«Κι όταν ζορίζουν τα πράγματα, ας είναι η τέχνη σαν γέφυρα πάνω από ταραγμένα νερά». Με μότο το τραγούδι του Johnny Cash, «Bridge over troubled water», η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση παρουσιάζει για τη σεζόν 2022-2023 ένα πλούσιο και τολμηρό πρόγραμμα που ξεφεύγει από τα όρια της χώρας, φιλοξενώντας δημιουργούς που αγαπάμε, καλλιτέχνες που πρέπει να ανακαλύψουμε, ευαίσθητους και ευαισθητοποιημένους ανθρώπους όλων των δημιουργικών πεδίων οι οποίοι «παίζουν με τη συναισθηματική μας θερμοκρασία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο σημείωμά της η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, σε μια χρονιά γεμάτη τέχνη που παρηγορεί, ενώ παράλληλα θέτει ερωτήματα.

«Το κίνητρό μας δεν είναι η εμπορική επιτυχία των παραγωγών μας. Δεν μας ενδιαφέρει να ξεπουλήσουμε. Ακόμα και όταν μιλάμε για δύσκολα πράγματα το βασικό μας κίνητρο είναι η απόλαυση. Γι’ αυτό και είμαστε τολμηροί στις επιλογές μας» ανέφερε κατά τη χθεσινή παρουσίαση του προγράμματος η Αφροδίτη Παναγιωτάκου.

Ανάμεσα στα μεγάλα ονόματα που φιλοξενεί το πρόγραμμα της νέας σεζόν, συναντάμε τον οραματιστή Ιταλό δημιουργό Romeo Castellucci και την παράδοξη τελετουργία του για τον νόμο και την τάξη («Bros»), τον Timofei Kulyabin (από τους πιο γνωστούς Ρώσους σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς) που μας παρασύρει στη «Μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» του Κολτές με πρωταγωνιστή τον John Malkovich (σε παγκόσμια πρεμιέρα), τη διακεκριμένη Γερμανίδα σκηνοθέτρια του θεάτρου, Susanne Kennedy, με το πρώτο της έργο εικονικής πραγματικότητας που μας εμβαπτίζει σε ένα ψυχεδελικό ταξίδι και, μαζί, σε ένα παιχνίδι αυτογνωσίας («I AM [VR]»), καθώς και τον κορυφαίο σύγχρονο Πολωνό σκηνοθέτη Lukasz Twarkowski, που συστήνεται στο ελληνικό κοινό με το θέαμα-εμπειρία «Rohtko».

Ακόμη, ο Γιάννης Οικονομίδης, ο Γιάννης Νιάρρος και ο Αλέξανδρος Λιβιτσάνος μεγεθύνουν μετά μουσικής την τραγελαφική πραγματικότητα της ελληνικής οικογένειας με το «Σπιρτόκουτο – The Musical», ο Βασίλης Μπισμπίκης διασκευάζει το «Έγκλημα και Τιμωρία» του Ντοστογιέφσκι φέρνοντας την ιστορία στο τώρα, στους δρόμους και τις γειτονιές της Αθήνας, ο Δημήτρης Καραντζάς, γράφει έργο για πρώτη φορά -μαζί με την Γκέλυ Καλαμπάκα- ως μια παραβολή για την πραγματικότητα που έρχεται να μας συναντήσει («Το Σπίτι»), ενώ στο φεστιβάλ «Future NOW», η νέα γενιά καλλιτεχνών καταλαμβάνει τη Στέγη.

Το enfant terrible του γαλλικού σινεμά Romain Gavras έρχεται με το οπτικοακουστικό έργο του σε τρία μέρη «Gener8ion», η ομάδα bijoux de kant παρουσιάζει τη βιντεοεγκατάσταση «Οι 7 θάνατοι της Αντώνας» με ένα αποκαλυπτικό ρεσιτάλ από την Μπέττυ Βακαλίδου σε κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη, ενώ ο Ευθύμης Φιλίππου στο κείμενο και ο Παναγιώτης Μελίδης (Larry Gus) στη μουσική μάς συστήνουν τον «George» με μια διπλή πρεμιέρα, ζωντανά στη Στέγη με την Αγγελική Παπούλια και ταυτόχρονα σε συλλεκτικό βινύλιο με τον Ben Whishaw.

