Καμία επιστροφή στο γραφείο, καμία όρεξη για επαναφορά στην «κανονικότητα», μόνο μια σκέψη για δραστική αλλαγή σε εργασία και ζωή.

Λίγο περιπέτεια, λίγο ανάγκη, ολοένα και περισσότεροι νέοι επιλέγουν έναν τρόπο ζωής που να τους γεμίζει αφήνοντας πίσω την “πεπατημένη” και ενδεχομένως μια δουλειά που να προσφέρει σιγουριά κι ασφάλεια σε μια εποχή που αν μη τι άλλο μπορεί να χαρακτηριστεί ως αβέβαιη.

Η 40χρονη Αγγελική δούλευε 6 χρόνια σε μεγάλη διαφημιστική και είχε ανελιχθεί επαγγελματικά. Μιλώντας στο Capital.gr είπε: “Παραιτήθηκα χωρίς να έχω βρει το επόμενο βήμα, ακόμα το σκέφτομαι, έχω κάποια πράγματα στο μυαλό μου, αλλά σίγουρα δεν με αφορά να γυρίσω στη διαφήμιση. Εάν με δεις να επιστρέφω στη διαφήμιση, σημαίνει ότι κάτι από αυτά που σχεδίαζα, δεν πήγε καλά. Ο λόγος που παραιτήθηκα είναι γιατί παρά την προαγωγή που πήρα, γινόμουν πολύ εύκολα δέκτης κακής συμπεριφοράς και δεν ήθελα άλλο να το υφίσταμαι. YOLO”.

Ο Αντρέας, 44 χρονών, μάς είπε πως μετά από χρόνια εργασίας στις τράπεζες και μετά σε χρηματιστηριακές εξακολουθούσε να σκέφτεται ότι αυτό που του αρέσει είναι η μαγειρική. “Είχα σκεφτεί πρώτη φορά τη μαγειρική όταν είχα ήδη ξεκινήσει σε τράπεζα και μετά ξανά από χρόνια. Λόγω της πανδημίας εργαζόμουν από το σπίτι και είχα τον χρόνο να εξασκώ αυτό που μου άρεσε στην κουζίνα. Αποφάσισα να δοκιμάσω την τύχη μου πρώτα σε ένα μαγαζί αμισθί. Στη συνέχεια παράλληλα με τη χρηματιστηριακή – από την οποία σιγά σιγά θέλω να απεμπλακώ – άρχισα πριν κάποιους μήνες να δουλεύω σε κουζίνα. Μου αρέσει πολύ. Όταν μπαίνω σε μια κουζίνα περνάνε οι ώρες και ούτε που το καταλαβαίνω. Είναι κάτι που για μένα έχει νόημα”.

Οι περιορισμοί των lockdown, οι συνθήκες που άλλαξαν ριζικά τις ζωές των ανθρώπων ανά την υφήλιο είχαν – εκτός από καταλυτικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων που επλήγησαν από τον ιό – και σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή και στην εργασία, πλήττοντας τη σωματική και την ψυχική ευημερία.

You only live once

Κάτι παράξενο λοιπόν συμβαίνει κυρίως στους εξαντλημένους millennials, οι οποίοι μετά από έναν χρόνο πάνω από τους υπολογιστές και τις εναλλαγές παραθύρων εφαρμογών όπως το Zoom και το Skype νιώθουν πιο έντονα την ανάγκη να τα αλλάξουν όλα και να ψάξουν για κάποιο νόημα στη ζωή. Οι New York Times έδωσαν όνομα σ’ αυτή την τάση: “YOLO economy”, από το “you only live once”, δηλαδή “ζεις μόνο μια φορά”.

Σε έρευνά της με τίτλο “Η Ταυτότητα της Νέας Γενιάς” η Κάπα Research επιχείρησε να αναδείξει τις τάσεις που υποβόσκουν στα νεανικά στρώματα της κοινωνίας και συγκεκριμένα στη γενιά των millennials ή γενιά Υ (25-39) και τη νεότερη γενιά Ζ (17-24).

Η έρευνα που παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2021 κατέγραψε τους παράγοντες που επηρέασαν και σημάδεψαν τη διαμόρφωση της γενιάς αυτής.

