Τακέσι Κιτάνο (Takeshi Kitano): Σύγχρονο σύμβολο του ιαπωνικού κινηματογράφου, ηθοποιός, σεναριογράφος, παραγωγός, μοντέρ, συγγραφέας, ζωγράφος. Γνωστός και ως Μπιτ Τακέσι

Υπάρχουν καλλιτέχνες – ηθοποιοί, συγγραφείς, τραγουδιστές – που περπατούν δίπλα μας όλη μας τη ζωή. Καλλιτέχνες που δεν μας εγκαταλείπουν ποτέ και που ικανοποιούν πάντα την ανάγκη μας για ομορφιά. Τους βρίσκουμε σε μια ταινία, ένα βιβλίο ή ένα τραγούδι και είναι σαν να επιστρέφουμε στο σπίτι – σαν να σταματάμε τα χέρια του χρόνου. Όσο κι αν αλλάξουμε ή όσο μακριά κι αν κινηθούμε, εκεί είναι. Και χωρίς καμία αμφιβολία, ο Τακέσι Κιτάνο είναι ένας από αυτούς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Τοσίρο Μιφούνε: Ο τελευταίος σαμουράι

Γράφει:
Παναγιώτης Χαραμής-kemes.wordpress.com

Ο Κιτάνο, γεννημένος το 1947 στην Ιαπωνία αποτελεί μία από τις πιο ιδιόμορφες περιπτώσεις δημιουργών που προέρχονται από την Άπω Ανατολή. Μία τηλεοπτική αρχικά περσόνα στη χώρα του, με κωμικούς ρόλους σε σόου και τηλεπαιχνίδια, ο Κιτάνο εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες παγκοσμίως, αν και η αναγνώριση τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο άργησε να έρθει. Με μία πλούσια φιλμογραφία, όπου στοιχεία όπως η παράδοση, το οργανωμένο έγκλημα και το διαρκώς επαναλαμβανόμενο μοτίβο της εκδίκησης κυριαρχούν, ο Κιτάνο μέσα σε 30 χρόνια μας έχει χαρίσει μία συλλογή ταινιών τόσο άνιση όσο και υπέροχη.

Από το βίαιο ντεμπούτο του με το Violent Cop (1989), στη διεθνή αναγνώριση με τη Σονατίνα (1993) και από εκεί στα αριστουργηματικά Πυροτεχνήματα (1997) και στο Zatoichi, ο Τυφλός Σαμουράι (2003), o Ιάπωνας σκηνοθέτης και ηθοποιός κατάφερε όσο κανείς άλλος να δέσει τόσο αρμονικά στην μεγάλη οθόνη τη βία, το χιούμορ και την αυστηρή φόρμα – σήμα κατατεθέν του – σε δημιουργίες που φλέρταραν με το ρομαντισμό και την αλληγορία, όσο κανείς άλλος. Ο Κιτάνο δημιούργησε σύμπαντα βίαια, με χαρακτήρες σε μία διαρκή αναζήτηση της προσωπικής τους λύτρωσης, με κανόνες αυστηρούς που όμως ανά πάσα στιγμή μπορούν να σπάσουν, με στιγμές αθώου γέλιου αλλά και βαθύτατου υπαρξιακού στοχασμού, να συνυπάρχουν και να καθηλώνουν το θεατή στην καρέκλα.

Ο Τακέσι Κιτάνο σε ότι κι αν έκανε, από τις πανέμορφες όσο και σκληρές Κούκλες (2002) και την Αμερικάνικη απόπειρα του στο Αδερφός εξ αίματος (2000), μέχρι την Ασυγκράτητη Οργή (2017) υπήρξε πάντα συνεπής. Ένας ποιητής της εικόνας που δεν φοβήθηκε ποτέ του να αυτοσαρκαστεί, ένας κορυφαίος δημιουργός που δοκίμασε, πάλεψε, έπεσε αλλά στο τέλος πάντα σηκωνόταν με το μυστηριώδες αυτό χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπο του, να σε κοιτά μέσα στα μάτια. Κι ας λερώθηκε, και τι έγινε;

Οι 10 καλύτερες ταινίες του Τακέσι Κιτάνο

Γράφει:
Παναγιώτης Κοτζαθανάσης-cinemagazine.gr

10. Ο Αχιλλέας και η Χελώνα (2008)

Ο Κιτάνο εμπνεύστηκε τον τίτλο του φιλμ από ένα από τα παράδοξα του Ζήνωνα, που σκοπό είχαν να υπονομεύσουν την κοινή λογική.

