Με το Νόμπελ Ειρήνης 2020 βραβεύεται το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ για τις ενέργειές του για την καταπολέμηση του υποσιτισμού και για τη συμβολή του στη βελτίωση των συνθηκών για την ειρήνη στις εμπόλεμες περιοχές. 

Πιο συγκεκριμένα, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών βραβεύεται «για τις προσπάθειες καταπολέμησης της πείνας, για την συμβολή του στην βελτίωση των ειρηνευτικών συνθηκών στις ζώνες που πλήττονται από συρράξεις και για τον ρόλο του ως κινητήριας δύναμης στις προσπάθειες για την παρεμπόδιση της χρησιμοποίησης του λιμού ως πολεμικού όπλου», δήλωσε η πρόεδρος της επιτροπής του Νόμπελ Μπέριτ Ράις-Αντερσεν.

«Είναι μια στιγμή υπερηφάνειας», «ένα αληθινό κατόρθωμα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος μετά την ανακοίνωση της επιτροπής του Νόμπελ Ειρήνης.

BREAKING NEWS:
The Norwegian Nobel Committee has decided to award the 2020 Nobel Peace Prize to the World Food Programme (WFP).#NobelPrize #NobelPeacePrize pic.twitter.com/fjnKfXjE3E

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 9, 2020

«Μία από τις ομορφιές των δραστηριοτήτων του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος είναι ότι δεν παρέχουμε μόνο τροφή για σήμερα και αύριο, αλλά δίνουμε επίσης στους ανθρώπους τις αναγκαίες γνώσεις για να καλύψουν τις ανάγκες τους τις μέρες που έρχονται», δήλωσε ο Tomson Phiri κατά την διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου στην Γενεύη λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της επιτροπής του Νόμπελ.

«Η υποψηφιότητα από μόνη της ήταν αρκετή, αλλά η βράβευση με το Νόμπελ Ειρήνης είναι αληθινό κατόρθωμα», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος, ο οποίος αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο έργο του οργανισμού για την παροχή τροφίμων και άλλων προμηθειών κατά την διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όταν σταμάτησαν οι αεροπορικές συνδέσεις. «Αυτό ξεπέρασε τα όρια του καθήκοντος».

Πέντε στοιχεία για το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα 

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (PAM) πρόκειται για ένα ισχυρό οργανισμό που δραστηριοποιείται εδώ και σχεδόν έξι δεκαετίες σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές ή μαίνονται συγκρούσεις προκειμένου να προσφέρει έκτακτη βοήθεια στους πληθυσμούς τους.

• Γέννηση

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα ιδρύθηκε το 1961 έπειτα από αίτημα του Αμερικανού προέδρου Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, επισήμως για να αποκτήσει ο ΟΗΕ έναν βραχίονα αρμόδιο για τον επισιτισμό. Στην πραγματικότητα «το PAM γεννήθηκε από την επιθυμία της αμερικανικής κυβέρνησης να στηρίξει την εθνική της γεωργία εξαγοράζοντας το γεωργικό πλεόνασμα στις ΗΠΑ και αναδιανέμοντάς το στις αναπτυσσόμενες χώρες», εξήγησε αξιωματούχος του οργανισμού που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Λίγους μήνες μετά την ίδρυση του PAM ένας ισχυρός σεισμός έπληξε το βόρειο Ιράν προκαλώντας τον θάνατο 12.000 ανθρώπων. Το 1963 ξεκίνησε η πρώτη αποστολή του οργανισμού που ήταν αφιερωμένη στη διατροφή στο σχολείο και το 1965 εντάχθηκε πλήρως στον ΟΗΕ.

• Καμένη γη

Περίπου 1,1 εκατομμύριο γυναίκες και παιδιά κάτω των 5 ετών λαμβάνουν διατροφική στήριξη από το PAM κάθε μήνα σε χώρες όπως η Συρία. Ο οργανισμός έχει σταθερή παρουσία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, στις πολιτείες της Νιγηρίας όπου δρα η Μπόκο Χαράμ, στην Μπουρκίνα Φάσο, το Μαλί, τον Νίγηρα και το Νότιο Σουδάν.