Όσον αφορά το χορό, θα δούμε τις δουλειές των διεθνών Ελλήνων χορογράφων, Χρήστου Παπαδόπουλου («Larsen C») και Ευριπίδη Λασκαρίδη («ELENIT»)- που βρίσκονται σε τροχιά ευρωπαϊκής περιοδείας- να παρουσιάζονται ξανά. Επίσης, η Πατρίσια Απέργη, εμπνέεται από τους χορούς που έχουν συμβεί «εκεί έξω» και «πρώτα από τα κάτω» και παρουσιάζει τον «Οίκο της Ταραχής», η Αλεξάνδρα Μπαχτσετζή στήνει μια περφόρμανς-μανιφέστο για την ακρότητα των σωμάτων και των βλεμμάτων («2020: Obscene»), η νέα γενιά Ελλήνων χορογράφων κοιτάζει στα μάτια το μέλλον στο «Onassis Dance Days», η πρωτοεμφανιζόμενη στην Ελλάδα Αργεντινή χορογράφος Marina Otero «ερωτικοποιεί» τη βιογραφία της με το δίπτυχό της, «Fuck Me/Love Me», και το φεστιβάλ «Europe Beyond Access» μας συστήνει μια νέα γενιά καλλιτεχνών με αναπηρία που αλλάζουν τον τρόπο που βιώνουμε τον χορό και το θέατρο.

Δύο μεγάλες εκθέσεις θα φιλοξενηθούν φέτος εντός και εκτός Στέγης: «Το αίνιγμα του Χαλεπά» για τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Έλληνα γλύπτη και οι «Ανθρώπινες Κοινότητες», μια έκθεση για τον ανεξάντλητο μοντερνισμό του σπουδαίου αρχιτέκτονα και διεθνώς φημισμένου πολεοδόμου Κωνσταντίνου Δοξιάδη. Επίσης, μετά την εκπροσώπηση της Ελλάδας στην Μπιενάλε της Βενετίας, με την υποστήριξη του Onassis Culture, η ταινία εικονικής πραγματικότητας «Αναζητώντας τον Κολωνό» της Λουκίας Αλαβάνου έρχεται στη Στέγη, ενώ οι The Callas γιορτάζουν τα 20 χρόνια δημιουργίας τους με το «LOVE SOLIDARITY DEATH (L.S.D.)», μια έκθεση-ψυχεδελικό ξόρκι στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον της ελληνικής εικαστικής και μουσικής σκηνής.

Από τον φετινό προγραμματισμό δεν θα μπορούσε να λείπει το καθιερωμένο block party στη γειτονιά της Στέγης που επανέρχεται δριμύτερο μετά από δύο χρόνια αναγκαστικής παύσης, όπως και το «Tectonics 2022», που για τέταρτη χρονιά αποκαλύπτει νέες συγγένειες μεταξύ διαφορετικών μουσικών ειδών. Επίσης, επιστρέφουν τα καθιερωμένα μουσικά φεστιβάλ: «Borderline Festival» στη 12η εκδοχή του, «Big Bang Festival» στην 7η εκδοχή του και «Μια Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού vol. 8», σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Από τις πολυαναμενόμενες φετινές εκδηλώσεις είναι και η απρόσμενη μουσική συνάντηση με τίτλο «Πέρα από τη θάλασσα», όπου ο Παύλος Παυλίδης διασκευάζει και παρουσιάζει 18 τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου.

Και φέτος, το «I’m positive 2022» θα συνεχίσει τη συζήτηση για μια κοινωνία αποδοχής, ενώ η βραβευμένη συγγραφέας Bernardine Evaristo, θα συμμετέχει σε μια συζήτηση για την τέχνη της συγγραφής, τη θέση της γυναίκας στο «εδώ και τώρα» και τη σημασία του να είσαι ο εαυτός σου σε μια κοινωνία που αλλάζει διαρκώς. Επιπλέον, ο φετινός προγραμματισμός περιλαμβάνει το «5o Circular Cultures», ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στον βιώσιμο σχεδιασμό και τις δημιουργικές οικονομίες, καθώς και το συνέδριο «European Media Art Platform», όπου οργανισμοί από όλη την Ευρώπη και επιλεγμένοι καλλιτέχνες παρουσιάζουν και συζητούν τα πρότζεκτ τους, τα οποία προσφέρουν διεισδυτικές ματιές στο παρόν μας και σε πιθανά μέλλοντα.

