Ελκυστικό το cash rebate (επενδυτικό κίνητρο), όχι όμως και οι υποδομές

Σε μία, ελληνικής κατασκευής, φρεγάτα μήκους 100 μέτρων και πλάτους 30 μέτρων, ο αναβάτης μιας μεγάλου κυβισμού μοτοσικλέτας προσπαθεί να ξεφύγει από τους διώκτες του. Ευτυχώς η καταδίωξη με πρωταγωνιστή τον Τζέισον Στέιθαμ είναι προϊόν μυθοπλασίας και μία από τις σεκάνς της ταινίας «Αναλώσιμοι 4», που πρόκειται να αρχίσει, σύντομα, να γυρίζεται στην Ελλάδα. Οσο για τη φρεγάτα; Προϊόν χειρωνακτικής εργασίας τεχνιτών της Θεσσαλονίκης, αφού το πολεμικό πλοίο αποτελεί τμήμα του (υπαίθριου) σκηνικού που δημιουργεί, αυτήν την περίοδο, η αμερικανική εταιρεία Millennium Films σε ιδιόκτητο οικόπεδο 83 στρεμμάτων στη Θέρμη.

Στη συγκεκριμένη έκταση η εταιρεία, μέσα στο 2022 θα ξεκινήσει να κατασκευάζει, κατά πληροφορίες, το πρώτο χολιγουντιανών προδιαγραφών κινηματογραφικό στούντιο της χώρας που αποτελεί επένδυση 20 εκατ. ευρώ. Μέχρι τότε, το αδόμητο ακίνητο θα φιλοξενεί παραγωγές, όπως η ταινία «Barracuda» της οποίας τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν το καλοκαίρι. Η Ελλάδα ανακαλύπτει, μόλις, την κινηματογραφική βιομηχανία, μία δραστηριότητα ιδιαίτερα ωφέλιμη για την ελληνική οικονομία.

Εάν όμως, οι επιχορηγήσεις και οι φοροαπαλλαγές, που προβλέπονται μέσω του καθεστώτος cash rebate για τις παραγωγές που γυρίζονται επί ελληνικού εδάφους, έχουν καταστήσει τη χώρα ελκυστική στις διεθνείς παραγωγές, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις υποδομές. Τα κινηματογραφικά δηλαδή, στούντιο των οποίων η απουσία αποστερεί το συγκριτικό πλεονέκτημα από την Ελλάδα. Κι αυτό διότι οι ξένοι παραγωγοί, που επιλέγουν τη χώρα, θα πρέπει είτε να εξαρτώνται από την περιορισμένη διαθεσιμότητα των υφιστάμενων λιγοστών στούντιο – κατάλληλων κυρίως για τηλεοπτικές παραγωγές. Είτε να πραγματοποιούν τα γυρίσματά τους σε ανοιχτούς χώρους, οι οποίοι υπόκεινται σε σειρά αστάθμητων παραγόντων, όπως ο καιρός.

Οφέλη

Αυτού του είδους όμως, οι εγκαταστάσεις συμπληρώνουν μαζί με τις εταιρείες post production και σημαντικό αριθμό άλλων παικτών του θεάματος, τον καμβά της κινηματογραφικής βιομηχανίας που διαθέτει έναν από τους ισχυρότερους πολλαπλασιαστές, δηλαδή κάθε επένδυση συνοδεύεται με σημαντική αύξηση εισοδήματος. Σε παλαιότερη μελέτη του, το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) είχε υπολογίσει ότι εάν, κάθε χρόνο, γυρίζονταν στη χώρα 20 ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού, της τάξεως των 450 χιλ. ευρώ καθεμία, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), θα αυξανόταν κατά 14,2 εκατ. ευρώ. Έχει ακόμη υπολογιστεί ότι εάν για τις ανάγκες μίας παραγωγής δαπανούνταν στην Ελλάδα 25 εκατ. ευρώ, το ΑΕΠ θα αυξανόταν κατά 39 εκατ. ευρώ και κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων θα δημιουργούνταν 755 θέσεις εργασίας.

Τα οικονομικά οφέλη μεγιστοποιούνται εάν ληφθεί υπόψη η επίδραση στον τουρισμό από την προβολή των περιοχών που πραγματοποιούνται τα γυρίσματα. Με το σκεπτικό αυτό, για πρώτη φορά στο νέο προς ψήφιση σχέδιο νόμου για τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος έχει προβλεφθεί οι επενδύσεις σε κινηματογραφικά στούντιο να χαρακτηρίζονται στρατηγικές και κατ’ επέκταση να εξασφαλίζουν φορολογικά, χωροταξικά και άλλου είδους κίνητρα. Το συγκεκριμένο εργαλείο έχει ενισχύσει ακόμη περισσότερο το επιχειρηματικό ενδιαφέρον για τη δημιουργία κινηματογραφικών στούντιο, σε μία συγκυρία κατά την οποία, λόγω και των χρηματοδοτικών κινήτρων που δίνονται, έχει αυξηθεί κατακόρυφα ο αριθμός των ξένων, αλλά κι ελληνικών παραγωγών.