Μετά από δύο κρίσεις, την πρώτη της δεκαετίας του 2010 και αμέσως μετά η τωρινή λόγω της πανδημίας Covid-19, τους σημάδεψαν περισσότερο από τις άλλες γενιές και βιώνουν μεγαλύτερο αδιέξοδο σε σύγκριση με την ασφάλεια που είχαν οι γονείς τους. Οι νέοι αυτοί Αισθάνονται κούραση (37%), απογοήτευση (33%) και δυσπιστία (12%), ενώ παράλληλα έχουν απέναντί τους χαμηλότερες αποδοχές. Το 2010 η πλειονότητα των νέων (69%) ανέμενε αποδοχές άνω των 1.500 ευρώ, ενώ σήμερα το 53% θα ήταν ικανοποιημένο με αποδοχές έως 1.500 ευρώ.

Τι είναι το «σοκ σταδιοδρομίας»;

Το Capital.gr επικοινώνησε με την Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Λήψης Επαγγελματικών Αποφάσεων στο Παιδαγωγικό του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και με τον Αριστείδη Λορέντζο, ψυχολόγο και Σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Σταδιοδρομίας, σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας στην εργασία.

Όπως τόνισαν, “αναμφίβολα η συνθήκη της πανδημίας COVID-19 έχει προκαλέσει ριζικές μεταβολές και στην απασχόληση, συνιστώντας ένα “σοκ” στη σταδιοδρομία (“career shock”)”.

Ουσιαστικά, ένα τέτοιο σοκ μπορεί να ωθήσει το άτομο να αναθεωρήσει την επαγγελματική του αυτό-αντίληψη και να επαναξιολογήσει την πορεία της σταδιοδρομίας του.

“Τα σοκ αυτά επηρεάζουν την επαγγελματική συμπεριφορά και την ανάπτυξη ψυχοκοινωνικών δυνάμεων και κυρίως α) την περιέργεια (“διερευνώ νέες μαθησιακές ευκαιρίες”), β) την επιμονή (“καταβάλλω κάθε προσπάθεια, παρά τα όποια εμπόδια”), γ) την ευελιξία (“αλλάζω στάσεις και καταστάσεις”), δ) την αισιοδοξία (“θεωρώ τις νέες ευκαιρίες ως εφικτές και επιτεύξιμες”) και ε) την ανάληψη ρίσκου (“αναλαμβάνω δράση ενόψει αβέβαιων αποτελεσμάτων”)”, ανέφεραν οι Κ. Αργυροπούλου και Α. Λορέντζος.

Η ευέλικτη στάση απέναντι στην αλλαγή, η καλλιέργεια ενός οράματος για το μέλλον και η δέσμευση σε έναν στόχο ενδυναμώνουν την ικανότητα του ατόμου να διαχειριστεί ένα αρνητικό “σοκ” σταδιοδρομίας, όπως είναι πχ η πανδημία.

Οι έρευνες συμφωνούν

Η έρευνα 2021 Millennial και Gen Z της Deloitte, στο 10ο χρόνο της και με την συμμετοχή της Ελλάδας για πρώτη φορά φέτος, διαπιστώνει ότι οι ερωτηθέντες διοχετεύουν τις δυνάμεις τους στην ανάληψη δράσεων με νόημα – συμμετέχοντας περισσότερο στα πολιτικά δρώμενα, ευθυγραμμίζοντας τις δαπάνες για τις επιλογές σταδιοδρομίας με τις αξίες τους και προωθώντας αλλαγές στα κοινωνικά ζητήματα που τους απασχολούν περισσότερο.

Στην Ελλάδα το 61% των Millennials και το 76% των Gen Zs δηλώνουν ότι οι επαγγελματικές προοπτικές τους δημιουργούν μεγάλο άγχος και στρες.

Η πανδημία COVID-19 έχει επιτείνει την αβεβαιότητα των νέων για το οικονομικό τους μέλλον. Τα 2/3 όλων των ερωτηθέντων λένε ότι “συχνά ανησυχούν ή αγχώνονται” για την οικονομική τους κατάσταση. Ο ίδιος αριθμός λέει ότι η πανδημία τους έκανε να επανεκτιμήσουν και να αλλάξουν τους οικονομικούς τους στόχους.

Περισσότεροι Millennials και Gen Zs, εάν τους δινόταν η ευκαιρία, θα άφηναν τους σημερινούς εργοδότες τους εντός δύο ετών (36% και 53% αντίστοιχα, σε σύγκριση με 31% και 50% το 2020),

Ταυτόχρονα, στην Ελλάδα το 38% των millennials και το 50% των Gen Zs δηλώνουν ότι έχουν κάνει επιλογές σχετικά με το είδος εργασίας που είναι διατεθειμένοι να κάνουν και τους οργανισμούς στους οποίους είναι διατεθειμένοι να εργαστούν βάσει της προσωπικής τους ηθικής τα τελευταία δύο χρόνια.