Από την κορυφή του Ψηλορείτη στην Αλεξάνδρεια και στη Νέα Υόρκη

Ο προγραμματισμός για άλλη μία χρονιά ξεφεύγει από τα όρια της πόλης, της χώρας, της ηπείρου. Το Ίδρυμα Ωνάση ταξιδεύει στα Ιωάννινα με μια νέα έκθεση ψηφιακής τέχνης, στην Κρήτη και τον Ψηλορείτη για ένα «Stages A/Live» με τον Ψαραντώνη, στην Κεφαλονιά για το «Saristra Festival 2023», στην Τήνο για το υπαίθριο οικολογικό κινηματογραφικό φεστιβάλ «Peanut Pod and the Film Seed Festival» των Hypercomf, στην Αιτωλοακαρνανία και τον Θεσσαλικό Κάμπο όπου ο Θανάσης Δεληγιάννης και ο Γιάννης Μιχαλόπουλος ερευνούν πώς εξελίσσεται το ελληνικό πανηγύρι ανά τα χρόνια, στην Κόνιτσα με τον Odydoze, τον Νέγρο του Μοριά και τον Christopher King, σε μια συνάντηση της τραπ και της χιπ χοπ με το ρεμπέτικο.

Ταξιδεύει επίσης στην Αλεξάνδρεια για τις εργασίες αποκατάστασης της Οικίας Καβάφη, στη Νέα Υόρκη για το δεκαήμερο «Cavafy Festival 2023», με αφορμή την επέτειο των 160 ετών από τη γέννηση και των 90 ετών από τον θάνατο του Κ. Π. Καβάφη, καθώς και στην Ατλάντα των ΗΠΑ με τον Odydoze, το ταξίδι του οποίου θα παρουσιαστεί σε ντοκιμαντέρ από το Ίδρυμα Ωνάση, καταγράφοντας τη δημιουργική διαδικασία μεταξύ μουσικού παραγωγού και τράπερ.

Ο νέος χώρος που θα φιλοξενήσει το Αρχείο Καβάφη θα ανοίξει στην καρδιά της Αθήνας, την άνοιξη του 2023, στην οδό Φρυνίχου στην Πλάκα. Ο νέος χώρος θα στεγάσει τόσο το ίδιο το αρχείο όσο και τη Βιβλιοθήκη του Κ. Π. Καβάφη, με ανοιχτή πρόσβαση σε όλους, όπως και μια συλλογή προσωπικών αντικειμένων και έργων τέχνης με αναφορές στον ίδιο. Στο χώρο θα φιλοξενούνται μελλοντικά και περιοδικές εκθέσεις με έργα τέχνης που σχετίζονται με τον ποιητή.

Στην τρίτη χρονιά λειτουργίας του, το ΟΝΧ Studio, ο επιταχυντής του Ιδρύματος Ωνάση και του New Museum της Νέας Υόρκης για τις ψηφιακές τεχνολογίες και την καλλιτεχνική δημιουργία, καλωσορίζει μια νέα γενιά καλλιτεχνών και παραγωγών από όλο τον κόσμο στα όρια ανάμεσα στην εικονική και την υλική πραγματικότητα. Highlights των επερχόμενων δράσεών του είναι η έκθεση των Lundahl & Seitl, πρωτοπόρων Σουηδών καλλιτεχνών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της εμβυθιστικής περφόρμανς και των εικαστικών τεχνών, το «Unfolding the Universe: First Light» της Ashley Zelenskie – μια VR έκθεση με γλυπτά και εγκαταστάσεις εμπνευσμένα από τις απόκοσμες διαστημικές εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA, καθώς και η συμμετοχή στο International Documentary Film Festival στο ‘Αμστερνταμ (IDFA).

