Το πρόβλημα με τη Μεσογειακή Διατροφή για το οποίο δεν μιλάμε αρκετά
Μάλλον οι περισσότεροι γνωρίζετε τη Μεσογειακή Διατροφή και ότι κατατάσσεται ως η πιο υγιεινή διατροφή. Επίσης πολυάριθμες μελέτες την έχουν συνδέσει με χαμηλότερο κίνδυνο χρόνιων παθήσεων, όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου 2, καθώς και με χαμηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου.
Αλλά ενώ υπάρχουν πολλά οφέλη από τη Μεσογειακή Διατροφή, υπάρχει επίσης ένα μεγάλο πρόβλημα για το οποίο δεν μιλάμε αρκετά. Η συγκεκριμένη διατροφή βασίζεται σε παραδοσιακά διατροφικά πρότυπα των ευρωπαϊκών μεσογειακών χωρών, αλλά αποκλείει τις παραδοσιακές κουζίνες πολλών άλλων εθνών.
Επιπλέον, η τρέχουσα ερμηνεία της δεν είναι τόσο ευέλικτη ή προσιτή όσο φαίνεται να είναι, καθώς βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε τροφές που είναι απρόσιτες για πολλούς.
Η Μεσογειακή Διατροφή δεν είναι αντιπροσωπευτική ολόκληρης της περιοχής της Μεσογείου
Υπάρχουν 21 χώρες που αγγίζουν τη Μεσόγειο Θάλασσα: Αλβανία, Αλγερία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κροατία, Κύπρος, Αίγυπτος, Γαλλία, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Λίβανος, Λιβύη, Μάλτα, Μονακό, Μαυροβούνιο, Μαρόκο, Σλοβενία, Ισπανία, Συρία, Τυνησία και Τουρκία.
Ωστόσο, η Μεσογειακή Διατροφή βασίζεται κυρίως στις παραδοσιακές κουζίνες της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας και της νότιας Γαλλίας, εξαιρουμένων εκείνων των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.
Ο λόγος για αυτό μπορεί να εντοπιστεί στη Μελέτη των Επτά Χωρών. Από το 1952 έως το 1957, ο Αμερικανός ερευνητής Ancel Keys διεξήγαγε άτυπες, διερευνητικές μελέτες σε επτά χώρες: Ιταλία, Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Ολλανδία, Φινλανδία, Ιαπωνία και Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι ερευνητές μελέτησαν τα πρότυπα διατροφής σε καθεμία από αυτές τις χώρες και μέτρησαν τα ποσοστά καρδιακών παθήσεων, διαβήτη και παραγόντων κινδύνου όπως η υψηλή χοληστερόλη, η υψηλή αρτηριακή πίεση και το κάπνισμα.
Τελικά, ο Keys και η ομάδα του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα διατροφικά πρότυπα στην Ιταλία και την Ελλάδα συσχετίστηκαν με τα χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων και θνησιμότητας από τις υπόλοιπες χώρες. Έτσι, ο Keys άρχισε να προωθεί αυτόν τον τρόπο διατροφής για καλύτερη υγεία και χαμηλότερο κίνδυνο ασθενειών.
Σήμερα, οι ειδικοί σπεύδουν να επικρίνουν τις μεθόδους έρευνας του Keys. Ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Journal of Critical Dietetics επισημαίνει ότι η μελέτη συνέλεξε δεδομένα μόνο από άνδρες και ότι, με εξαίρεση την Ιαπωνία, περιελάμβανε κατά κύριο λόγο μόνο λευκούς πληθυσμούς.
Ο λόγος που οι μη ευρωπαϊκές κουζίνες δεν αποτελούν μέρος της Μεσογειακής Διατροφής δεν είναι ότι είναι λιγότερο θρεπτικές, αλλά ότι αυτές οι χώρες δεν συμπεριλήφθηκαν στη Μελέτη των Επτά Χωρών.
