Η Βρετανία αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τις 23:00 της Παρασκευής (τοπική ώρα) και οδεύει προς ένα αβέβαιο μέλλον, με τους οπαδούς του Brexit να δηλώνουν νικητές και να ανοίγουν σαμπάνιες για να γιορτάσουν την «ημέρα ανεξαρτησίας», η οποία, κατά τους ίδιους, σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τη χώρα.

Μπροστά από το βρετανικό κοινοβούλιο υποστηρικτές του Brexit φιλιόντουσαν, αγκαλιάζονταν και τραγουδούσαν «God Save the Queen» κρατώντας βρετανικές σημαίες εν μέσω των καπνών από τα πυροτεχνήματα.

«Ο πόλεμος τελείωσε: κερδίσαμε», δήλωσε ο Νάιτζελ Φάρατζ του κόμματος του Brexit απευθυνόμενος στο πλήθος. «Αυτή είναι η πιο σημαντική στιγμή στη σύγχρονη ιστορία του μεγάλου έθνους μας».

Στους λευκούς βράχους του Ντόβερ προβαλλόταν το μήνυμα: «Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την ΕΕ» ανάμεσα σε μία βρετανική και μία ευρωπαϊκή σημαία.

Αντίθετα στο Εδιμβούργο της Σκοτίας, όπου οι περισσότεροι ψηφοφόροι είχαν ταχθεί στο δημοψήφισμα του 2016 υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ, πραγματοποιήθηκε ολονυκτία με κεριά ώστε οι συμμετέχοντες να θρηνήσουν για το Brexit με το όνειρο να επιστρέψουν μία ημέρα στην Ένωση ως ανεξάρτητη Σκοτία.

Κάποτε θεωρούνταν ένα απίθανο όνειρο μιας ομάδας «ευρωσκεπτικιστών» στο περιθώριο της βρετανικής πολιτικής ζωής. Όμως μετά το δημοψήφισμα του Ιουνίου του 2016, στο οποίο το 52% των Βρετανών ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ, και έπειτα από τριάμισι χρόνια διχασμών το Brexit είναι πλέον πραγματικότητα.

«Για πολλούς ανθρώπους αυτή είναι μια εκπληκτική στιγμή ελπίδας, η στιγμή που δεν περίμεναν ποτέ ότι θα έρθει», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο γεννημένος στη Νέα Υόρκη επικεφαλής της εκστρατείας “Leave”, υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ε.Ε.

Σε ομιλία του που μεταδόθηκε μία ώρα πριν την επίσημη αποχώρηση της χώρας από την Ένωση δεσμεύθηκε μια «μεγαλειώδη επιτυχία», «όποια κι αν είναι τα εμπόδια».

«Το πιο σημαντικό που πρέπει να πούμε σήμερα είναι ότι δεν πρόκειται για το τέλος, αλλά για την αρχή, τη στιγμή που ξημερώνει και η αυλαία σηκώνεται σε μία νέα πράξη», τόνισε. Υποσχέθηκε επίσης «την έναρξη μιας νέας εποχής φιλικής συνεργασίας» με την ΕΕ.

Οι ισχυρότεροι ηγέτες της Ε.Ε., η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, χαρακτήρισαν το Brexit μια λυπηρή στιγμή και σημείο καμπής για την Ευρώπη.

Από την πλευρά του ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πάντα στήριζε το Brexit. Ο υπουργός Εξωτερικών του Μάικ Πομπέο έχει δηλώσει ότι οι Βρετανοί θέλουν να γλιτώσουν «από την τυραννία των Βρυξελλών».

Αβέβαιο μέλλον

Οι αντίπαλοί του χαρακτηρίζουν το Brexit τρέλα που θα αποδυναμώσει τη Δύση, θα τορπιλίσει ό,τι έχει απομείνει από την παγκόσμια επιρροή της Βρετανίας, θα υπονομεύσει την οικονομία της και τελικά θα την καταστήσει λιγότερο κοσμοπολίτισσα.

Ο 75χρονος Ντέιβιντ Τάκερ δήλωσε ότι πήγε στο Λονδίνο από την Ουαλία για να πραγματοποιήσει πορεία μαζί με άλλους ώστε κρατήσει ζωντανό το ενδεχόμενο μία ημέρα η Βρετανία να επιστρέψει στην ΕΕ.

«Είναι τραγωδία», είπε. «Κάποτε ανήκαμε στην πιο ισχυρή οικονομική ένωση του κόσμου. Τώρα είμαστε απλώς ένα εσωστρεφές νησί που θα μικρύνει».

Όμως το Brexit αφορούσε πάντα κάτι περισσότερο από την Ευρώπη. Το δημοψήφισμα αποκάλυψε τους βαθιούς εσωτερικούς διχασμούς στη Βρετανία και προκάλεσε εσωτερικές αναζητήσεις για τα πάντα, από τη μετανάστευση ως το τι σημαίνει πλέον βρετανικότητα. Έχει θέσει σε δοκιμασία την ίδια τη δομή ενός διχασμένου βασιλείου: η Αγγλία και η Ουαλία ψήφισαν υπέρ του Brexit και η Σκοτία και η Βόρεια Ιρλανδία κατά. Η αλλαγή που επήλθε ενδέχεται να επισπεύσει ένα ακόμη δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκοτίας, ακόμη και προς μια ενωμένη Ιρλανδία.