Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου εκπέμπει ετησίως ένα δισεκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα, αναφέρει νέα σχετική έρευνα.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της, το γιγαντιαίο δάσος της Νότιας Αμερικής μπορεί σε πρώτη φάση να απορροφά τις εκπομπές που συμβάλλουν θετικά σε σημαντικό βαθμό στην κλιματική κρίση που βιώνει ο πλανήτης, όμως πλέον «συνδράμει» και το ίδιο στην παρατηρούμενη κλιμάκωση της.

Οι περισσότερες εκπομπές προκαλούνται από πυρκαγιές στο τροπικό δάσος, πολλές εκ των οποίων αποτελούν αποτέλεσμα εμπρησμού, με απώτερο σκοπό την παραγωγή σόγιας και βοδινού κρέατος. Ωστόσο, και χωρίς των παράγοντα των πυρκαγιών, οι υψηλές θερμοκρασίες και οι ξηρασίες που παρατηρούνται στον νοτιοανατολικό Αμαζόνιο, σημαίνουν ότι το τροπικό δάσος αποτελεί κατά βάση πηγή διοξειδίου του άνθρακα και όχι «απορροφητήρας» του.

Από τη δεκαετία του ’60, η πυκνή βλάστηση του Αμαζόνιου απορροφούσε περίπου το ένα τέταρτο όλων των εκπομπών από τις καύσεις ορυκτών καυσίμων ανά τον κόσμο, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στον σχετικό «έλεγχο» της κλιματικής αλλαγής, όντας το μεγαλύτερο τροπικό δάσος του κόσμου. Όπως σημειώνουν οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα, η απώλεια της ικανότητας του Αμαζονίου να μπορεί να λειτουργεί ως ένας τεράστιος «νεροχύτης» για τις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αποτελεί μία εξαιρετικά κρίσιμη προειδοποίηση για το πόσο αναγκαίο είναι να περιοριστούν σημαντικά οι καύσεις ορυκτών καυσίμων σε όλο τον κόσμο.

Περαιτέρω, οι επιστήμονες χαρακτήρισαν εξαιρετικά «ανησυχητικό» το γεγονός ότι μέρος του Αμαζονίου εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα ακόμη και χωρίς την ύπαρξη φωτιάς, τονίζοντας ότι η συσσωρευμένη αποψίλωση των τελευταίων ετών είναι αυτή που ευθύνεται για το ανησυχητικό φαινόμενο. Με άλλα λόγια, η βλάστηση παράγει το μεγαλύτερο μέρος της βροχής στην περιοχή, κάτι που σημαίνει ότι η μείωση της οδηγεί σε ξηρασίες και καύσωνες μεγάλης δριμύτητας, που με τη σειρά τους οδηγούν σε περισσότερη αποψίλωση και πυροδότηση πυρκαγιών.

«Τα πρώτα πολύ άσχημα νέα είναι ότι οι πυρκαγιές στο δάσος παράγουν τρεις φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα απ’ ό, τι το δάσος απορροφά. Τα δεύτερα άσχημα νέα είναι ότι μέρη που η αποψίλωση του δάσους ανέρχεται σε ποσοστό 30% ή περισσότερο, παρουσιάζουν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα δέκα φορές μεγαλύτερες συγκριτικά με τα μέρη που η αποψίλωση είναι μικρότερη του 20%», αναφέρει χαρακτηριστικά η επικεφαλής της έρευνας, Λουτσιάνα Γκάτι, ερευνήτρια στο Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας της Βραζιλίας.

Ακόμη, η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πυρκαγιές που σημειώνονται στο τροπικό δάσος παράγουν 1.5 δισεκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, με τη βλάστηση να απορροφά μόλις μισό δισεκατομμύριο τόνους. Το ένα δισεκατομμύριο που μένει στην ατμόσφαιρα αντιστοιχεί στις ετήσιες αντίστοιχες εκπομπές της Ιαπωνίας, της πέμπτης πιο ρυπογόνας χώρας του πλανήτη.

Δέκα χιλιάδες είδη κινδυνεύουν άμεσα με εξαφάνιση

Η συνεχιζόμενη καταστροφή του αποκαλούμενου «πνεύμονα της Γης», του τεράστιου τροπικού δάσους του Αμαζονίου, προκαλεί φυσικά πολύ σοβαρές οικολογικές επιπτώσεις τόσο σε τοπικό όσο και σε ευρύτερο επίπεδο.

Συνεχώς κάνουν την εμφάνιση τους μελέτες που αποκαλύπτουν κάθε φορά και μια νέα πτυχή των προβλημάτων που φέρνει η αποψίλωση του δάσους του Αμαζονίου.

Η τελευταία σχετική μελέτη έγινε για λογαριασμό του Επιστημονικού Πάνελ για τον Αμαζόνιο (SPA) και σε αυτή πήραν μέρος 200 επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με την μελέτη που θεωρείται η πιο λεπτομερής που έχει γίνει μέχρι σήμερα για τα προβλήματα του Αμαζονίου το 35% του τροπικού δάσους είτε έχει αποψιλωθεί είτε έχει περιέλθει σε μια προβληματική και άρρωστη κατάσταση. Το 18% του δάσους έχει αποψιλωθεί και το 17% έχει υποστεί σοβαρές καταστροφές.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι περισσότερα από δέκα χιλιάδες είδη χλωρίδας και πανίδας του Αμαζονίου βρίσκονται πλέον σε άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης. Πρόκειται για περίπου οκτώ χιλιάδες ενδημικά είδη φυτών και δύο χιλιάδες είδη ζώων.Υποστηρίζουν ότι η μόνη ελπίδα για να υπάρξει αναστροφή της κατάστασης είναι να μειωθεί σε μηδενικά επίπεδα μέχρι το τέλος της δεκαετίας η αποψίλωση όπως και κάθε είδους ανθρώπινη παρέμβαση στο δάσος. Παράλληλα με την άμεση διακοπή της αποψίλωσης θα πρέπει να ξεκινήσει και ένα πρόγραμμα αναδάσωσης εκεί που δεν υπάρχουν δέντρα αλλά και ενδυνάμωσης των οικοσυστημάτων που έχουν υποστεί σημαντικό πλήγμα.

Η ανάληψη της προεδρίας της Βραζιλίας από τον Ζαΐρ Μπολσονάρο το 2019 επιδείνωσε την κατάσταση αφού στο διάστημα που είναι πρόεδρος η καταστροφή του Αμαζονίου έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ. Άλλωστε ένα από τα βασικά συνθήματα με τα οποία κέρδισε τις εκλογές ήταν η διακοπή των προγραμμάτων προστασίας του Αμαζονίου και η έναρξη νέας εντατικής δραστηριότητας καταστροφής του τροπικού δάσους για την δημιουργία γεωργικών εκτάσεων και ορυχείων.

Η Κολομβία ανακοίνωσε με την σειρά της αύξηση της αποψίλωσης των δασών της χώρας το 2020 σε ποσοστό 8% σε σχέση με το 2019 με το 64% της καταστροφής να αφορά την περιοχή του Αμαζονίου που βρίσκεται εντός των συνόρων της χώρας.