Θέσεις μάχης δείχνουν να παίρνουν Βρυξέλλες και Ρώμη, καθώς η μεταξύ τους αντιπαράθεση γύρω από τον προϋπολογισμό της Ιταλίας κλιμακώνεται και πλησιάζει σε σημείο μη αντιστρέψιμο. Μετά την επίμονη άρνηση της Ρώμης να αναθεωρήσει τον επίμαχο στόχο του 2,4% για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2019 και τις προβλέψεις της για ανάπτυξη, είναι ανοικτό το ενδεχόμενο μιας ρήξης ανάμεσα στις δύο πλευρές, με τους κραδασμούς να μεταφέρονται σε όλη την Ευρωζώνη.

Την Τετάρτη αναμένεται να δώσει η Κομισιόν το εναρκτήριο λάκτισμα για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά της Ιταλίας: να αποφανθεί δηλαδή πως ο ιταλικός προϋπολογισμός δεν πληροί τα ευρωπαϊκά κριτήρια. Ανάλογες κινήσεις έχουν προηγηθεί στο παρελθόν κατά άλλων χωρών-μελών της Ευρωζώνης και συγκεκριμένα κατά της Πορτογαλίας και της Ισπανίας. Ούτε στη μία χώρα ούτε στην άλλη δεν επέβαλε η Κομισιόν πραγματικά πρόστιμα, όπως τυπικά προβλέπουν οι κανόνες της Ευρωζώνης. Αυτή τη φορά, όμως, η αναμέτρηση δυνάμεων ανάμεσα στις Βρυξέλλες και τη Ρώμη γίνεται σε υψηλούς τόνους και μοιάζει να προσλαμβάνει χαρακτηριστικά ενός πολέμου γοήτρου, με τις δύο πλευρές ανυποχώρητες. Διαφαίνεται, έτσι, όλο και πιο ορατό το ενδεχόμενο μιας πρωτοφανούς εξέλιξης που θα είναι η επιβολή προστίμου κατά της Ιταλίας.

Πρόκειται για μια χρονοβόρα και λαβυρινθώδη διαδικασία που θα προκαλεί τριγμούς στην Ευρωζώνη την ίδια ακριβώς περίοδο που η ευρύτερη Ε.Ε. θα σείεται από τον σεισμό του Brexit.

Από τη στιγμή που δημοσιοποιήθηκε το σχέδιο προϋπολογισμού του κυβερνητικού συνασπισμού Ντι Μάιο – Σαλβίνι, άρχισε η αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες. Η πλειονότητα οικονομικών και πολιτικών αναλυτών ευελπιστούσε σε μια εκατέρωθεν υποχώρηση που θα διέσωζε τα προσχήματα και θα απέτρεπε έναν νέο σεισμό στην Ευρωζώνη με επίκεντρο την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της. Πολλοί οικονομικοί αναλυτές εκτιμούσαν μάλιστα πως οι Βρυξέλλες θα τηρήσουν χαμηλούς τόνους και θα αφήσουν να δράσει η πίεση που μόνον οι αγορές μπορούν να ασκήσουν αποτελεσματικά στη Ρώμη. Μια εκτίναξη του κόστους δανεισμού της Ιταλίας θα ανάγκαζε θεωρητικά τη Ρώμη να συμμορφωθεί με τους κανόνες της Ευρωζώνης. Ακόμη και η Κομισιόν είχε εναποθέσει τις ελπίδες της στην αποτελεσματική παρέμβαση των αγορών. Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ιταλίας, Κλάους Κνοτ, κάλεσε μέσα στην βδομάδα τον κυβερνητικό συνασπισμό της Ιταλίας να σεβαστεί τους κανόνες προειδοποιώντας τον ότι διαφορετικά θα αυξηθεί το κόστος δανεισμού της χώρας.

Οι ελπίδες για αμοιβαίες υποχωρήσεις εξανεμίζονται τις τελευταίες ημέρες και φαίνεται όλο και πιο πιθανό να επιβάλει τελικά η Κομισιόν στη Ρώμη πρόστιμο ύψους 0,2% του ιταλικού ΑΕΠ και με την απειλή να το αυξήσει στο 0,5% αν η ιταλική κυβέρνηση δεν αποφασίσει να συμμορφωθεί με τους κανόνες της Ευρωζώνης. Και βέβαια το ζήτημα της Ιταλίας, η μετάδοση των κινδύνων του στην Ευρωζώνη και ο τρόπος που μπορεί να αναχαιτισθούν απασχολούν στο μεταξύ την ΕΚΤ και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Ο Πίτερ Πρατ, επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, αναφέρθηκε στην ανησυχία της Ευρωζώνης που αφορά και τις επιπτώσεις του ζητήματος αυτού στην Ελλάδα. Αποκάλυψε μάλιστα ότι από τον Σεπτέμβριο οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης εξετάζουν ποια προληπτικά μέτρα θα μπορούσαν να λάβουν σε περίπτωση εξάπλωσης της κρίσης σε άλλες χώρες.

ΡΟΥΜΠΙΝΑ ΣΠΑΘΗ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