Ο Ματσίσου είναι το μοναχοπαίδι ενός συλλέκτη έργων τέχνης και φιλοδοξεί να γίνει ζωγράφος. Κάποια στιγμή όμως, ο πατέρας του αυτοκτονεί και ο ίδιος καταλήγει στο ορφανοτροφείο. Μερικά χρόνια αργότερα, τον συναντούμε να εργάζεται για πληρώσει τα δίδακτρα της σχολής Καλών Τεχνών ενώ στη συνέχεια παντρεύεται μια συνάδερφο του. Στην τελευταία πράξη, ο Ματσίσου, όπου εδώ τον υποδύεται ο Μπιτ Τακέσι, έχει αφοσιωθεί πλήρως στην τέχνη, χωρίς να επικοινωνεί πλέον με το περιβάλλον του.

Ο Κιτάνο σκηνοθετεί μια ταινία για την στρέβλωση του καλλιτεχνικού κόσμου από τους νέους εκπροσώπους του, αλλά καταλήγει να παρουσιάζει μια δύσκολη ταινία, από την οποία δεν απουσιάζει το χιούμορ και η χαρακτηριστική του αφηγηματική απλότητα.

9. Ασυγκράτητη Οργή (2010)

Η συγκεκριμένη ταινία σηματοδότησε την επιστροφή του Κιτάνο στην θεματολογία της Γιάκουζα, που ήταν αυτή που τον ανέδειξε παγκοσμίως.

Ο ίδιος υποδύεται τον Οτόμο, ένα μέλος της Γιάκουζα, στον οποίο αναθέτουν να «συμμορφώσει» μια αντίπαλη συμμορία.

Το φιλμ περιλαμβάνει συνεχείς προδοσίες, εκδίκηση, θέματα ιεραρχίας και έντονη βία, σε συνδυασμό με το συγκαλυμμένο χιούμορ του σκηνοθέτη, που εμφανίζεται σε απρόσμενες στιγμές. Το φιλμ από ένα σημείο μετατρέπεται σε μία συνεχόμενη αλληλουχία βίας και προδοσίας, σε σημείο που γίνεται εξαιρετικά δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς τις συμμαχίες και την διάσπαση τους. Τεχνικά πάντως, η «Ασυγκράτητη Οργή» είναι άψογη, με εκπληκτική φωτογραφία και χορογραφίες δράσης.

8. Αδερφός εξ Αίματος (2000)

Στην πρώτη και τελευταία του ταινία έξω από την Ιαπωνία, ο Μπιτ Τακέσι υποδύεται τον Γιαμαμότο, έναν Γιάκουζα που αναγκάζεται να φύγει από την χώρα για το Λος Άντζελες, λόγω μιας διαμάχης μεταξύ συμμοριών. Εκεί κατοικεί ο ετεροθαλής αδερφός του, ο οποίος μαζί με τον συνέταιρό του διατηρούν μια μικρή «επιχείρηση» διακίνησης ναρκωτικών. Με τη βοήθεια του Γιαμαμότο, η οποία περιλαμβάνει μια σειρά βίαιων δολοφονιών και την εισχώρηση μιας σειράς παλαιότερων συντρόφων του, η επιχείρηση γιγαντώνεται.

Το φιλμ βρίθει βίας σε ολόκληρη την διάρκεια του, ενώ αρκετά συχνά εμφανίζεται και η περίεργη αίσθηση χιούμορ του Κιτάνο. Η απόδοσή του χαρακτήρα του γίνεται με άκρως λακωνικό τρόπο, μια επιλογή που είναι τόσο θέμα στιλ όσο και ανάγκης, μιας και ο Κιτάνο δεν ένιωθε άνετα με την αγγλική γλώσσα. Ο Σουσούμου Τεραζίμα, που υποδύεται έναν συνεργάτη του είναι πραγματικά καταπληκτικός ως καρικατούρα Γιάκουζα.