“Με την πάροδο των ετών, αυτή η έρευνα έδειξε σταθερά ότι οι millennials και οι Gen Zs καθοδηγούνται από τις αξίες τους και ζητούν στον εαυτό τους, και στις επιχειρήσεις, να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους”, δήλωσε ο Γιώργος Φράγκος, Consulting Partner, Human Capital Leader της Deloitte Ελλάδος.

Σύμφωνα με την έρευνα Workmonitor της Randstad για το 2021, το 14% των εργαζομένων μετακινήθηκε το πρώτο μισό του 2021, ποσοστό μειωμένο κατά δύο μονάδες σε σχέση με το 2020. Είναι η πρώτη φορά στις τελευταίες τέσσερις έρευνες που το ποσοστό κινητικότητας παρατηρεί μείωση. Ωστόσο, είναι ενδιαφέρον ότι, το ποσοστό αυτό είναι συγκριτικά μικρό δεδομένης της ανασφάλειας που επικρατεί με την πανδημία, υποδηλώνοντας ότι όταν προκύψουν ευκαιρίες, οι εργαζόμενοι θα εξακολουθούν να επιθυμούν να αλλάξουν εργασία.

Παράλληλα, 1 στους 3 εργαζόμενους επιθυμούν ν’ αλλάξουν δουλειά, καθώς η επιθυμία για αλλαγή της εργασίας επανέρχεται στα επίπεδα του 2019 για τους Έλληνες συμμετέχοντες στην έρευνα, αγγίζοντας το 30%.

Στην έκθεση “Securing the Future of Work” για το 2020 της Kaspersky καταγράφεται η τάση για αλλαγή καριέρας λόγω της πανδημίας με το 35% των ερωτηθέντων να σκέφτονται να αλλάξουν εργασία τους επόμενους 12 μήνες. Τα δύο μεγαλύτερα κίνητρα για την επιθυμία αλλαγής καριέρας, όπως τα αποτυπώνουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, περιλαμβάνουν τη φιλοδοξία για λήψη υψηλότερου μισθού και τη διατήρηση ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

“Η πανδημία έφερε στην επιφάνεια τη χαρά να περνάμε περισσότερο χρόνο στο σπίτι με την οικογένεια, καθώς και να επιδιώκουμε προσωπικά ενδιαφέροντα και χόμπι. Οι εργαζόμενοι μπορεί να θέλουν να διατηρήσουν αυτήν την ευκαιρία. Ίσως τα γεγονότα του 2020 να επιτρέψουν στους εργαζόμενους να επανεξετάσουν την τρέχουσα εργασία τους και να συνειδητοποιήσουν την αξία του χρόνου τους και σε τι θέλουν να τον ξοδεύουν”, αναφέρεται στην έκθεση.

Κύμα παραιτήσεων

Στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στις ΗΠΑ, σχεδόν 4 εκατομμύρια Αμερικάνοι εγκατέλειψαν τις θέσεις εργασίας τους τον Απρίλιο. Το ποσοστό ανήλθε σε 2,7% καταγράφοντας αύξηση από το 1,6% του 2020 και πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο παραιτήσεων τουλάχιστον από το 2000, όταν άρχισαν να καταγράφονται τα στοιχεία αυτά.

Στην Ελλάδα ενδεικτικό παράδειγμα είναι οι παραιτήσεις των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Με βάση τα στοιχεία των υπηρεσιών του υπουργείου Παιδείας, ήδη το 2021 έφτασαν τις 2.949 και πρόκειται για τις περισσότερες αιτήσεις των τελευταίων ετών.

Στο ίδιο κλίμα, στη Βρετανία και στην Ιρλανδία, σύμφωνα με την έρευνα της Personio, το 38% των πολιτών αναζητά νέο επαγγελματικό προσανατολισμό στους επόμενους 6-12 μήνες. Το συνολικό εκτιμώμενο κόστος από τις παραιτήσεις στις οικονομίες του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας υπολογίζεται σε 16,8 δισ. λίρες, ενώ μόνο το κόστος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τις 5,8 δισεκατομμύρια λίρες.

Της Δανάης Μαραγκουδάκη – capital.gr