«Η έκτακτη επέμβαση στην Υεμένη είναι η μεγαλύτερη επιχείρησή μας παγκοσμίως», αναφέρει το PAM στον ιστοτοπό του. Σχεδόν 10 εκατομμύρια Υεμενίτες «βρίσκονται σε κατάσταση οξείας διατροφικής ανασφάλειας», προσθέτει.

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα ναυλώνει καθημερινά 5.600 φορτηγά, 30 πλοία και σχεδόν 100 αεροπλάνα, συχνά μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων και ιδιωτών. Τοπικά, σε περιοχές όπου η πρόσβαση είναι δύσκολη χρησιμοποιούνται μέχρι και γαϊδούρια.

Τα σχεδόν 60 χρόνια που λειτουργεί το PAM εξέλιξε πολύ τα μέσα δράσης του. Οι αρχικές του αποστολές ήταν ουσιαστικά η μεταφορά τροφίμων από το ένα σημείο στο άλλο. Σήμερα το PAM λειτουργεί κυρίως μέσω επισιτιστικών, εκπαιδευτικών και διατροφικών προγραμμάτων, ενώ μοιράζει τις δωρεές που συγκεντρώνει για καλύτερη εκμετάλλευσή τους και διανέμει κουπόνια για την αγορά τροφίμων ή ποσά σε είδος.

Ο ρόλος του στην εκπαίδευση στοχευμένων πληθυσμών σε θέματα σωστής διατροφής είναι επίσης ζωτικής σημασίας. «Παλαιότερα μιλούσαμε για θερμίδες, τώρα η έμφαση δίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες, τις έγκυες ή τις θηλάζουσες για παράδειγμα. Αυτό περνά από την τοπική εκπαίδευση», εξήγησε ο αξιωματούχος.

• Αποστολές

Το PAM επικεντρώνεται στην παροχή έκτακτης βοήθειας καθώς και στην ανοικοδόμηση αλλά και την παροχή βοήθειας για ανάπτυξη. Τα δύο τρίτα του έργου του γίνονται σε εμπόλεμες περιοχές. «Οι καταστάσεις γίνονται κάθε ημέρα και πιο περίπλοκες. Συχνά οι ρόλοι του στρατού και των ανθρωπιστικών οργανώσεων συγχέονται, για παράδειγμα στο Σάχελ όπου οι ΜΚΟ είναι αναγκασμένες να εργάζονται με τη συνοδεία στρατιωτών», εξήγησε ο αξιωματούχος.

Το PAM συνεργάζεται πολύ στενά με τις άλλες δύο υπηρεσίες του ΟΗΕ που έχουν την έδρα τους στη Ρώμη: την Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και το Διεθνές Ταμείο Γεωργικής Ανάπτυξης (FIDA).

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, όπου εργάζονται 17.000 άνθρωποι, χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από δωρεές, οι περισσότερες από τις οποίες προέρχονται από τα κράτη. Το 2019 συγκέντρωσε 8 δισεκατομμύρια δολάρια.

• «Πανδημία λιμού»

Περισσότεροι από 821 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από χρόνιο λιμό, ενώ 135 εκατομμύρια άλλοι είναι αντιμέτωποι με τον λιμό ή κρίσιμες ελλείψεις στη διατροφή του. Σε αυτούς ενδέχεται να προστεθούν άλλοι 130 εκατομμύρια άνθρωποι εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού.

Ο αριθμός των ανθρώπων σε κατάσταση οξείας διατροφικής ανασφάλειας αυξήθηκε κατά σχεδόν 70% τα τελευταία τέσσερα χρόνια και η οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την υγειονομική κρίση ενδέχεται να προκαλέσει μια «πανδημία λιμού», προειδοποιεί το PAM, κυρίως στη Λατινική Αμερική, η νότια, η κεντρική και η δυτική Αφρική,

«Έχουμε άμεση ανάγκη επιπλέον στήριξη από τους δωρητές οι οποίοι φυσικά δέχονται ήδη πολλές πιέσεις εξαιτίας των επιπτώσεων της πανδημίας και στις δικές τους χώρες», επεσήμανε ο Τομά Φιρί εκπρόσωπος του PAM στη Γενεύη.