7. Kids Return (1996)

Η πρώτη του επιτυχία εντός της Ιαπωνίας είναι μια ταινία βασισμένη στο ομώνυμο αυτοβιογραφικό βιβλίο του, περιγράφει την ιστορία δύο μαθητών λυκείου, του Μασάρου και του Σίντζι. Κάποια στιγμή ο πρώτος πέφτει θύμα ξυλοδαρμού και αποφασίζει να αρχίσει την πυγμαχία, παρασέρνοντας τελικά και τον Σίντζι. Ενώ όμως αυτός βελτιώνεται συνεχώς ο Μασάρου εγκαταλείπει και εισχωρεί στην Γιάκουζα.

Εδώ γίνεται απόλυτα εμφανές το στιλ του Κιτάνο, με τους ελάχιστους διαλόγους, τα πολλά flashbacks και τα μακρινά, στατικά πλάνα, σε ένα φιλμ που κατακρίνει την σύγχρονη Ιαπωνία για την στάση της απέναντι στους νέους.

6. Violent Cop (1989)

Στο ντεμπούτο του ως σκηνοθέτης, ο Κιτάνο υποδύεται τον Αζούμα, έναν βίαιο αστυνομικό, που πρέπει να φροντίζει την άρρωστη αδερφή του. Κατά τη διάρκεια μιας υπόθεσης δολοφονίας ενός εμπόρου ναρκωτικών ανακαλύπτει πως ένας συνάδερφος του είναι αναμεμειγμένος, ο οποίος στη συνέχεια αυτοκτονεί. Λίγο αργότερα και ενώ συνεχίζει να ερευνά την υπόθεση, η Γιάκουζα απαγάγει την αδερφή του.

Ο Κιτάνο δημιούργησε έναν χαρακτήρα, ο οποίος συνειδητοποιεί πως για να αντιμετωπίσει τους σύγχρονους εγκληματίες πρέπει να γίνει τουλάχιστον εξίσου βίαιος και ψυχρός με αυτούς, αν και από ένα σημείο και μετά τα όρια μεταξύ των δύο δεν είναι πλέον διακριτά. Το στυλ που καθιέρωσε τον Κιτάνο έχει τις ρίζες του στην συγκεκριμένη ταινία.

5. Κούκλες (2002)

Λόγω της έντονης κριτικής που δεχόταν για τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα στις ταινίες του, ο Κιτάνο αποφάσισε να γυρίσει ένα φιλμ εντελώς διαφορετικό, χωρίς την χαρακτηριστική του έντονη βία. Αποτέλεσμα ήταν η συγκεκριμένη παραγωγή, η οποία περιγράφει τρεις διαφορετικές δραματικές ιστορίες αγάπης, που εκτυλίσσονται μέσα σε μια πανδαισία χρωμάτων.

Οι «Κούκλες» είναι η πιο άρτια τεχνικά ταινία του, κυρίως λόγω της υπέροχης φωτογραφίας, και γενικότερα ένα περίτεχνο παραμύθι, το οποίο ξεχωρίζει στην φιλμογραφία του Κιτάνο.

4. Sonatina (1993)

Πρόκειται για την πρώτη του ταινία που έστρεψε το παγκόσμιο ενδιαφέρον προς το έργο του, ενώ χαρακτηριστικό είναι πως γυρίστηκε σε ένα απομονωμένο νησί, στο οποίο υπήρχε πρόσβαση μόνο μέσω αεροπλάνου.

Ο Μπιτ Τακέσι υποδύεται τον Μουρακάβα, έναν Γιάκουζα, ο οποίος μαζί με την ομάδα του, πρέπει να βοηθήσει μια φατρία στην Οκινάβα. Κατά τη διάρκεια της αποστολής όμως, πέφτουν θύματα ενέδρας και αναγκάζονται να κρυφτούν σε ένα απομονωμένο, παραλιακό σπίτι.

