ΖΩΗ

Το χιούμορ, αντίδοτο κατά του πανικού

Ανέκδοτα, ξεκαρδιστικά βίντεο, αστείες φωτογραφίες επιστρατεύονται για να ξορκίσουν την απειλή του κοροναϊού και να βοηθήσουν να ξεπεραστεί το ψυχολογικό βάρος από τον εγκλεισμό, την απομόνωση, την απουσία κοινωνικής ζωής και συναναστροφής. Το Διαδίκτυο ευνοεί την ταχύτατη διάδοσή τους και οι αριθμοί κοινοποιήσεων αναδεικνύουν τα πιο επιτυχημένα και αρεστά. Αλλωστε, οι ειδικοί επιβεβαιώνουν ότι το χιούμορ είναι όπλο στις δύσκολες στιγμές και βοηθάει στην αντιμετώπιση του άγχους και του πανικού.

Υπάρχει ένα πράγμα το οποίο είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο μεταδοτικό από τον κοροναϊό, και αυτό είναι το γέλιο. Το αποδεικνύουν τα αμέτρητα ξεκαρδιστικά βίντεο, ανέκδοτα και memes που ανήρτησαν εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες ανά τον κόσμο και κοινοποίησαν άλλοι τόσοι. Τόσο η αναζήτηση των ανθρώπων για μια διέξοδο από την πραγματικότητα της απομόνωσης όσο και ο διαδικτυακός τρόπος ζωής που επιβάλλουν οι συνθήκες, σπρώχνουν τους χρήστες προς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και οι δημοσιεύσεις γίνονται viral με πρωτοφανείς ρυθμούς, μαζεύοντας δεκάδες χιλιάδες κοινοποιήσεις σε μερικά εικοσιτετράωρα. Οι ειδικοί ψυχολόγοι, άλλωστε, προειδοποιούν πως πέρα από τον σωματικό κίνδυνο της πανδημίας δοκιμάζεται σοβαρά και η ψυχική υγεία λόγω της κοινωνικής απομόνωσης, και το χιούμορ είναι ένα επιβεβαιωμένο όπλο κατά του τρόμου και του πανικού που βρίσκεται γενναιόδωρα στη διάθεσή μας.

«Νομίζω πως τα ανέκδοτα για τα τραυματικά και τρομακτικά γεγονότα είναι απλά αναπόφευκτα. Το να αναζητεί κανείς το φως σε κάτι σκοτεινό είναι ανθρώπινη ανάγκη, πόσο μάλλον όταν οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη αντιμετωπίζουν την ίδια απροσδόκητη πραγματικότητα», αναφέρει η κωμικός Τζούλι Μέρικα, η χιουμοριστική δημοσίευση της οποίας προσέγγισε τις 50.000 κοινοποιήσεις. Ο stand-up comedian Τζέιμι Σρίνερ Μπίντλελ από το Σικάγο, ο οποίος ανακοίνωσε πως θα φιλοξενήσει διαδικτυακό σόου στη θέση των ακυρωμένων παραστάσεών του, συμφωνεί και επαυξάνει. «Πιστεύω πως όχι μόνο μπορούμε, αλλά επιβάλλεται να κάνουμε αστεία για τον κορωνοϊό, παράλληλα φυσικά με τη λήψη μέτρων και την κατανόηση της σοβαρής πραγματικότητας. Κάποια στιγμή, θα είμαστε η γενιά των παππούδων που θα εξιστορεί στα εγγόνια ιστορίες πανδημίας. Τα ανέκδοτα μας βοηθούν να μη χάνουμε την ελπίδα μας, και μας θυμίζουν πως τα πράγματα θα βελτιωθούν και η κρίση θα ξεπεραστεί», συμπληρώνει.

