Σκοτεινός καπιταλισμός στην τηλέοραση
Η ερμηνεία της εποχής που διανύουμε υπό το πρίσμα της τηλεόρασης ποικίλει ανάλογα με το ποια σειρά θα επιλέξουμε να δούμε.
Οι fans του Ted Lasso για παράδειγμα, χωρίς κανένα άλλο ερέθισμα θα συμπέραιναν ότι ζούμε σε μία ανεκτή περίοδο που ξυπνά ευχάριστες αναμνήσεις. Ωστόσο, αν λάβουμε υπόψη μας ότι πιο πολυσυζητημένες σειρές της χρονιάς εξετάζουν την αλλοιωμένη και συχνά ανήθικη πλευρά του σύγχρονου σκοτεινού καπιταλισμού, τα μαντάτα δεν είναι καλά, ούτε για την tv ούτε για εμάς κατ’ επέκταση.
Το «παιχνίδισμα» του Squid Game
Η καμπάνα προφανώς χτυπάει για το περιβόητο Squid Game που από το πουθενά αναδεικνύεται -τουλάχιστον μέχρι στιγμής- σε κορυφαία σειρά της χρονιάς με γνώμονα τις θεάσεις και τα αστρονομικά κέρδη που απέφερε στο Netflix χωρίς κανείς να το περιμένει από μία σχετικά χαμηλού προϋπολογισμού παραγωγή από τη Νότια Κορέα.
Η πλοκή του θέλει υπερχρεωμένους τύπους να συμμετέχουν σε παιδικά, μα θανατηφόρα παιχνίδια με την ελπίδα ότι θα κερδίσουν το υπέρογκο χρηματικό έπαθλο που θα τους δώσει πίσω τη ζωή τους ή θα τους την αφαιρέσει εν ψυχρώ.
Ακολουθώντας τα χνάρια του περσινού πρωταγωνιστή των Όσκαρ, του Parasite, το “Παιχνίδι του Καλαμαριού” ελληνιστί αποτελεί ούτε λίγο ούτε πολύ μία μαύρη σάτιρα της σύγχρονης καπιταλιστικής ζοφερότητας. Η απεικόνιση απελπισμένων ανθρώπων που είναι διατεθειμένοι να φτάσουν στα άκρα θέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο για να μπορέσουν να απελευθερωθούν από τα χρέη τους, δεν απέχει πολύ από την ολοένα και πιο άνιση πραγματικότητα όσο αφορά στο βιοτικό επίπεδο.
Η δε επιτυχία της σειράς ίσως υποδηλώνει την ανάγκη μας να δούμε το σάπιο αυτό σύστημα να αντανακλάται πάνω μας, “να μας τρίβεται στη μούρη” [sic] αντί να επιδιώκουμε κάποιου είδους λύτρωση. Ενδεχομένως βέβαια, η κατάσταση να έχει εκτροχιαστεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να έχουμε κουράγιο μόνο για τη διακωμώδησή της.
Το βρώμικο «παιχνίδι» του Succession και ο εθισμός στο Dopesick
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, το Succession επανήλθε στο HBO με την 3η του σεζόν. Βαρόμετρο για τη δημοτικότητα των χαρακτήρων της σειράς στα κοινωνικά δίκτυα είναι η έλλειψη ενδοιασμών. Εν ολίγοις, όσο πιο αδίστακτοι και διεφθαρμένοι εμφανίζονται τόση περισσότερη λατρεία εισπράττουν από το κοινό.
Εν τω μεταξύ, μέχρι στιγμής φέτος δεν υπάρχει τόση επίδειξη πλούτου με εντυπωσιακές επαύλεις και γιοτ-θωρηκτά που παραπέμπει στο νεολογισμό wealth porn (πορνό πλούτου). Σε αντίθεση με το Squid Game που εστιάζει στη δυστυχία ελλείψει χρημάτων, το Succession εστιάζει στη ματαιότητα που βιώνουν οι υπερβολικά ευκατάστατοι, μοιράζοντας απλόχερα τσάι, συμπάθεια και ίσως ολίγη χαιρεκακία.
Υπάρχει κάτι καθαρά ανθρωποφαγικό στη στενή και εκούσια παρακολούθηση των θυσιών που μπορεί να κάνει κάποιος στο βωμό του χρήματος, π.χ μέσω του Dopesick του Hulu.
Η εν λόγω δραματική σειρά αφηγείται την ιστορία πίσω από την “επιδημία” οπιοειδών στην Αμερική, παραθέτοντας το παράδειγμα της οικογένειας Sackler που καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποκρύψει την ανάμειξη και τα κέρδη της από την προώθηση του εθιστικού παυσίπονου Oxycontin.
Το αν για όλα τα δεινά των τελευταίων ετών φταίει ο καπιταλισμός είναι μία άλλη κουβέντα, τα άκρα πάσης φύσεως ανέκαθεν έσπερναν διχόνοια και δυστυχία.
Εν τούτοις, όσο κανονικοποιούνται αργά και σταθερά στα μάτια μας όλα εκείνα που θεωρητικά μας ενοχλούν, όσο κυριαρχεί η έλλειψη παιδείας, η απληστία, ο ωχαδερφισμός, ο άκρατος καταναλωτισμός από επίπλαστες ανάγκες και οι διαμαρτυρίες του καναπέ, το σενάριο μίας καλύτερης ημέρας με ή χωρίς πανδημία ολοένα και θα απομακρύνεται.
Ραφαέλλα Ράλλη – esquire.com.gr