Εδώ ο Κιτάνο αποφεύγει τη βία και αντιθέτως, παρουσιάζει το εμπνευσμένο χιούμορ και τους ήρεμους ρυθμούς του. Μεγάλο ατού του φιλμ είναι η ενδελεχής ανάλυση του κεντρικού χαρακτήρα, που συνοδεύεται από χαρακτηριστικές σκηνές της φιλμογραφίας του, όπως αυτές με το Sumo και την επίθεση στο ασανσέρ.

3. Το Ταξίδι του Kikujiro (1999)

Ο Μασάο είναι ένας μικρός μαθητής που μένει με την γιαγιά του στο Τόκιο. Κάποια στιγμή πέφτει στα χέρια του ένα δέμα, το οποίο φαίνεται να υποδεικνύει το που βρίσκεται η μητέρα του, η οποία τον έχει εγκαταλείψει εδώ και χρόνια. Αποφασίζει λοιπόν να ταξιδέψει ως εκεί και κάποια στιγμή, ο Κικούτζιρο, ένας γείτονας, αποφασίζει να τον συνοδέψει.

Ο Κιτάνο δημιούργησε μία ταινία δρόμου, η οποία καταπιάνεται με το θέμα της αποξένωσης και τον τρόπο που αντιδρούν οι άνθρωποι που την υφίστανται.Η περίεργη αίσθηση του χιούμορ του είναι και πάλι εμφανής, όπως και η σχεδόν παντελής έλλειψη βίας, στην κατά πάσα πιθανότητα, πιο «χαλαρή» ταινία του.

2. Πυροτεχνήματα (1997)

Πρόκειται για την ταινία του με τις περισσότερες διακρίσεις, μιας και κέρδισε μια πληθώρα βραβείων σε φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους και τον Χρυσό Λέοντα του Φεστιβάλ Βενετίας .

Ο Μπιτ Τακέσι υποδύεται έναν από τους αγαπημένους του ρόλους ως Νίσι, ενός βίαιου αστυνομικού που αναγκάζεται να παραιτηθεί από το Σώμα, λόγω της τύψης που νιώθει για ένα ατύχημα που συνέβη σε έναν συνάδερφο του, ο οποίος πλέον είναι ανάπηρος και έχει αυτοκτονικές τάσεις, παρά τις φροντίδες του προαναφερθέντα. Επιπλέον, ο Νίσι έχει να φροντίσει και την σύζυγό του, η οποία πάσχει από λευχαιμία.

Πρόκειται για ένα από τα αριστουργήματα του Κιτάνο, με τον ίδιο να δίνει μια εκπληκτική παράσταση, τόσο ως σκηνοθέτης όσο και ως ηθοποιός, με το συνηθισμένο, λακωνικό στυλ που πλέον είχε τελειοποιήσει.

1. Zatoichi, ο Τυφλός Σαμουράι (2003)

Η πιο εμπορική ταινία του Κιτάνο είναι και η καλύτερή του. Εδώ εκσυγχρονίζει τον δημοφιλέστατο στην Ιαπωνία, λαϊκό ήρωα Zatoichi, έναν τυφλό σαμουράι και χειροπρακτικό, που τιμωρεί το κακό με το σπαθί που κρύβει στο μπαστούνι του.

Ο Μπιτ Τακέσι με πλατινέ μαλλιά και έντονο χιούμορ, παραδίδει ένα φιλμ που εναλλάσσει σκηνές παρωδίας και σαρκασμού, περιλαμβάνει ασυνήθιστη μουσική που προκύπτει από το περιβάλλον και συνθέτει μία εκπληκτική χορογραφία στο φινάλε. Τα συνηθισμένα λουτρά αίματος είναι παρόντα όπως και οι εντυπωσιακές μονομαχίες. Τόσο ο ίδιος, όσο και ο Ταντανόμπου Ασάνο, που υποδύεται τον κύριο αντίπαλό του, είναι εκπληκτικοί στους ρόλους τους.

Το φιλμ κέρδισε τέσσερα βραβεία στο φεστιβάλ της Βενετίας, συμπεριλαμβανομένου και εκείνου της καλύτερης σκηνοθεσίας, ανάμεσα σε μια πληθώρα βραβείων από διεθνή φεστιβάλ.