Έκθεση στην Αθήνα αφιερωμένη στον «πατέρα» του Κόρτο Μαλτέζε

Πώς το είπε κάποτε ο Ουμπέρτο Εκο; «Οταν θέλω να χαλαρώσω, διαβάζω δοκίμια του Ενγκελς. Οταν θέλω κάτι πιο σοβαρό, διαβάζω Κόρτο Μαλτέζε». Η δήλωση είχε ειπωθεί μισοαστεία – μισοσοβαρά, είχε όμως τη σημασία της. Μεταξύ άλλων, γιατί οι περιπέτειες του λιγομίλητου ναυτικού με τις φαβορίτες, το χρυσό σκουλαρίκι και τα μάτια στο χρώμα του μελιού, ήταν ίσως από τις πρώτες στην ιστορία της ένατης τέχνης που έφεραν επάξια –πριν ακόμη καθιερωθεί– τον πολυφορεμένο πια όρο «graphic novel». Ο δημιουργός του Κόρτο Μαλτέζε, ο Ιταλός κομίστας Ούγκο Πρατ (1927-1995) θεωρείται από πολλούς ένας λογοτέχνης που εικονογραφούσε τις αφηγήσεις του, με σχέδια τόσο ονειρικά και ταυτόχρονα ακριβή, ώστε έφταναν στον πυρήνα ανθρώπων, τόπων και καταστάσεων. Λόγος και εικόνα βασίζονταν στην αστείρευτη διάθεση του Πρατ για ταξίδια και εξερευνήσεις, αλλά και στις εκτεταμένες ιστορικές του έρευνες. Οπως έλεγε, «από τη στιγμή που σχεδιάζω έναν στρατιώτη των αγγλικών αποικιών, θέλω να υπάρχει πιστότητα ακόμη και στα κουμπιά της στολής του».

Λόγος και εικόνα βασίζονταν στην αστείρευτη διάθεσή του για ταξίδια και εξερευνήσεις, αλλά και στις εκτεταμένες ιστορικές έρευνές του

Στο Comicdom Con

Η έκθεση «Ούγκο Πρατ. Η κληρονομιά, το έργο, η βιογραφία», που το φεστιβάλ Comicdom Con παρουσιάζει σε συνεργασία με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών (και σε επιμέλεια της διαχειρίστριας του έργου του Πρατ, Πατρίτσια Ζανότι) περιλαμβάνει 27 μεγάλα πάνελ με εικόνες και κείμενα, που τεκμηριώνουν το εύρος του σύμπαντος του Ιταλού δημιουργού και του σημαντικότερου δημιουργήματός του. Βλέπουμε τον Κόρτο Μαλτέζε, τον γιο ενός ναύτη από την Κορνουάλη και μιας τσιγγάνας από τη Σεβίλλη, που γεννήθηκε το 1887 στη Βαλέτα και μεγάλωσε στην εβραϊκή συνοικία της Κόρδοβα, να αφηγείται πως όταν μια φίλη της μητέρας του διαπίστωσε έντρομη πως το χέρι του δεν είχε γραμμή της μοίρας, εκείνος πήρε ένα μαχαίρι και χάραξε μια δική του. Τον ακολουθούμε σε κινδύνους και σε απανεμιές που εκτείνονται από τον Ειρηνικό Ωκεανό και τη Λατινική Αμερική μέχρι την Αφρική και την Ασία, μελαγχολικό και αινιγματικό, αλλά πρόθυμο να χαρίσει τη φιλία του σε όποιον την άξιζε και ικανό στο να διευθετεί εκείνες ειδικά τις υποθέσεις του, που ακόμη κι αν δεν ήταν απολύτως καθαρές, συχνά τον έφερναν ενώπιον μιας γοητευτικής γυναίκας ή στο πλευρό ενός κολασμένου της γης: ήταν «ένας τζέντλεμαν της καλοτυχίας», ένα «παλιόμουτρο με χρυσή καρδιά».

Γεννημένος στο Ρίμινι, μεγαλωμένος στην κοσμοπολίτικη Βενετία, με πατέρα αξιωματικό του ιταλικού στρατού και μητέρα που διάβαζε τις κάρτες Ταρώ, αλλά και με ρίζες γαλλικές, τουρκικές και σεφαραδίτικες, ο Ούγκο Πρατ σχεδόν δεν θα μπορούσε να μην επινοήσει τον Κόρτο Μαλτέζε. Του χάρισε τη δική του αντιπάθεια για σύνορα και πολέμους, τη δική του αγάπη για τους πολιτισμούς του κόσμου, καθώς και μια ροπή στην Ιστορία και τη λογοτεχνία, που στην περίπτωση του ταξιδιάρη ναυτικού σήμαινε συναντήσεις με πρόσωπα όπως ο Τζέιμς Τζόις και ο Τζακ Λόντον, ο Στάλιν και ο Ενβέρ Πασά. Τον τελευταίο τον βρίσκει στο «Χρυσό σπίτι της Σαμαρκάνδης», σε μια ιστορία που ξεκινάει με τον Κόρτο Μαλτέζε στη Ρόδο να αναζητεί ένα χειρόγραφο του Λόρδου Βύρωνα, που ο Εντουαρντ Τζον Τρελόνι είχε κρύψει στο Καβακλί Τζαμί. Σε μια από τις πρόσφατες ιστορίες του Κόρτο Μαλτέζε, σχεδιασμένες πλέον από τους Χουάν Ντίαζ Κανάλες και Ρούμπεν Πελεχέρο, ο ήρωας συναντάει στην Αλεξάνδρεια τον Κωνσταντίνο Καβάφη.

Τα έργα του Πρατ με πρωταγωνιστή τον Κόρτο Μαλτέζε (όπως το «Βενετσιάνικο παραμύθι», η «Κρυφή αυλή του μυστηρίου» και βέβαια η σπουδαία «Μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας», όπου έκανε το ντεμπούτο του το 1967), καθώς και εκείνα των συνεχιστών του («Κάτω από τον ήλιο του μεσονυκτίου», «Εκουατόρια» κ.ά.) κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μικρός Ηρως. Θα βρίσκονται και αυτά στο φετινό 18ο Comicdom Con, που θα υποδεχθεί το κοινό του στις 17-19 Μαΐου στην Τεχνόπολη. Το πρόγραμμα του φεστιβάλ περιλαμβάνει επίσης εκθέσεις για την τέχνη των ιαπωνικών manga και για τα 40 χρόνια του Dragon Ball, αφιερώματα σε Ελληνες δημιουργούς, διεθνείς καλεσμένους, θεματικές συζητήσεις, τα ελληνικά βραβεία κόμικς κ.ά.

Νικόλας Ζώης – kathimerini.gr