Με έμπνευση από το εμβληματικό μυθιστόρημα του Τζέημς Τζόυς (Οδυσσέας), το πρότζεκτ «ULYSSES: Μια Ευρωπαϊκή Οδύσσεια» ξεκινάει τον Σεπτέμβριο από την Αθήνα για να συνδέσει σε ένα ενιαίο όραμα 18 διαφορετικές πόλεις της Ευρώπης. Ζωντανεύοντας τον δημόσιο χώρο τους σε όλα τα επαγγελματικά επίπεδα, με ισάριθμα διεθνή συμπόσια σε κάθε πόλη, 30 φιλοξενίες ανταλλαγής καλλιτεχνών, αλλά και 18 λογοτεχνικές αναθέσεις, το φιλόδοξο πρότζεκτ δημιουργεί έναν νέο, ευρωπαϊκό «Οδυσσέα» που θα εκδοθεί σε βιβλίο το 2024.

Εξωστρέφεια και ψηφιακός κόσμος

Παράλληλα με τον επίσημο προγραμματισμό, συνεχίζεται το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» που έχει συμβάλει καθοριστικά στην αποθέωση των σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, με πάνω από 80 παραγωγές και συμπαραγωγές της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση να έχουν φιλοξενηθεί στους πιο σημαντικούς πολιτιστικούς χώρους και φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο.

Συνεχίζοντας την αποστολή για εξωστρέφεια και σύνδεση με σημαντικούς φορείς του εξωτερικού, η Στέγη συμμετέχει ενεργά σε δίκτυα ανταλλαγής ιδεών και καλλιτεχνικών πρακτικών και συνεργάζεται με διεθνείς φορείς, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα και την καινοτομία στον τομέα του πολιτισμού: S+T+ARTS Regional Center: Repairing the Present, Europe Beyond Access, European Media Art Platform, Grand Luxe Network, Sounds Now, Transmissions, Big Bang Festival, Dance On, Pass On, Dream On, Αλεξάνδρεια: (Eπαν)ενεργοποιώντας τα κοινά αστικά φαντασιακά, ULYSSES: A European Odyssey.
Αλλά το ταξίδι περιλαμβάνει πάντα και τον ψηφιακό κόσμο. Συντονιζόμαστε στο ιντερνετικό ραδιόφωνο της Στέγης, Movement Radio, βλέπουμε στο Onassis Channel νέο περιεχόμενο από Stages A/Live, Society Uncensored, συζητήσεις και πολλά άλλα.

Onassis Cinema

Το Ίδρυμα Ωνάση συμμετέχει σε ταινίες, στηρίζοντας καταξιωμένους δημιουργούς και νέα ταλέντα, μέσα από την ανάπτυξη σεναρίων για ταινίες όπως το «Liar Man» του Μανώλη Μαυρή, η «Μεγάλη πέτρα σε μικρό κεφάλι» των Γιάννη Οικονομίδη και Βαγγέλη Μουρίκη, οι «Γυναίκες του 1922» του Άρη Καπλανίδη, το «Bastards» του Νίκου Πάστρα και το ντοκιμαντέρ «The Public Private House» του Τάσου Λάγγη.

Παράλληλα, ενισχύει την παραγωγή ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους, όπως την «Cora» της Εύης Καλογηροπούλου, την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Βασίλη Κεκάτου, «Οι άγριες μέρες μας», την ταινία «H Διάβαση» των Αινεία Τσαμάτη και Κατερίνας Μαυρογεώργη, το «Broadway» του Χρήστου Μασσαλά. Τέλος, συνεχίζει τα Onassis Documentaries με τα ντοκιμαντέρ «Με τη Σοφία» της Βάνιας Τέρνερ και της Μαρίας Σιδηροπούλου και «Μοmmies» της Ελβίρας Κρίθαρη και της Μαρίας Σιδηροπούλου.

Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση στηρίζει τους ανθρώπους του πολιτισμού με πολλούς καλλιτέχνες residents στο Onassis AiR, με υποτροφίες φτιαγμένες ειδικά για την κάθε περίπτωση, ενώ προσφέρει τα Cinema Onassis Awards, σε συνεργασία με τα σημαντικά ελληνικά κινηματογραφικά φεστιβάλ Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Δράμας. Και με τις Onassis Publications, προτείνει μια σειρά από ξεχωριστούς τίτλους βιβλίων σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και στη Στέγη.

Αναλυτικά το πρόγραμμα της Στέγης και το σημείωμα της Διευθύντριας Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτης Παναγιωτάκου, μπορείτε να το δείτε εδώ: https://www.onassis.org/el/onassis-stegi/season-2022-2023-at-onassis-stegi