Βέβαια δεν είναι όλα τα αστεία εντελώς ακίνδυνα: ρεπορτάζ των ΝΥΤ κάνει λόγο για δεκάδες περιπτώσεις χρηστών που πείστηκαν από κάποιο διαδικτυακό meme σχετικό με αντίδοτο στον κοροναϊό, τρέφοντας φρούδες ελπίδες για να αποκτήσουν σχετικά αντισώματα. Υπάρχει φυσικά και η χαιρεκακία, ωστόσο, πολύ πιο συχνά είναι η ενσυναίσθηση και το αυθόρμητο χιούμορ που κατανοούμε όλοι άμεσα, λόγω της παράδοξης κοινής πραγματικότητας. Τέτοια είναι η δύναμη του γέλιου, που γιατροί και ερευνητές του Πανεπιστημίου του Αμστερνταμ και του KU Leuven έχουν ήδη δημιουργήσει μια συλλογή από ανέκδοτα, ξεκαρδιστικά «τιτιβίσματα» και κάθε λογής αστείο περιεχόμενο σχετικό με τον κορωνoϊό για να μοιραστούν με τους γενναίους εργαζομένους τής υγειονομικής περίθαλψης στη χώρα. Εκτιμούν πως το χαμόγελο είναι το λιγότερο που μπορούμε να τους προσφέρουμε ως κοινωνία –πλάι στο χειροκρότημα– και ζητούν από χρήστες να μοιραστούν και τις δικές τους αστείες προτάσεις.

Καιρός για χιούμορ της εποχής του κορωνοϊού και στις σελίδες της «Κ», λοιπόν. Ακολουθεί μια συλλογή από επιλεγμένες χιουμοριστικές αναρτήσεις που κυκλοφορούν σε κάθε γωνιά του Διαδικτύου – με τέτοιους ρυθμούς εξάπλωσης, το πιθανότερο είναι έστω μία να έχει πέσει στην αντίληψη του μέσου αναγνώστη.

Χρήστες σε απομόνωση


Ο Ενρίκο Μπαρμπέρις Νέγκρα από το Μιλάνο τσουγκρίζει ποτήρια με τους καλεσμένους του… στον καθρέφτη.

Για να ξορκίσει τη μοναξιά της καραντίνας, ο Ενρίκο Μπαρμπέρις Νέγκρα από το Μιλάνο εξοπλίζεται με ένα ποτήρι λευκό κρασί και κλείνεται σε ένα μπάνιο με τέσσερις τοίχους. Χαμογελά με την ψυχή του καθώς τσουγκρίζει ποτήρια και ανταλλάσσει ευχαριστίες με τους εξίσου χαρούμενους καλεσμένους του – δεν έχει καμία σημασία που έχουν όλοι την ίδια μορφή με εκείνον. Στο σπίτι του Ιρλανδού Μικ Λούνι, τα πράγματα δεν εξελίσσονται τόσο θετικά: βρισκόμαστε στην τρίτη μέρα της καραντίνας και η δίχρονη κόρη του κλαίει γοερά. Στην απόγνωσή της στρέφει ένα παιδικό πιστόλι στο πρόσωπό της και πατάει τη σκανδάλη – μια απαλή σφαίρα αφρού πετυχαίνει τη μικρή στο κούτελο, και ο πατέρας ξεκαρδίζεται στα γέλια. Είκοσι δύο χιλιάδες χρήστες συμφωνούν με την πρόβλεψη μιας ανάρτησης στο Facebook: ο Μάρτης του #ΜένουμεΣπίτι μάς βρίσκει στην κουζίνα με κομψά και σαγηνευτικά πόδια, ο Απρίλης με κυτταρίτιδα. Οι πωλήσεις του «All By Myself» της Σελίν Ντιόν ανεβαίνουν απότομα έπειτα από μια ήσυχη δεκαετία.

Πολιτισμός σε προσαρμογή


«Βρες τον Γουόλι»… πανεύκολα. Στην εκδοχή της εποχής του κορωνοϊού, ο διάσημος ταξιδιώτης είναι μόνος του σε άδεια μέρη.