Συνολικά, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η Μεσογειακή Διατροφή είναι θρεπτική. Δίνει έμφαση σε ολόκληρα τρόφιμα φυτικής προέλευσης (φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, σπόρους, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως), τις άπαχες πρωτεΐνες και τα ακόρεστα λίπη.
Αλλά το να αναφέρουμε μόνο τις κουζίνες της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Γαλλίας δεν είναι απαραίτητα χρήσιμο. Το να λέμε ότι μια περιοχή τρώει υγιεινά, σημαίνει ότι οι άλλες χώρες δεν ακολουθούν μια υγιεινή διατροφή αλλά ούτε τα τρόφιμα τους είναι υγιεινά. Και αυτό το συμπέρασμα μπορεί να στιγματίζει τους υπόλοιπους πληθυσμούς.
Η αληθινή μεσογειακή διατροφή επεκτείνεται πολύ πέρα από τις βασικές ευρωπαϊκές τροφές, όπως το ψάρι και το ελαιόλαδο . Κάθε χώρα και/ή πολιτιστική ομάδα στην περιοχή της Μεσογείου έχει τη δική της μοναδική διατροφική κουλτούρα και προτιμήσεις. Επίσης δεν πρέπει να μιλάμε μόνο για τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και τις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Οι βασικές αρχές της Μεσογειακής Διατροφής μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιαδήποτε πολιτιστική κουζίνα
Είναι σημαντικό να καταστίσουμε τη Μεσογειακή Διατροφή πιο βιώσιμη και ρεαλιστική. Γιατί με βάση την εν λόγω διατροφή αν για παράδειγμα κάποιος δεν καταναλώνει θαλασσινά ή ελιές, ο τρόπος που τρώει δεν είναι υγιεινός και βιώσιμος.
Ομοίως, εάν κάποιος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να τρώει συνεχώς τα βασικά μεσογειακά προϊόντα, μπορεί να αποθαρρύνεται και να αισθάνεται ότι η υγιεινή διατροφή είναι απρόσιτη.
Από την άλλη πλευρά, η εστίαση σε γενικά πρότυπα της Μεσογειακής Διατροφής, όπως η κατανάλωση πολλών φυτικών τροφών και η επιλογή ακόρεστων λιπαρών έναντι κορεσμένων, την καθιστά πιο ευέλικτη και προσαρμόσιμη.
Κάθε διατροφική κουλτούρα περιέχει λαχανικά, φρούτα και δημητριακά. Η προσθήκη περισσότερων από αυτές τις τροφές στη διατροφή σας είναι ωφέλιμη και υπάρχουν τρόποι να το κάνετε χωρίς να σκεφτείτε ότι η συγκεκριμένη κληρονομιά σας είναι εσφαλμένη, επειδή δεν αναφέρεται στη Μελέτη των Επτά Χωρών.
Μόνο και μόνο επειδή δεν τρώτε ψάρι και ελαιόλαδο κάθε βράδυ δεν σημαίνει ότι οι διατροφικές σας συνήθειες δεν είναι θρεπτικές ή ότι δεν μπορείτε να αποκομίσετε τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής.
Συμπέρασμα
Η Μεσογειακή Διατροφή είναι πράγματι θρεπτική και προάγει την υγεία, αλλά η εστίασή της στις ευρωπαϊκές κουζίνες αποκλείει πολλά άλλα πολιτιστικά τρόφιμα που είναι εξίσου θρεπτικά.
Το να έχετε ευελιξία σε οποιαδήποτε διατροφικό μοτίβο είναι σημαντικό. Για αυτό αντί να προσπαθείτε να ακολουθήσετε τη Μεσογειακή Διατροφή κατά γράμμα, δοκιμάστε να καταναλώνετε πολλές φυτικές τροφές και να επιλέγετε ακόρεστα λιπαρά έναντι κορεσμένων.
Τζουλιάννα Καρνέζη-jenny.gr