Η “Εποχή του Διαστήματος” της ανθρωπότητας άρχισε πριν σχεδόν 70 χρόνια, και όμως είμαστε ακόμη στα πρώτα βήματα, τονίζει σε συνέντευξή του στο Capital.gr ο αστροφυσικός Δρ. Σταμάτης Κριμιζής, ένας από τους πιο διακεκριμένους επιστήμονες της NASA, Ομότιμος Διοικητής Διαστημικών Προγραμμάτων του Johns Hopkins University και Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

O Δρ. Κριμιζής, ο οποίος θα μιλήσει στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα πραγματοποιηθεί στις 6 με 9 Απριλίου στους Δελφούς, αναφέρει ακόμη ότι η χώρα μας διαθέτει ικανότατο ερευνητικό δυναμικό και μπορεί να προσφέρει και να συμμετάσχει σε ερευνητικά πρόγραμμα για το Διάστημα, αν και όχι σε “ηγετικό ρόλο”.

Σημειώνει ακόμη ότι για να ενισχυθεί η ανώτατη εκπαίδευση και η επιστημονική έρευνα στην Ελλάδα θα πρέπει να αλλάξουμε πολλές πρακτικές, ξεκινώντας από το Δημοτικό. “Η διάγνωση έχει γίνει, οι συνταγές για την θεραπεία είναι γνωστές, και παραμένει η εφαρμογή-όπως πάντοτε”, δηλώνει χαρακτηριστικά.

Ο Δρ. Κριμιζής υπογραμμίζει ότι έχουμε αρκετές εταιρείες με εξειδίκευση σε διαστημικά υποσυστήματα, για τα οποία μάλιστα κάνουν εξαγωγές. “Όμως δεν υπάρχει η “κριτική μάζα” για κατασκευή ολοκληρωμένων δορυφόρων προς το παρόν. Με την διάδοση της τεχνολογίας των μικρο-δορυφόρων οι πιθανότητες είναι πολύ καλές ότι θα γίνει μεγάλη πρόοδος εις το εγγύς μέλλον”, προσθέτει.

Συνέντευξη στον Κώστα Κετσιετζή

– Κύριε Κριμιζή, έχοντας διανύσει μια εντυπωσιακή πορεία στη μελέτη του Διαστήματος, ποια πιστεύετε ότι είναι η μια συμβουλή που θα δίνατε σήμερα σε νέους επιστήμονες;

Η “Εποχή του Διαστήματος” της ανθρωπότητας άρχισε πριν σχεδόν 70 χρόνια, και είμαστε ακόμη στα πρώτα βήματα. Οι ευκαιρίες για νέες δραστηριότητες, κυρίως επενδύσεις και καριέρες στον ιδιωτικό τομέα είναι τεράστιες. Οι νέοι άνθρωποι, επιστήμονες και μη, χρειάζονται γνώσεις, τόλμη, αλλά και σκληρή δουλειά -εκεί είναι το μέλλον.

– Τι θα μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια; Ποιο είναι το επόμενο “μεγάλο πράγμα” στην εξερεύνηση του Διαστήματος;

Προφανώς αποστολές με ανθρώπινα πληρώματα στο Φεγγάρι και στον Άρη. Όμως πιστεύω ότι οι επιχειρήσεις θα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στη βελτίωση της καθημερινότητάς μας. Το “διαδίκτυο στο διάστημα” με χιλιάδες δορυφόρους, θα υποκαταστήσει τις γήινες υποδομές, όπως τα δίκτυα οπτικών ινών. Τι θα γίνουν οι επενδύσεις που σκάβουν τους δρόμους για να τοποθετήσουν οπτικές ίνες; Θα αχρηστευθούν!!

– Θα γίνουν τα “ταξίδια στο διάστημα” για τους πολλούς πραγματικότητα; Πόσο κοντά είμαστε στον εποικισμό ενός άλλου πλανήτη;

Ταξίδια στο διάστημα, ναι-έχουν ήδη αρχίσει: Virgin Galactic, Blue Origin, Space X, κ. α. Όμως εποικισμός είναι μεγάλη πρόκληση, ειδικά για τον Άρη -θα περάσουν εκατοντάδες χρόνια πριν να γίνει εφικτός.

– Πώς επηρεάζει τη ζωή μας η επιστήμη του Διαστήματος;

Πριν λίγα χρόνια το BBC είχε κάνει μια έρευνα και έβγαλε το συμπέρασμα ότι ο μέσος πολίτης έρχεται σε επαφή με διαστημικά συστήματα τουλάχιστο δέκα φορές την ημέρα. Όλοι γνωρίζουμε, βέβαια το GPS που μας βοηθάει να φτάσουμε στον προορισμό μας, αλλά δεν σκεφτόμαστε την πρόβλεψη του καιρού, τις τηλεπικοινωνίες, τα κινητά τηλέφωνα, την τηλεϊατρική και πάρα πολλά άλλα. Χώρια βέβαια τις εξελίξεις στην τεχνολογία που μεταφέρονται από τα διαστημόπλοια στις επιχειρήσεις και βελτιώνουν την καθημερινότητά μας δίχως καν να το γνωρίζουμε.

