Ο Μάριος Γιαννάκου, αθλητής υπεραποστάσεων και εξερευνητής, ολοκλήρωσε έναν από τους πιο δύσκολους υπερμαραθωνίους του κόσμου στον αγώνα LAPLAND ARCTIC ULTRA και μοιράζεται μαζί μας την εμπειρία του.

“Την Αρκτική, λένε, ή θα την λατρέψεις και θα γυρίσεις πολλές φορές πίσω σε αυτή ή θα την ”μισήσεις”. Πολλοί, ανάμεσά τους και εγώ, βρίσκουν σε αυτό το άγονο και παγωμένο τοπίο μια ανεξήγητη ομορφιά. Άλλοι, βρίσκουν αυτό το μέρος μία περιοχή μονότονη που όλα κυλάνε δραματικά αργά. Βέβαια με την κλιματική αλλαγή πλέον όλα κυλούν δραματικά γρήγορα σε μία περιοχή σημαντική για όλο τον πλανήτη.

To καλοκαίρι του 2021 βρέθηκα στον Αρκτικό Ωκεανό ως αρχηγός αποστολής του Ιδρύματος Αικατερίνη Λασκαρίδη και BlueCycle που είχε ως σκοπό να καταγράψει και να βιντεοσκοπήσει τα προβλήματα που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή στην ευρύτερη περιοχή. Η επίσκεψή μας στην επιστημονική βάση Ny Alesund στο απομακρυσμένο νησί του Σβαλμπαρντ ενίσχυσε με τεκμήρια την ήδη έντονη ανησυχία μας η οποία αφορούσε την κλιματική κρίση και τις συνέπειες της σε έναν πλανήτη που δείχνει καθημερινά να αλλάζει. Οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι οι περιοχές των πόλων της Γης δεν μας επηρεάζουν άμεσα αλλά προφανώς κάτι τέτοιο δε συμβαίνει γιατί αν και απομακρυσμένες περιοχές οι ίδιες αποτελούν τους ρυθμιστές του οικοσυστήματος μας.

Η αγάπη μου για τις πολικές περιοχές αρχίζει από την παιδική μου ηλικία όταν οι ιστορίες των πρώτων εξερευνητών αντηχούσαν στα αυτιά μου σαν ηρωικές ιστορίες γεμάτες περιπέτεια. Οι λεγόμενες ”Άκρες της Γης” προσέλκυαν και συνεχίζουν να προσελκύουν μια μικρή μερίδα ανθρώπων σαν μαγνήτη. Αυτές οι παγωμένες έρημοι που οι περισσότεροι δεν μπορούν κατανοήσουν την σημαντικότητα και την ομορφιά που κρύβουν μέσα τους, καθόρισαν την σύγχρονη ιστορία της εξερεύνησης. Ο Έρνεστ Σάκλετον το πλοίο του οποίου βρέθηκε πριν λίγο καιρό ύστερα από 100 χρόνια καθώς και ο Νορβηγός εξερευνητής Roald Admundsen άνοιξαν νέους δρόμους στην αποκωδικοποίηση των μυστηρίων των περιοχών αυτών. Πλέον σύγχρονοι εξερευνητές, επιστήμονες και άνθρωποι της περιπέτειας προσεγγίζουν τις περιοχές αυτές ο καθένας για τον δικό του λόγο.

Τον Μάρτιο του 2022 βρέθηκα για μία ακόμη φορά στην Αρκτική, αυτή την φορά στην πλευρά της Σουηδικής Λαπωνίας παίρνοντας μέρος σε έναν από τους πιο δύσκολους υπερμαραθώνιους του κόσμου στον αγώνα LAPLAND ARCTIC ULTRA. Σκοπός μου ήταν μέσα από αυτή την προσπάθεια να ενισχύσω την προσπάθεια που γίνεται για να ευαισθητοποιήσουμε τους ανθρώπους σε περιβαλλοντικά θέματα. O αγώνας αυτός είναι ένας αγώνας 500 χιλιομέτρων στον όποιον οι αθλητές έπρεπε να σέρνουμε όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό πάνω σε ένα έλκηθρο μέσα σε πολικές θερμοκρασίες. Η αλήθεια είναι πως οι θερμοκρασίες γι’ αυτή την περίοδο του χρόνου ήταν αρκετά υψηλές, ένα ακόμη δείγμα της αλλαγής του κλίματος.

