Τα ρατσιστικά εγκλήματα δεν αντιμετωπίζονται με τον κατάλληλο τρόπο στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, λόγω της κακομεταχείρισης από την πλευρά της αστυνομίας

Μπορεί τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαθέτουν νόμους και πολιτικές για την αντιμετώπιση των ρατσιστικών εγκλημάτων, ωστόσο στην πράξη δεν τους εφαρμόζουν λόγω ενός βαθιά ριζωμένου θεσμικού ρατσισμού στις αρχές επιβολής του νόμου. Αυτό διαπιστώνει έκθεση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ενάντια στον Ρατσισμό (ENAR) για τα εγκλήματα μίσους, που δημοσιεύεται σήμερα.

Η έρευνα παραθέτει στοιχεία για ρατσιστικά εγκλήματα σε 24 κράτη-μέλη της ΕΕ (εκτός από το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, τη Σλοβενία και τη Σουηδία που δεν απάντησαν στα σχετικά ερωτηματολόγια) κατά την περίοδο 2014-2018 και αναδεικνύει τις αδιόρατες μορφές ρατσισμού στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, από τη στιγμή που ένα θύμα αναφέρει ένα έγκλημα με ρατσιστικό κίνητρο στην αστυνομία, μέχρι την έρευνα και τη δίωξη.

Διαπιστώνεται ότι ένας σημαντικός αριθμός υποθέσεων σχετικών με εγκλήματα μίσους καταλήγουν να απορρίπτονται ως τέτοια.

Φοβούνται να καταγγείλουν τα ρατσιστικά εγκλήματα

Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι ενδεχόμενη κακομεταχείριση από την πλευρά της αστυνομίας αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα τού γιατί τα θύματα δεν καταγγέλλουν ρατσιστικά εγκλήματα. Στην Πολωνία για παράδειγμα μόλις το 5% των εγκλημάτων με ρατσιστικό κίνητρο αναφέρονται στην αστυνομία. Στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Τσεχία, την Εσθονία, την Ιταλία, τη Λετονία και την Ισπανία μετανάστες ανέφεραν ότι φοβούνται μήπως η καταγγελία του εγκλήματος έχει συνέπειες στο αποτέλεσμα στην έκβαση της μεταναστευτικής άδειάς τους.

Οι περιορισμένες καταγγελίες έχουν ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με το Δίκτυο, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να πρέπει να καλύψουν το κενό, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τα εγκλήματα καταγράφονται.

Επίσης, τα στοιχεία για την περίοδο αυτή καταδεικνύουν ότι τα εγκλήματα με φυλετικά κίνητρα αυξάνονται σε πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ. Στη Γαλλία, την Αγγλία και τη Γερμανία διαπιστώθηκε αύξηση στις αντισημιτικές πράξεις το 2018. Από την άλλη, στην Τσεχία, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία ο πιο συχνός στόχος ρατσιστικών εγκλημάτων ήταν οι Ρομά.

Σε θεσμικό επίπεδο το ένα τρίτο των κρατών (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) δήλωσαν ότι έχουν κατευθυντήριες οδηγίες ή πολιτικές για να υποστηρίξουν την αστυνομία στην καταγραφή των εγκλημάτων μίσους. Επίσης, τουλάχιστον τα μισά κράτη (και η Ελλάδα) έχουν οδηγίες για την καταγραφή ή διερεύνηση των εγκλημάτων μίσους με ρατσιστικό κίνητρο. Ωστόσο, διαπιστώνεται σε όλα τα κράτη- μέλη ότι στην πράξη η εφαρμογή αυτών των οδηγιών παραμένει περιορισμένη.

Σημειώνεται ότι το ελληνικό σκέλος της έρευνας ανέλαβε η οργάνωση «HumanRights360».