ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ-kathimerini.gr

Κάθε φορά που μια δημοσκόπηση επιχειρεί να διερευνήσει τις αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας και όχι τις πολιτικές προτιμήσεις της, χτυπάει το καμπανάκι του συντηρητισμού, των ξενοφοβικών, ακραίων θέσεων, των όλο και πιο δεξιόστροφων ανακλαστικών. Σωστό ή λάθος; Η δημοσκόπηση της εταιρείας Prorata, που δημοσιεύθηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών», εμφανίζει ενδιαφέρουσες συγκλήσεις και αποκλίσεις. Παράδειγμα: Στο ερώτημα «ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα δύο σημαντικότερα θέματα/προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σήμερα;», οι πολίτες απαντούν σε ποσοστό 45% το προσφυγικό-μεταναστευτικό και ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση η διαφθορά (22%), η ανεργία και οι μισθοί (21%). Οι ερωτηθέντες πιστεύουν σε ποσοστό 55% (σίγουρα και μάλλον ναι) ότι το προσφυγικό συνδέεται με την αύξηση της εγκληματικότητας. Παρ’ όλα αυτά, το 89% δηλώνει ότι η γειτονιά όπου κατοικεί είναι ασφαλές μέρος και το 82% ότι η Ελλάδα είναι μια ασφαλής χώρα. Θετικά αντιμετωπίζει η πλειοψηφία (58%) τις εκκενώσεις καταλήψεων από τις αστυνομικές δυνάμεις και τις επεμβάσεις στα πανεπιστήμια (58%). Διχασμένες όμως είναι οι απαντήσεις στο ερώτημα αν η αστυνομία προστατεύει τον πολίτη (49% αντιδρούν αρνητικά και 48% θετικά). Το ίδιο και στο ερώτημα που αφορά την επικράτηση αυταρχικών και ακροδεξιών αντιλήψεων στην ΕΛ.ΑΣ., όπου το 50% διαφωνεί και το 48% συμφωνεί.

Και αναρωτιέται κανείς: Τι φοβόμαστε ακριβώς, αν πάνω από το 80% θεωρούμε ότι η γειτονιά μας και η χώρα μας είναι μέρη ασφαλή;

Η λεπτή γραμμή ανάμεσα στη σύνεση και στον αυταρχισμό, όπως και ανάμεσα στον δικαιωματισμό και στην ασυδοσία, μετακινείται, χωρίς να μπορεί να σταθεροποιηθεί. Γι’ αυτό και χρειάζεται μεγάλη προσοχή από τους δημοσιολογούντες, πολιτικούς και ΜΜΕ. Η μονομέρεια καλλιεργεί την εχθρότητα και την αποξένωση, είτε αποθεώνεται η «τάξη και η ασφάλεια» είτε δαιμονοποιείται και θεωρείται συνώνυμο της δικτατορίας.

Η μεγάλη ανισορροπία που έφερε η κρίση μεταλλάσσεται διαρκώς, όπως και ο φόβος. Η διαχωριστική γραμμή λεπταίνει και ο μόνος τρόπος για να απομακρυνθούμε από την υπερβολή και τα νούμερα που εξασφαλίζει, στη δημοφιλία πολιτικών και ΜΜΕ, είναι να μην καταδικάζουμε το μέτρο ως συντήρηση.

Η απώλεια ψυχραιμίας είναι εξαιρετικά φωτογενής για τα λίγα λεπτά που κρατάει. Οι συνέπειές της, όμως, είναι ορατές στην εξασθένηση των επιχειρημάτων. Κάθε φορά που τα άκρα κερδίζουν, ηττάται η σύνεση και ενισχύεται ο αυταρχισμός.