Στις 6 Μαρτίου 23 αθλητές από 18 χώρες του κόσμου σταθήκαμε στην εκκίνηση ενός από τους πιο δύσκολους αγώνες του κόσμου. Οι πρώτες μέρες κύλησαν αρκετά δύσκολα με ελάχιστο ύπνο και έντονα σημάδια κόπωσης. Από την πρώτη μέρα αποφασίσαμε μαζί με τον Αμερικανό συναθλητή μου Russ Reinbolt να πορευτούμε μαζί για να γίνει αυτή η προσπάθεια λίγο πιο υποφερτή καθώς η μοναξιά μέσα σε ένα αχανές λευκό πεδίο αποτελεί έναν πολύ μεγάλο ”εχθρό” αν και η φύση δεν αποτελεί ποτέ εχθρός απλώς παραμένει αδιάφορη. Ο Russ , ο Αμερικανός συναθλητής μου αποτελεί έναν ζωντανό θρύλο στους αγώνες περιπέτειας με 5 τερματισμούς σε έναν από τους πιο απαιτητικούς υπερμαραθωνιους του κόσμου, αυτόν στην έρημο της Κοιλάδας του Θανάτου όπου οι αθλητές τρέχουν με μέση θερμοκρασία 45/50 βαθμούς Κελσίου μία απόσταση 215 χιλιομέτρων.

Ο Russ τα τελευταία 5 χρόνια προσπαθούσε να τερματίσει έναν αγώνα 500 χιλιομέτρων στην Αρκτική αλλά δε τα κατάφερνε για διάφορους λόγους. Χαρακτηριστικά μου ανέφερε ότι η αποτυχίες του αυτές τον κάνουν να νιώθει ότι έχει στην πλάτη του μία μαϊμού που προσπαθεί με κάθε τρόπο να διώξει. Γιατρός στο επάγγελμα και με μία φιλοσοφία πολύ κοντά στην δική μου που βασίζεται στο ”there is no easy days” , φαινόταν ότι θα δημιουργήσουμε μια αποτελεσματική και λειτουργική ομάδα που θα στήριζε ο ένας τον άλλον όταν τα πράγματα θα δυσκόλευαν. Και έτσι έγινε.

Υπήρξαν πολλές φορές που κοιμηθήκαμε κοντά ο ένας στον άλλον για να ζεσταθούμε, μοιραστήκαμε φαγητό και υπήρξε ο ένας για τον άλλον μια ήρεμη και ψύχραιμη φωνή σε στιγμές όπου έπρεπε να παρθούν δύσκολες αποφάσεις. Πολλές φορές ερχόταν στο μυαλό μου οι κακουχίες που πέρασαν οι ομάδες του Ρόμπερτ Πίρι, Φρέντερικ Κουκ, Ρόαλ Άντμουντσεν και Έρνεστ Σάκλετον. Αν και πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στην προσέγγιση των περιοχών αυτών με την ύπαρξη καταλληλότερου εξοπλισμού και όχι μόνο , οι κίνδυνοι παραμονής σε πολικό ψύχος παραμένουν οι ίδιοι διαχρονικά.

Η περίπτωση του Ιταλού Ρομπέρτο Ζάντα ενός αθλητή που σε παλαιότερη διοργάνωση του αγώνα έχασε όλα του τα άκρα από κρυοπαγήματα και σώθηκε από θαύμα αποτελούσε για όλου μας ένα παράδειγμα προς αποφυγή. Επομένως κύριο μέλημά μας παρά την οποιαδήποτε ψυχική και σωματική κούραση ήταν να διασφαλίζουμε συνεχώς την δική μας ασφάλεια και να μειώνουμε το ρίσκο όπου αυτό ήταν πιθανό.

