Τουρκία: Τα σκάνδαλα που είδαν το φως της δημοσιότητας
«Η εξουσία διαφθείρει, η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα». Ισως κοινότοπη η αναφορά στο ρητό του Βρετανού ιστορικού λόρδου Ακτον, αλλά στην περίπτωση του Τούρκου προέδρου και της οικογένειάς του είναι περισσότερο από ακριβές. Η οικογένεια Ερντογάν είναι σε τέτοιο βαθμό περιβεβλημένη με σκάνδαλα, ώστε ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές έφτασαν κατά καιρούς να πουν πως ο Ερντογάν έχει «γαντζωθεί» στην εξουσία γιατί αν τη χάσει, κινδυνεύει να βρεθεί στη φυλακή.
Τελευταία η αναφορά της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) σύμφωνα με την οποία οι μεγαλύτερες κρατικές τράπεζες της Τουρκίας Ziraat Bankasi και Turkiye Vakiflar Bankasi χορηγούν συστηματικά δάνεια στο κυβερνών κόμμα. Η είδηση ωχριά, πάντως, στα όσα έχουν δει στο παρελθόν το φως της δημοσιότητας. Η πρώτη φορά που ο Τούρκος πρόεδρος ενεπλάκη σε σκάνδαλο ήταν το 2008 όταν δέχθηκε ως δώρο ένα τάνκερ αξίας 25 εκατ. δολαρίων από τον Αζέρο δισεκατομμυριούχο Μουμπάριζ Μανσίμοφ. Στη συνέχεια τον Δεκέμβριο του 2013, ο ίδιος ο Ερντογάν και τέσσερις υπουργοί του ενεπλάκησαν σε έρευνες για σκάνδαλο διαφθοράς πολλών εκατ. δολαρίων. Οι τέσσερις υπουργοί παραιτήθηκαν, ενώ ο Ερντογάν διέκοψε τη δίκη και απέλυσε τους εισαγγελείς και τους αστυνομικούς. Είδε, όμως, το φως της δημοσιότητας τηλεφωνική του συνδιάλεξη με τον γιo του Μπιλάλ στον οποίο έδινε οδηγίες πώς να κρύψει τις εκατοντάδες εκατ. δολάρια που είχαν περιέλθει μυστηριωδώς στην κατοχή τους.
Η πιο ηχηρή υπόθεση στην οποία έχει εμπλακεί τόσο ο ίδιος ο Ερντογάν όσο και ο γαμπρός του, Μπεράτ Αλμπαϊράκ είναι η υπόθεση λαθρεμπορίου χρυσού και παραβίασης του εμπάργκο κατά του Ιράν. Τους ενέπλεξε στην ομολογία του ο Τουρκοϊρανός λαθρέμπορος χρυσού, Ρεζά Ζαράμπ, που μεσολάβησε για τις σχετικές συναλλαγές. Στην υπόθεση ενεπλάκη η τουρκική τράπεζα Halkbank και ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλός της, Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, αλλά και ο τότε υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Ζαφέρ Τσαγκλαγιάν, που κατηγορήθηκε ότι δωροδοκήθηκε με εκατομμύρια δολάρια για να διευκολύνει τη διαδικασία. Αργότερα ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κατηγόρησε μέλη της οικογένειας Ερντογάν ότι μετέφεραν 15 εκατ. δολάρια σε υπεράκτια εταιρεία σε φορολογικό παράδεισο. Ανάμεσά τους ανέφερε τον αδελφό του Ερντογάν Μουσταφά, τον κουνιάδο του, Ζίγια Ιλγκέν, τον πεθερό του Οσμάν Κετεντσί, τον γιο του Αχμέτ Μπουράκ αλλά και τον Μουσταφά Γκουντογκάν, πρώην στενό του συνεργάτη.
Σε ό,τι αφορά τον απερχόμενο υπουργό Οικονομικών και γαμπρό του Ερντογάν, τον Μπεράτ Αλμπαϊράκ, φέρεται εμπλεκόμενος σε σκάνδαλο μεγατόνων από τη θητεία του στον χώρο των επιχειρήσεων. Λιγότερο από τρία χρόνια μετά τον γάμο του με την κόρη του Ερντογάν, Εζρα, ο Αλμπαϊράκ ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος του τουρκικού ομίλου Calik Holding στον οποίο ανήκουν πάνω από 30 τουρκικές επιχειρήσεις. Ανάμεσά τους και η τράπεζα Aktif Bank που φέρεται να έχει διενεργήσει συναλλαγές πολλών εκατομμυρίων δολαρίων ύποπτων για ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος έως και για οικονομικές δοσοληψίες με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.
Ρουμπίνα Σπάθη – kathimerini.gr