– Πώς κρίνετε τις κινήσεις της Ευρώπης στον τομέα του διαστήματος; Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) κάνει αρκετά;

Η ESA είναι κάπως δυσκίνητη αλλά αποτελεσματική σε ό,τι επιχειρεί. Όμως στην αιχμή του δόρατος της επιστήμης και της τεχνολογίας συνήθως ακολουθεί ή συνεργάζεται με τη NASA. Η συμβολή της στο διαστημόπλοιο Cassini-Huygens πριν λίγα χρόνια στην εξερεύνηση του Κρόνου και Τιτάνα ήταν σημαντική-είχα εργαστεί μαζί τους ως επικεφαλής ερευνητής σε ένα από τα βασικά όργανα που μετέφερε το Cassini.

– Και από την Ευρώπη να μιλήσουμε λίγο πιο ειδικά για την Ελλάδα, μπορεί η χώρα μας να προσφέρει στον τομέα; Τόσο σε επίπεδο έρευνας αλλά και αν θέλετε σε επίπεδο “βιομηχανίας”;

Η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει και να συμμετέχει στα ερευνητικά προγράμματα, όχι όμως σε ηγετικούς ρόλους. Έχει ικανότατο ερευνητικό δυναμικό και πολλές/οι επιστήμονες είναι μέλη σε ομάδες της ESA. Όσον αφορά τις βιομηχανίες, έχουμε αρκετές εταιρίες με εξειδίκευση σε διαστημικά υποσυστήματα, για τα οποία μάλιστα κάνουν εξαγωγές. Όμως δεν υπάρχει η “κριτική μάζα” για κατασκευή ολοκληρωμένων δορυφόρων προς το παρόν. Με τη διάδοση της τεχνολογίας των μικρο-δορυφόρων οι πιθανότητες είναι πολύ καλές ότι θα γίνει μεγάλη πρόοδος εις το εγγύς μέλλον.

– Τι πιστεύετε ότι θα πρέπει να αλλάξουμε ή να βελτιώσουμε στο επίπεδο της έρευνας και της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα;

Δυστυχώς πρέπει να αλλάξουμε πάρα πολλές πρακτικές, αρχίζοντας από το Δημοτικό, αλλά παράλληλα σε όλα τα επίπεδα. Και για να γίνει αυτό θα περάσει τουλάχιστον μια γενεά, εάν υπάρξει η πολιτική βούληση -και αυτό δεν είναι δεδομένο. Μελέτες έχουν γίνει σε όλα τα επίπεδα -να σημειώσω αυτήν που εκπονήθηκε από μια εξαίρετη επιτροπή υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Μποδοσάκη για τα ΑΕΙ και δημοσιεύτηκε τους τελευταίους μήνες. Η διάγνωση δηλαδή έχει γίνει, οι συνταγές για την θεραπεία είναι γνωστές, και παραμένει η εφαρμογή -όπως πάντοτε. Το κατεστημένο δεν αλλάζει εύκολα -χρειάζεται να γίνει μια ριζική τομή και ουδείς δέχεται να αναλάβει το υποτιθέμενο “πολιτικό κόστος”. Το εκπαιδευτικό σύστημα, δυστυχώς, δεν βοηθά τη χώρα -είναι σαν να συναγωνιζόμαστε σε μαραθώνιο με ένα βαρίδι σε κάθε πόδι, γι’ αυτό και θα συνεχίζουμε να σερνόμαστε ως χώρα, πάντα με τους ουραγούς.

– Πιστεύετε ότι στην εποχή του Internet και των social media έχουν πληθύνει οι φωνές που αντιτίθενται στην επιστημονική γνώση; Και αν ναι πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο;

Προφανώς οι συνωμοσιολογία αυξάνεται και πληθύνεται στην εποχή μας και τα social media είναι ο κύριος πολλαπλασιαστής του φαινομένου. Έτσι η αμφισβήτηση της επιστημονικής γνώσης είναι “της μόδας” και δυστυχώς χρησιμοποιείται από ορισμένους πολιτικούς – λαϊκιστές για ψηφοθηρία δίχως αίσθηση της τεράστιας ζημιάς που επιφέρουν στη ανθρωπότητα. Η μόνη αντιμετώπιση είναι στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος με έμφαση στην επιστημονική γνώση και τον ορθολογισμό. Ας ελπίσουμε ότι θα ξεπεράσουμε αυτήν την κοινωνική μάστιγα πριν να είναι αργά, διότι φαινόμενα όπως η “κλιματική κατάρρευση”, όπως την ονόμασε ο Yuval Harari, δεν θα περιμένουν να λογικευθούμε εγκαίρως.

Πηγή: capital.gr