Το πασίγνωστο εικονογραφημένο βιβλίο «Βρες τον Γουόλι» του Χάνφορντ Μάρτιν επιστρέφει με μια νέα εκδοχή στο Διαδίκτυο, μόνο που πλέον η αναζήτηση του αναγνώστη διαρκεί μερικά δέκατα του δευτερολέπτου. Και αυτό γιατί ο ταξιδιώτης με τον κόκκινο σκούφο και τη ριγέ μπλούζα είναι ο μόνος που αψηφά τις οδηγίες για απομόνωση, κυκλοφορώντας ανενόχλητος σε άδειους δρόμους, απομονωμένα πάρκα και ερημωμένες παραλίες. Κλασικά αριστουργήματα της λογοτεχνίας προσαρμόζουν με τη σειρά τους την πλοκή στην εποχή της πανδημίας – ξεχωρίζει ο «Ερωτας στα χρόνια της κορώνας» με χιλιάδες κοινοποιήσεις στο Twitter. Οι ήρωες της λογοτεχνίας ενσαρκώνουν πλέον πιο επίκαιρα χαρακτηριστικά: η Αννα Κορώνινα δυσφορεί καθώς η προστατευτική μάσκα δεν της επιτρέπει να φιλήσει τον εραστή της, ο καθηγητής Sevirus Snape βήχει σαρδόνια μπροστά στο πρόσωπο του Χάρου Πότερ. Η επαναδημιουργία δεν θα μπορούσε να αφήσει απ’ έξω και αγαπημένους σκηνοθέτες: φιλμ για την απομόνωση ετοιμάζει ο μαέστρος της μαύρης κωμωδίας Τέντιν Κουαραντίνο.

Καταναλωτικές συνήθειες


Η «Κραυγή» του Εντβαρτ Μουνκ με μια επίκαιρη προσθήκη. Το πιο… δημοφιλές καταναλωτικό προϊόν εν μέσω της πανδημίας. 

«Εχω σιχαθεί να τρώω χαρτί υγείας κάθε μέρα σε κάθε γεύμα. Εχουμε κάποια ένδειξη για το γιατί το κάνουν όλοι αυτό;», εξομολογείται ένας λογαριασμός στο Twitter, κερδίζοντας δεκάδες χιλιάδες κοινοποιήσεις από αναγνώστες που απορούν και αυτοί γιατί το αγοράζουν σε τεράστιες ποσότητες σαν υπνωτισμένοι. Ενας άλλος λογαριασμός στο Instagram από την Αυστραλία έχει την απάντηση: μα γιατί μπορεί να τυλίξει κανείς το σώμα του με ρολό χαρτιού για να προστατεύσει τον εαυτό του από πιθανές μολύνσεις. Ενας τρίτος χρήστης μοιράζεται ένα κομμάτι από το ημερολόγιο καραντίνας του για τις καταναλωτικές συνήθειες της πανδημίας: «Μέρα πρώτη, μόλις επέστρεψα από το σούπερ μάρκετ και έχω συγκεντρώσει ατέλειωτες προμήθειες και τρόφιμα ώστε να παραμείνω απομονωμένος στο σπίτι μου μέχρι να τελειώσει η πανδημία». Μετά 45 λεπτά ακολουθεί δεύτερη καταχώριση: «Επέστρεψα στο σούπερ μάρκετ γιατί λιγουρεύτηκα σοκολάτα Twix». Ο φρικιαστικός κλόουν Πένιγουαϊζ από το σύμπαν του Στίβεν Κινγκ παρασύρει πλέον τα παιδιά στον υπόνομο τάζοντας τους αντισηπτικό για τα χέρια.

Σχέσεις σε καραντίνα


«Μερικές εβδομάδες κλεισμένοι στο σπίτι με την οικογένειά μας – τι μπορεί να πάει στραβά!», η επιτυχημένη λεζάντα σε στιγμιότυπο από τη «Λάμψη».

«Πρώτη μέρα που εγώ και ο σύντροφός μου δουλεύουμε από το σπίτι», εξομολογείται μια γυναίκα στο Τwitter. «Είναι μόλις 8.54 το πρωί, και αποφάσισα ήδη να του κόψω την καλημέρα επειδή πληκτρολογεί εξαιρετικά ενοχλητικά», συμπληρώνει εκνευρισμένη. Ενας ακόμη λογαριασμός συμφωνεί με το πνεύμα της ανάρτησης: «Πίστευα πως η καραντίνα θα ήταν μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσω τη σχέση με τον σύντροφό μου και να μοιράσουμε πιο δίκαια τις δουλειές του σπιτιού. Τον έστειλα στο σούπερ μάρκετ για προμήθειες και επέστρεψε με μια εξάδα σοκολατένια αυγά». Ενα βίντεο από τη Νέα Υόρκη κερδίζει χιλιάδες κοινοποιήσεις: πρόκειται για την τέταρτη μέρα, η οικογένεια απολαμβάνει το πρωινό της, ενώ με το που ο σύζυγος τολμάει να ξεστομίσει μια καλημέρα, όλα τα μέλη αρχίζουν να ουρλιάζουν και να μαλλιοτραβιούνται. Η φωτογραφία από την εναρκτήρια σκηνή της «Λάμψης» του Κιούμπρικ κυκλοφορεί παντού στο Διαδίκτυο, μαζί με την επιγραφή: «Μερικές εβδομάδες κλεισμένοι στο σπίτι με την οικογένειά μας – τι μπορεί να πάει στραβά!».

