Η αναμενόμενη διακοπή των δραστηριοτήτων του «Ορούτς Ρέις» μετά την ολοκλήρωση της σάρωσης του συνόλου της περιοχής που είχε δεσμεύσει από τον περασμένο Αύγουστο και λήγει στις 29 Νοεμβρίου, χρησιμοποιείται από την Αγκυρα ως κίνηση καλής θελήσεως, λίγες ημέρες πριν από το ευρωπαϊκό συμβούλιο της Ε.Ε. (10-11/12), όπου ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης είναι το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, ακριβώς για τη συμπεριφορά της στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πρακτικά, με βάση τον τουρκικό σχεδιασμό, στις 29 Νοεμβρίου λήγουν οι προγραμματισμένες έρευνες δύο διαστάσεων (σύμφωνα με την Τουρκία), ως εκ τούτου, η μη συνέχιση των ερευνών του «Ορούτς Ρέις» ήταν δεδομένη και αυτή η πραγματικότητα ήταν γνωστή και αναμενόμενη στην Αθήνα. Ολα αυτά συμπίπτουν και με τη «χείρα φιλίας» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς την Ευρώπη, την οποία έτεινε εκ μέρους του Τούρκου προέδρου ο εκπρόσωπός του, Ιμπραήμ Καλίν, που βρέθηκε στις Βρυξέλλες γι’ αυτόν τον σκοπό.

Σχετικά με τις επαφές του κ. Καλίν στις Βρυξέλλες την Παρασκευή, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Πέτερ Στάνο, είπε ότι «η Ε.Ε. έχει υπάρξει σαφής σχετικά με τις προσδοκίες της, αυτό μεταφέρθηκε επίσης την Παρασκευή. Η προσδοκία είναι η αποκλιμάκωση. Οι ηγέτες θα συναντηθούν τον Δεκέμβριο, βασικά σε λίγες ημέρες, ώστε να εξετάσουν και να επαναξιολογήσουν τι έχει πράξει η Τουρκία ώστε η Ε.Ε. να μπορέσει να προχωρήσει στην οδό της θετικής ατζέντας και της εμπλοκής και της εκ νέου εμπλοκής σε εποικοδομητικό διάλογο, ή αν θα πρέπει να διερευνηθούν όλες οι άλλες επιλογές, όπως αναφέρθηκε στα συμπεράσματα του ευρωπαϊκού συμβουλίου την 1η Οκτωβρίου».

Ο κ. Στάνο πρόσθεσε ότι «η Ε.Ε. έχει εκφράσει την πλήρη αλληλεγγύη της με την Κύπρο και την Ελλάδα πολλές φορές σχετικά με την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις ενέργειες της Τουρκίας». Απαντώντας σε ερώτημα περί πιθανότητας επανέναρξης των διερευνητικών, ο κ. Στάνο είπε ότι «κάνουμε τις αναγκαίες επαφές με τους Τούρκους εταίρους μας, μεταφέρουμε τις προσδοκίες μας… σε διμερή θέματα, πρέπει να ρωτήσετε τους δρώντες που εμπλέκονται». Ως προς το «άνοιγμα» του κ. Ερντογάν για το μέλλον της Τουρκίας στην Ευρώπη, ο κ. Στάνο επισήμανε ότι η Τουρκία πρέπει να δείξει έμπρακτα τις προθέσεις της, «για το αν επιθυμεί την αποκλιμάκωση ή προτιμά να επιμείνει στην πορεία την οποία ακολουθεί τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες».

Τον σκεπτικισμό του εξέφρασε και ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν. Σε ραδιοφωνική συνέντευξή του (RTL), ο κ. Λε Ντριάν επισήμανε, μεταξύ άλλων: «Δεν αρκεί, το λέω με σαφήνεια και για τους Τούρκους ακροατές σας, το ότι εδώ και δυο-τρεις ημέρες υπάρχουν καθησυχαστικές δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν. Χρειάζονται πράξεις. Αυτή είναι η θέση μου και, φυσικά, η θέση του προέδρου της Δημοκρατίας. Θα κρίνουμε βάσει των πράξεων».

Είναι απολύτως προφανές ότι οι τουρκικοί ελιγμοί δεν προξενούν καμία εντύπωση στην Αθήνα, η οποία θα επιμείνει στη διακοπή οποιασδήποτε δραστηριότητας της ΤΡΑΟ και όχι απλή «αγρανάπαυση» του «Ορούτς Ρέις», μέχρι την επόμενη ημέρα του ευρωπαϊκού συμβουλίου του Δεκεμβρίου.

