάβρος, το χωριό της Καστοριάς που δεν μένει πια κανείς αλλά συνεχίζει να εμπνέει

Πάπιγκο: Με θέα στην Αστράκα

H Σύνοδος των Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης του 1988 έγινε στο Πάπιγκο και έριξε τα πρώτα φώτα δημοσιότητας στο χωριό. Ως τότε το επισκέπτονταν κυρίως οι ορειβάτες που επιχειρούσαν αναβάσεις στην εντυπωσιακή Τύμφη. Σήμερα, όσο τουριστικό και αν θεωρείται το Πάπιγκο, δεν μπορείς να μην αναγνωρίσεις την ομορφιά του. Φροντισμένα καλντερίμια, αναστηλωμένα οικήματα πολλά από τα οποία έχουν μετατραπεί σε ξενώνες και οι εντυπωσιακοί βράχινοι Πύργοι της Αστράκας στο βάθος φτιάχνουν ένα από τα πιο ειδυλλιακά σκηνικά για χειμερινές διακοπές στην Ελλάδα.

Σε αντίθεση με το Μεγάλο, το Μικρό Πάπιγκο, 2 χιλιόμετρα μετά, μοιάζει πιο ανεπιτήδευτο και αυθεντικό, τα αυτοκίνητα δεν κυκλοφορούν στα στενά καλντερίμια του και οι ορειβάτες συνεχίζουν να το χρησιμοποιούν ως βάση τους. Δεν είναι οι μόνοι. Τα δυο χωριά, εκτός από την ανάβαση στην Τύμφη και την περίφημη Δρακόλιμνή της, προσφέρουν έναν ωραίο περίπατο στο παλιό καλντερίμι που τα ενώνει αλλά και ένα φυσικό αξιοθέατο ανάμεσά τους που μένει αξέχαστο: τις περίφημες «Οβίρες», τις πανέμορφες φυσικές πισίνες όπου το καλοκαίρι γίνεται το αδιαχώρητο.

Κατά τα άλλα θα ευχαριστηθείτε περιπάτους μέσα στα χωριά παρατηρώντας την περίφημη ηπειρώτικη αρχιτεκτονική, θα δοκιμάσετε στις ταβέρνες την ξακουστή τοπική κουζίνα με τις ακόμη πιο ξακουστές πίτες, θα απολαύσετε ζεστά ροφήματα από βότανα του Βίκου και σπιτικά γλυκά. Και όταν θελήσετε περισσότερη δράση, θα εκδράμετε στο υπόλοιπο Ζαγόρι για να ανακαλύψετε τα απίθανα πέτρινα γεφύρια, δραστηριότητες στην πλούσια φύση, καθώς και τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής, καθένα από τα οποία είναι μοναδικό.

Μεταξοχώρι: Ιδιαίτερο κουκούλι

Και μόνο ακούγοντας το όνομά του, καταλαβαίνει κανείς περί τίνος πρόκειται. Το Μεταξοχώρι, χάρη σε ένα εργατικό έντομο, τον μεταξοσκώληκα, έζησε ημέρες δόξας και πλούτου, λαμπρές ήδη από τον 18ο αιώνα. Η σηροτροφία απασχόλησε όλους τους κατοίκους του χωριού που εξέτρεφαν τους μεταξοσκώληκες μέσα στα μεγάλα πέτρινα αρχοντικά σπίτια τους, περιμένοντάς τους με υπομονή να πλέξουν τα προσοδοφόρα κουκούλια.

Εκτός από το μεταξένιο παρελθόν του, οι κάτοικοι περηφανεύονται και για τους διάσημους κατοίκους του που έζησαν ή ζουν ακόμη εδώ. Μεταξύ αυτών ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου και η Άννα Βαγενά (αλλά και οι Λουκιανός Κηλαηδόνης, Παντελής Καλιότσος, Αλίκη Γεωργούλη, Κάτια Αντωνοπούλου και Γιάννης Βατζιάς). Ο πρώτος όμως που εγκαταστάθηκε και αναστήλωσε ένα παλιό αρχοντικό ήταν ο Μποστ, το 1969.

Παρασυρμένοι από τη «μεταξένια» και «καλλιτεχνική» αύρα του, θα βαδίσετε στο όμορφο χωριό, πλάι στη ρεματιά του Άμυρου ποταμού που το κόβει στα δύο, θα δείτε παλιά αρχοντικά και σύγχρονες οικοδομές και θα φτάσετε ψηλά, στην όμορφη εκκλησία του Προφήτη Ηλία του 17ου αιώνα για μια πανοραμική άποψη του χωριού και του κάμπου της Αγιάς. Στην άλλη πλευρά του ποταμού το παλιό παρθεναγωγείο έχει αναστηλωθεί και στεγάζει το πολιτιστικό κέντρο όπου ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού προσπαθεί να αναβιώσει την εκτροφή μεταξοσκώληκα.