Οι τάσεις της μόδας


Η τραγουδίστρια της soul Ερικα Μπαντού παραλαμβάνει βραβείο, φορώντας ένα ρούχο που ισορροπεί μεταξύ υψηλής ραπτικής και στολής αστροναύτη.

Η ιατρική μάσκα τιμήθηκε πολύ στα social media – η τιμή της, άλλωστε, ανέβηκε κατά 700% μέσα στο 2020. Τόσο ανεκτίμητη είναι πλέον η αξία της, που ένας χρήστης ανεβάζει φωτογραφία από ένα σκληρό παιχνίδι πόκερ, μόνο που στη θέση του πονταρίσματος δεν βρίσκονται μάρκες, αλλά οι πολυπόθητες μάσκες. Η ζήτηση, όμως, δεν καλύπτεται από την προσφορά, και έτσι κυκλοφορούν διάφορες εναλλακτικές προτάσεις: πάνες μωρών, ολόσωμα αποκριάτικα κοστούμια, αλλά και ένας στηθόδεσμος – ρομαντική επιλογή καθώς προσαρμόζεται σε δύο κεφάλια. Η δημοφιλής τραγουδίστρια της soul Ερικα Μπαντού, από την άλλη, παραλαμβάνει ένα βραβείο στο Τέξας φορώντας ένα ρούχο που ισορροπεί μεταξύ υψηλής ραπτικής και στολής αστροναύτη της NASA. Στον αντίποδα, η Ιβάνκα Τραμπ ποστάρει μια ατυχή φωτογραφία, φορώντας ένα λευκό φόρεμα με κόκκινα μοτίβα που θυμίζουν εξαιρετικά φωτογραφία του κορωνοϊού στο μικροσκόπιο. Τέλος, o πρίγκιπας της Ουαλλίας, Κάρολος, δυσανασχετεί: περίμενε υπομονετικά 70 ολόκληρα χρόνια για να του έρθει τελικά λάθος κορώνα.

Αναπαραστάσεις του ιού


Οραμά του είναι να αναδείξει την ανισότητα στην πρόσβαση στη δημόσια υγεία, εξηγεί ο κορωνοϊός σε ισπανική γρίπη και πανούκλα.

«Οραμά μου δεν είναι να σκοτώσω τον κόσμο, αλλά να αναδείξω την ανισότητα στην πρόσβαση στη δημόσια υγεία», εξηγεί ο κορωνοϊός ενώ πίνει μια γουλιά από την αγαπημένη μεξικάνικη μπίρα του. Η ισπανική γρίπη και η πανούκλα κοιτιούνται μεταξύ τους δυσανασχετώντας και λένε συγχρονισμένα: «Αχ αυτοί οι millennials!». Ενα κανάλι της αιγυπτιακής τηλεόρασης παίρνει συνέντευξη από μια άλλη εκδοχή του κορωνοϊού: αυτή τη φορά πρόκειται για έναν άνδρα που έχει φορέσει μια πράσινη μάσκα του Φρανκενστάιν. Η επιμονή ενός αξιωματούχου του Λευκού Οίκου να αποκαλεί τη νέα πανδημία με το όνομα Kung Flu γεννά εκατομμύρια αναπαραστάσεις: ο ιός έχει μακριά λευκή γενειάδα, φοράει κοστούμι από μετάξι και περιφέρεται στους δρόμους τελώντας εντυπωσιακές πολεμικές χορογραφίες. Ο COVID-19 δεν θα μπορούσε να λείπει από την πλατφόρμα ηλεκτρονικών γνωριμιών Tinder – το προφίλ του υπόσχεται πολλά ταξίδια ανά την υφήλιο. Τέλος, ένα αισιόδοξο meme μάς καθησυχάζει πως το πιθανότερο είναι ο ιός να μην κρατήσει για πολύ καιρό ακόμα: είναι, άλλωστε, made in China.

ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-kathimerini.gr