«Το 2020 οι μεγαλύτερες ξένες παραγωγές ήταν της τάξεως των 3,5 εκατ. ευρώ. Μέχρι τότε ο «Λοχαγός Κορέλι» ήταν η πιο ακριβή ταινία που είχε γυριστεί – τη δεκαετία του 1990- με προϋπολογισμό 6,5 εκατ. ευρώ και το «Mamma Mia!» που συνοδεύτηκε με δαπάνη 1,5 εκατ. ευρώ. Ύστερα και από τις βελτιώσεις που πραγματοποιήθηκαν, εν μέσω πανδημίας στο νομοθετικό πλαίσιο για το cash rebate, οι παραγωγές στην Ελλάδα εκτινάχθηκαν. Το 2021 περισσότερες από 10 ταινίες που αντιστοιχούν σε δαπάνη από 8 έως 20 εκατ. ευρώ πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα, χωρίς να λάβουμε υπόψη τις μικρές παραγωγές, ύψους από 500 χιλ. έως 4-5 εκατ. ευρώ. Παγκοσμίως, οι ανάγκες για δημιουργία πρότυπου οπτικοακουστικού περιεχόμενου έχουν εκτοξευθεί. Είναι ενδεικτικό ότι τα στούντιο της Ουγγαρίας έχουν δεσμευτεί για τα επόμενα πέντε χρόνια από τη Disney. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται η πολύ μεγάλη κινητικότητα από πολλούς Έλληνες και ξένους επιχειρηματίες που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε κινηματογραφικά στούντιο, εγκαταστάσεις post production, αλλά και στη δημιουργία κέντρων εκπαίδευσης των Ελλήνων επαγγελματιών. Μένει, βέβαια, να φανεί πώς αυτό το ισχυρό ενδιαφέρον θα μετουσιωθεί εμπράκτως» αναφέρει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΕΚΟΜΕ Πάνος Κουάνης.

«Έχουμε τις κατάλληλες τοποθεσίες και το ελληνικό φως. Απουσιάζουν όμως, οι μακροπρόθεσμες υποδομές, όπως τα στούντιο και τα πλατό και βέβαια οι εξειδικευμένοι επαγγελματίες για τους οποίους η ζήτηση είναι πολύ υψηλότερη σε σχέση με την προσφορά. Χρειαζόμαστε επίσης, εταιρείες post production που να δημιουργούν τα ειδικά εφέ, τα γραφικά κ.α.» προσθέτει.

Ενδιαφέρον από Faliro House Production

Την ανάγκη να κατασκευαστούν κινηματογραφικά στούντιο στην Ελλάδα επισημαίνουν και από τη Faliro House Production που δραστηριοποιείται σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας βάλει την υπογραφή της σε δεκάδες ταινίες από το 2008, οπότε ιδρύθηκε από τον Χρήστο Β. Κωνσταντακόπουλο. Ένα στούντιο θα προσέδιδε το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και θα επέτρεπε στην εταιρεία παραγωγής την κατακόρυφη αύξηση του παραγόμενου πρότυπου περιεχομένου και την αποτελεσματικότερη διανομή του στο εξωτερικό. Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, η Faliro House Production αξιολογεί τα διαθέσιμα εργαλεία- όπως αυτό της υπαγωγής στο καθεστώς των στρατηγικών επενδύσεων- που βελτιώνουν τις χρηματοοικονομικές προβλέψεις ενός επιχειρηματικού σχεδίου κατασκευής στούντιο. Τέτοιου είδους επένδυση στην Ελλάδα έχει ενδιαφερθεί στο παρελθόν να υλοποιήσει και ο Άλεξ Πίσιος, πρόεδρος της Cinespace Chicago Film Studios που διαθέτει τα μεγαλύτερα στούντιο στην Αμερική, με τις εγκαταστάσεις στο Τορόντο να φιλοξενούν παραγωγές των Netflix, Amazon, Hulu, Disney / Fox και Apple TV.

Τα στούντιο απαιτείται να βρίσκονται σε ευρύχωρα κτήρια με υψηλό όγκο, κορυφαίες προδιαγραφές θέρμανσης-ψύξης και να βρίσκονται σε τοποθεσία που θα μπορούσε να προσελκύσει το διεθνές κινηματογραφικό τζετ σετ. Στην Ελλάδα με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις που αναμένεται να ξεκινήσει να κατασκευάζει η Millennium το 2022, υπάρχουν επτά περίπου στούντιο που είναι κατάλληλα για το γύρισμα, ως επί το πλείστον, τηλεοπτικών παραγωγών, όπως σειρών μυθοπλασίας, εκπομπών κτλ. Υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και κυρίως εφόσον δεν είναι δεσμευμένα από τηλεοπτικές παραγωγές, μπορούν να φιλοξενήσουν κινηματογραφικές ταινίες, όπως το «Greek Freak» για τη ζωή του για τη ζωή του Γιάννη Αντετοκούνμπο, που έχει γυριστεί σε μία τέτοιου είδους εγκατάσταση. Η κατασκευή των κατάλληλων για ταινίες υποδομών αποτελεί συνδεδεμένη με την αγορά ακινήτων δραστηριότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι η επενδυτική εταιρεία Blackstone απέκτησε το καλοκαίρι του 2020 το 49% κοινοπραξίας -το υπόλοιπο 51% ελέγχει η Hudson Pacific Properties- που έχει στην κυριότητά της τρία κινηματογραφικά στούντιο και πέντε κτήρια γραφείων στο Χόλυγουντ.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΕΛΕΒΕΓΚΟΣ-moneyreview.gr