Κοντά του η φύση παίρνει και πάλι τον πρώτο λόγο μπροστά στην τεράστια γκαβτζιά (το δέντρου μελικοκκιά) που έχει φυτρώσει μέσα στην αγκαλιά του βράχου (στον οποίο λέγεται ότι δίδαξε ο Κοσμάς ο Αιτωλός). Ο δρόμος θα σας φέρει μπροστά στο Αρχοντικό Σουλιώτη, έναν ξενώνα που αποτελεί από μόνος του λόγο για να έρθει κανείς στον Κίσσαβο. Ο πολιτικός μηχανικός Ρούλης Σουλιώτης εγκαταστάθηκε στο Μεταξοχώρι το 2001 και εκτός από τα νεοκλασικά σπίτια της Αγιάς, αναστήλωσε και το παλιό «κουκουλόσπιτο» του 1850 μετατρέποντάς το σε έναν υπέροχο χώρο φιλοξενίας. Αυτός θα σας πει και για τις «οκτώ καμάρες» που έχουν μείνει από το παλιό υδραγωγείο. Θα χαζέψετε τις τοιχογραφίες στις εκκλησίες του 17ου αιώνα και ιδίως στον Άγιο Γεώργιο, όπου παρουσιάζονται σκηνές από την Κόλαση, καθώς και οι τιμωρίες που περιμένουν τους αμαρτωλούς. Κι έπειτα, θα απολαύσετε καφέ ή τσιπουράκι στην πλατεία του χωριού, παρέα με τους ντόπιους που συχνά στήνουν απρόσμενα γλέντια. Εναλλακτικά, υπέροχες οδικές διαδρομές σας περιμένουν στον Κίσσαβο αλλά και επισκέψεις στα γειτονικά χωριά, όπως η Αγιά, το Μεγαλόβρυσο και η Ανατολή με την ιδιαίτερη, δραστήρια Μονή Τιμίου Προδρόμου που κατοικείται από μία πολυεθνική γυναικεία μοναστική κοινότητα.

Νυμφαίο: «Σαν εμάς δεν έχει»

Απ’ τη στιγμή που θα πατήσετε το πόδι σας στο Νυμφαίο, παραμύθια θα ακούτε: Για πηγάδια που έμειναν ανοιχτά και πλημμύρισαν τους κάμπους, για χωριά που αναστήθηκαν απ’ τις στάχτες τους, για αρκούδες-χορεύτριες που παρά τρίχα σώθηκαν απ’ τον χαλκά και το ντέφι, για ενεργές νάρκες μέσα στις οξιές και υπόγειες διαβάσεις που διασχίζουν ολόκληρα βουνά κι έκρυψαν Μακεδονομάχους. Κι αν δεν είναι όλα παραμύθια, ως τέτοια ακούγονται. Το Νυμφαίο κτίστηκε το 1385 και ονομάστηκε Νιβεάστα, που θα πει Νύμφη, Αθέατη ή ο τόπος όπου μένει το χιόνι. Στα 1.346 μ. υψόμετρο, έλαμψε για δύο αιώνες (17ος-19ος) ως το μεγαλύτερο κέντρο αργυροχρυσοχοΐας της Άνω Μακεδονίας, ενώ οι κάτοικοί του έμειναν στην ιστορία ως φημισμένοι έμποροι, Βλάχοι γαρ. Οι πόλεμοι το ερήμωσαν εντελώς μα κάπου τη δεκαετία του 1980 οι κάτοικοί του αποφάσισαν να το ξαναστήσουν από την αρχή. Νίκος Μέρτζος και Γιάννης Μπουτάρης εξασφάλισαν με τις γνωριμίες τους κονδύλια και γρήγορα δημιουργήθηκε το ωραιότερο χωριό της Ελλάδας, ή έστω ένα από τα ωραιότερα.

Παλιά αρχοντικά αποκαταστάθηκαν, καινούργια κτίστηκαν καθ’ ομοίωσίν τους, καλντερίμια στρώθηκαν, οι περίφημες στέγες από λαμαρίνα που δεν κρατούν το χιόνι τοποθετήθηκαν, καλώδια υπογειοποιήθηκαν, Νίκειος Σχολή και Άγιος Νικόλαος αναστηλώθηκαν. Ήρθε κόσμος να τα δει, άνοιξαν ξενώνες, ταβέρνες και καφέ. Έλεγαν που έλεγαν οι Βλάχοι «σαν εμάς δεν έχει», όπως λέγεται ότι σημαίνει το άλλο παλιό όνομα του χωριού, Νέβεσκα, το απέδειξαν κιόλας.

Είναι ή δεν είναι παραμυθένια ιστορία; Και το σκηνικό παραμυθένιο είναι. Χάρη και στην πλούσια φύση του Βιτσίου με τα δάση οξιάς και τις απίθανες χωμάτινες διαδρομές του και χάρη στις λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα στις οποίες θα απολαύσετε υπέροχες βόλτες.

Μην παραλείψετε, τέλος, μία επίσκεψη στα καταφύγια του Αρκτούρου. Εκείνο της Αρκούδας δεν είναι επισκέψιμο την περίοδο του χρόνου που οι αρκούδες κοιμούνται, αλλά στη Νίκειο Σχολή θα βρείτε το Κέντρο Ενημέρωσης. Στο χωριό Αγραπιδιά βρίσκεται το Καταφύγιο του Λύκου, με δεκατρείς λύκους, τρεις ευρωπαϊκούς λύγκες καθώς και κέντρο αναπαραγωγής του ελληνικού ποιμενικού σκύλου.

Όλγα Χαραμή – kathimerini.gr