Φτάνοντας στο 250ο χιλιόμετρο ξέραμε ότι είχαμε κάνει ένα σημαντικό βήμα αλλά η πραγματικότητα ήταν ότι ο αγώνας άρχιζε εκείνη την στιγμή καθώς η κούραση λειτουργεί αθροιστικά και εκθετικά σε τέτοιες προσπάθειες. Έβλεπα το πρόσωπο του Russ ταλαιπωρημένο και η απώλεια κιλών ήταν πια εμφανής και στους δύο. Σε έναν τέτοιον αγώνα έχεις τον χρόνο να σκεφτείς πράγματα για την ζωή σου πολλές φορές ξανά και ξανά.

Φτάνεις σε ένα σημείο όπου έχεις σκεφτεί τα πάντα πολλές φορές εξαντλώντας κάθε θεματολογία που υπάρχει. Σκέψεις που δε θα έκανες ποτέ στην ζωή σου, πλέον τις αναλύεις και το πιο δύσκολο πράγμα που έχεις να αντιμετωπίσεις πολλές φορές αντιλαμβάνεσαι ότι είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Κάποια στιγμή για να επιβιώσεις πρέπει να πείσεις τον εαυτό σου να σκέφτεται πολύ διαφορετικά παίρνοντας απόσταση από οτιδήποτε ανθρώπινο συναίσθημα υπάρχει όπως ο πόνος και η δυστυχία που νιώθεις. Πρέπει να πείσεις τον εαυτό σου ότι όλος αυτός ο πόνος είναι μέρος της διαδικασίας για να πετύχεις όπως συμβαίνει σε όλα τα πράγματα στην ζωή.

Βρισκόμασταν στο 400ο χιλιόμετρο του αγώνα και πλέον ο τερματισμός μας φάνταζε πιο εφικτός από ποτέ. Είχαν μείνει ”μόνο” 100 χιλιόμετρα και λέω μόνο γιατί τι είναι 100 χιλιόμετρα μπροστά σε 400 που είχαμε διανύσει ήδη. Η ψυχολογία μας ανέβηκε και χαρακτηριστικά θυμάμαι να λέω στον Russ ότι ακόμη και αν χρειαζόταν θα έκανα την απόσταση αυτή και με τα χέρια σέρνοντας το σώμα μου. Είχαμε υπομείνει πολλά για να εγκαταλείψουμε τώρα. Το τελευταίο βράδυ αποφασίσαμε να στήσουμε τις σκηνές μας σε ένα ξέφωτο ανάμεσα σε δέντρα όπου αντικρίζαμε τον Αρκτικό Ουρανό. Ξαφνικά το Βόρειο Σέλας εμφανίστηκε από πάνω μας και φαινόταν να μας αποχαιρετάει με τον δικό του τρόπο. Περάσαμε την γραμμή του τερματισμού μετά από 8 ημέρες συνεχόμενης προσπάθειας.

Οι Αρκτικές περιοχές θα έχουν πάντα μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου και μπορώ να πω πως αυτή η τόσο σκληρή αλλά ταυτόχρονα εύθραυστη περιοχή του πλανήτη μας θέλει την προσοχή μας πιο πολύ από ποτέ. Οι πάγοι λιώνουν με γρήγορους ρυθμούς και υπολογίζεται ότι από το 1990 ως σήμερα έχουν λιώσει στην Αρκτική συνολικά 28 τρισεκατομμύρια τόνοι πάγου ενώ το λιώσιμο των πάγων σήμερα συμβαίνει 57% γρηγορότερα. Η διαδικασία αυτή έχει αντίκτυπο σε όλη την χλωρίδα και πανίδα όχι μόνο της περιοχής αυτής αλλά σε ολόκληρο τον πλανήτη και μας επηρεάζει με τέτοιον τρόπο που δεν φανταζόμαστε. Πρέπει λοιπόν για να γνωρίσουν τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας την ομορφιά που προσφέρει αυτός ο μπλε μικροσκοπικός πλανήτης στην μέση του σύμπαντος, να δείξουμε υπευθυνότητα αποκτώντας παράλληλα μία συνείδηση που θα αλλάξει τον τρόπο που προσεγγίζουμε την προστασία του πλανήτη μας. Γιατί δε πρέπει να ξεχνάμε ότι there is no Planet B”.

Πηγή: capital.gr