Σημειώνεται, τέλος, ότι σύμφωνα με όσα κατήγγειλε χθες ο αρμόδιος για την εξωτερική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, τμήμα της τελευταίας τουρκικής NAVTEX φθάνει μέχρι και 5,8 μίλια από το σύμπλεγμα της Μεγίστης. Η δήλωση του κ. Κατρούγκαλου έχει ως βάση και την πρόσφατη anti-NAVTEX της Ελλάδας 711/20, η οποία εκδόθηκε το Σάββατο και αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι η τουρκική NAVTEX εκτείνεται σε μια περιοχή «που περιλαμβάνει ελληνικά χωρικά ύδατα».

Επανάληψη της προ διμήνου τακτικής από Ερντογάν

Η «ειδική αποστολή» του Ιμπραήμ Καλίν στις Βρυξέλλες, λίγο πριν από την τελευταία ανανέωση του τελικού σκέλους των ερευνητικών δραστηριοτήτων του «Ορούτς Ρέις» και λίγες εβδομάδες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της 10ης και 11ης Δεκεμβρίου, προκειμένου να αποφευχθεί η πιθανότητα λήψης κυρώσεων κατά της Τουρκίας, παρουσιάζει επικίνδυνες ομοιότητες με την ανάλογη κινητοποίηση της Αγκυρας προ διμήνου. Στη Σύνοδο Κορυφής με αντικείμενο την Τουρκία την 1η Οκτωβρίου, δεν ελήφθησαν μέτρα κατά της Αγκυρας, μετά τις δεσμεύσεις της για διάλογο και έναρξη των διερευνητικών επαφών, κατόπιν και της μεσολαβητικής πρωτοβουλίας του Βερολίνου. Στις 12/9 το «Ορούτς Ρέις» διέκοψε τις έρευνες και επέστρεψε στην Αττάλεια. Τρεις ημέρες μετά, η «Κ» δημοσίευσε άρθρα των υπ. Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, όπου ο Νίκος Δένδιας εμφανίστηκε επιφυλακτικός αλλά θετικός, ενώ ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναφανδόν υπέρ «χωρίς προϋποθέσεις» διαλόγου. Στο πνεύμα των εξελίξεων οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έλαβαν μέτρα και οι δύο πλευρές άρχισαν να αναζητούν ημερομηνία για την έναρξη των διερευνητικών επαφών. Στις 6/10 ακολούθησε και τηλεδιάσκεψη Μέρκελ – Ερντογάν. Στις 8/10 οι κ. Δένδιας και Τσαβούσογλου είχαν σύντομο τετ α τετ, μάταιο, όπως αποδείχθηκε, διότι λίγες ημέρες αργότερα, στις 12/10, το «Ορούτς Ρέις» επέστρεψε στα νότια του Καστελλόριζου, αυτή τη φορά σε απόσταση ακόμα και 6 ν.μ. από το νησιωτικό σύμπλεγμα.

Έγιναν, λοιπόν, οι ελιγμοί της Αγκυρας αφορμή για προώθηση ακόμα πιο ακραίων διεκδικήσεων, μάλιστα θέτοντας την Ε.Ε. ενώπιον των ευθυνών της έναντι των «άτακτων» κρατών-μελών της, την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία. Τις δικαιολογημένες επιφυλάξεις, όχι μόνο της Αθήνας, αλλά και πολλών Ευρωπαίων, επιβεβαίωσε χθες ο υπ. Εθνικής Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ. Μιλώντας σε διαδικτυακή εκδήλωση (12ο Halifax International Security Forum), ο κ. Ακάρ κατηγόρησε την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία για «ακραίες και μονομερείς αξιώσεις στο Αιγαίο και στην Ανατ. Μεσόγειο, αναφέροντας τη διαφορά εναέριου χώρου και αιγιαλίτιδας ζώνης, της «υπερβολικής» επήρειας του Καστελλόριζου και της μη «αποστρατιωτικοποίησης» των νησιών. «Στην πραγματικότητα, όχι μόνο η Τουρκία, αλλά και ορισμένες χώρες παραδέχονται ότι η Ελλάδα έχει ενεργήσει με ασυνέπεια», είπε ο κ. Ακάρ και πρόσθεσε ότι «τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ε.Ε. έχουν δηλώσει ότι ο χάρτης στον οποίο η Ελλάδα βασίζει τις αξιώσεις της δεν έχει νομική ισχύ».

Βασίλης Νέδος – kathimerini.gr