«Να προσέχεις τον εαυτό σου, αγάπη μου, όχι μόνο για το δικό σου καλό… και για το δικό μου», έγραψε άγνωστος στρατιώτης που υπηρετούσε στην περιοχή Βαζιριστάν, του σημερινού Πακιστάν.

«Φαντάσου πως έχω τα χείλη μου πάνω στα δικά σου, με τα χέρια μου να σε αγκαλιάζουν σφιχτά… Ας ελπίσουμε ότι αυτός ο αιματηρός πόλεμος θα τελειώσει σύντομα». Το γράμμα αυτό είναι ένα από τα 717 που δεν παραδόθηκαν ποτέ από το φορτηγό πλοίο «SS Gairsoppa». Το πλοίο τορπιλίστηκε στα ανοιχτά των ακτών της Ιρλανδίας από γερμανικό υποβρύχιο στις 16 Φεβρουαρίου 1941, με μόνο έναν επιζώντα από τα 86 μέλη του πληρώματος.

Το πλοίο βρισκόταν στα τρία μίλια βάθος μέχρι το 2011, όταν και το ανακάλυψε η αμερικανική εταιρεία Odyssey Marine Exploration. Στο ναυάγιο περιέχονταν πάνω από 100 τόνοι ασήμι, καθώς και τα γράμματα, τα οποία είχαν παραμείνει σφραγισμένα και άθικτα κάτω από τόνους γραμματοκιβωτίων και ιζημάτων, προστατευμένα από το φως, τα ρεύματα, τη θερμότητα και το οξυγόνο. Σύμφωνα με την Ελληνίδα συντηρήτρια του Μουσείου Ταχυδρομείου του Λονδίνου, Ελένη Κατσιάνη, «είναι ένα αναερόβιο περιβάλλον, οπότε η διάβρωση επιβραδύνεται. Ενα τεράστιο ποσοστό ολόκληρου του ταχυδρομείου έχει καταστραφεί, ωστόσο ένα κεντρικό κομμάτι όλων αυτών των μεγάλων δεμάτων –700 επιστολές– έχει επιβιώσει».

Ορισμένα από τα πιο ολοκληρωμένα γράμματα παρουσιάστηκαν σε έκθεση στο Ταχυδρομικό Μουσείο, το 2018, ενώ τους τελευταίους μήνες η αρχειακή ομάδα του μουσείου έχει εργαστεί πάνω σε μερικά από τα πιο κατεστραμμένα, συγκεντρώνοντας ντοκουμέντα από τη ζωή κατά τη διάρκεια του πολέμου.

«Πολλές από τις επιστολές έχουν αλλοιωθεί, αλλά παρά την έλλειψη τμημάτων, μπορούμε να διακρίνουμε συναισθήματα», σημειώνει η Τζάκι Κόπεν, διευθύντρια των συντηρητών του μουσείου. «Μιλούν για την ελπίδα και το μέλλον, τα όνειρα για σφιχτές αγκαλιές και επανένωση. Δεν υποδηλώνουν μόνο ένα ρομαντικό παρελθόν: η χειρόγραφη επιστολή ήταν τότε το μόνο μέσο για τη διατήρηση σχέσεων που τις χώριζαν μεγάλες αποστάσεις, αλλά είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι σήμερα πολλοί από εμάς λαχταράμε να αγκαλιάσουμε τους αγαπημένους μας, οπότε η γραπτή έκφραση έχει επανέλθει ως μέσο προσέγγισης».

Λιγότερο από τα μισά γράμματα έχουν πλέον επεξεργαστεί, δίνοντας, κατά το μουσείο, «πρόσβαση στις ζωές απλών ανθρώπων, που ζούσαν υπό απίστευτες συνθήκες κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ηταν ιεραπόστολοι, επιχειρηματίες, στρατιώτες, στρατηγοί ή απλοί ταξιδιώτες που είχαν ταξιδέψει στην Ινδία», εξηγεί η κ. Κατσιάνη. «Τα γράμματα μιλούν για τη ζωή, την αγάπη, την πίστη, τις επιχειρήσεις – αλλά και τον καιρό, φυσικά».