Μπορεί φέτος ο «Χρυσός Φοίνικας» να μην κατέληξε στα χέρια κανενός σκηνοθέτη λόγω κοροναϊού, η ιστορία του λαμπερού βραβείου, όμως, είναι μεγάλη. Θυμόμαστε τις 10 πιο σημαντικές βραβεύσεις όλων των εποχών στις Κάννες.

Από την έναρξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών πριν από 73 χρόνια, ο πολυπόθητος Χρυσός Φοίνικας παραμένει μία από τις υψηλότερες τιμές. Το βραβείο έχει απονεμηθεί σε μερικούς από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες στην ιστορία του σινεμά (Roberto Rossellini, Orson Welles, Henri-Georges Clouzot, Luis Buñuel και μόνο μια γυναίκα: Jane Campion), έχει σταθερά παγκόσμιο χαρακτήρα, επιβραβεύοντας ταινίες που παίρνουν ρίσκα και ρίχνουν φως σε φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους.

Παρά την ακύρωση της φετινής διοργάνωσης ως αποτέλεσμα της κρίσης του κορωνοϊού, η επιρροή του παραμένει ζωντανή, ειδικά μετά την καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία του περσινού παραλήπτη του Palme d’Or. Το πρωτοποριακό θρίλερ «Παράσιτα» του Bong Joon-ho, είναι μόλις η δεύτερη ταινία στην ιστορία του θεσμού που κέρδισε όχι μόνο το πρώτο βραβείο στις Κάννες, αλλά και το Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Μέχρι την επόμενη διοργάνωση, ας ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν, στις «χρυσές» βραβεύσεις που άφησαν εποχή.

1. La Dolce Vita (1960)

Δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα, αν θες να μιλήσεις για το έργο του Federico Fellini, από αυτό το συγκλονιστικό αριστούργημα. Η ταινία διαδραματίζεται μέσα σε επτά απολαυστικές ημέρες στη Ρώμη, ακολουθώντας έναν κουρασμένο δημοσιογράφο (Marcello Mastroianni) που κυνηγά ιστορίες για τη στήλη με κουτσομπολιά που διατηρεί. Οι γυναίκες που κυνηγά είναι λαμπερές και αινιγματικές, σαν την Anouk Aimée που λάμπει ως βαριεστημένη κληρονόμος ή την Anita Ekberg. Σίγουρα είναι η πιο σαγηνευτική, ως σταρ του σινεμά που χορεύει αργά το βράδια και στη συνέχεια βουτά στη Φοντάνα ντι Τρέβι με ένα μπαλούν φόρεμα.

2. Blow-Up (1966)

Η Veruschka μέσα σ’ ένα κοκτέιλ φόρεμα με χάντρες, η Vanessa Redgrave με ένα καρό πουκάμισο με κουμπωτούς γιακάδες και η Jane Birkin με εντυπωσιακά ριγέ looks. Oι γυναίκες ηθοποιοί στο κλασικό (πια) φιλμ του Michelangelo Antonioni δεν είναι μόνο καλές, αλλά και κομψές. Ερμηνεύουν τις μούσες ενός φωτογράφου μόδας (David Hemmings), του οποίου η ζωή αλλάζει ξαφνικά όταν εμπλέκεται σε μια σκηνή δολοφονίας. Μοιάζει με ζωντανό πορτρέτο της Swinging London εποχής, με άγρια πάρτι και ένα rock’n’roll σάουντρακ.

3. Ο Ταξιτζής (1976)

Η σκέψη του Martin Scorsese για την αποξένωση των μεγάλων πόλεων, ξετυλίγεται μοναδικά μέσα από αυτή την «ερμηνεία καριέρας» του Robert De Niro, ο οποίος υποδύεται έναν βετεράνο του Βιετνάμ που δουλεύει ως ταξιτζής στη Νέα Υόρκη, ύστερα από έναν αποτυχημένο δεσμό με μια διανοούμενη. Θεωρεί τον εαυτό του άγγελο εξολοθρευτή και αποπειράται να σώσει με βίαιο τρόπο μια 12χρονη πόρνη από τους προστάτες της. Ενώ η βία αποτελεί κεντρική θεματική της ταινίας, δεν λείπουν οι όμορφες σκηνές, που είναι ικανές να σε υπνωτίσουν.

4. Αποκάλυψη Τώρα (1979)

Ένας στρατιώτης (Martin Sheen) ταξιδεύει από το Βιετνάμ στην Καμπότζη σε μια μυστική αποστολή για να δολοφονήσει έναν απατεώνα συνταγματάρχη (Marlon Brando) σ’ αυτό το πολεμικό έπος του Francis Ford Coppola. Μια ουσιαστική καταγραφή της φρικαλεότητας των μαχών, με έντονες σκηνές και εντυπωσιακά πλάνα, αλλά πολύ περισσότερο ένας στοχασμός για τον παραλογισμό του πολέμου και τις ψυχολογικές ουλές που δημιουργεί.

5. Η παράσταση αρχίζει – All That Jazz (1979)

Η ημι-αυτοβιογραφική μουσική υπερπαραγωγή του Bob Fosse ανοίγει με έντονη χορευτική – τζαζ διάθεση, αλλά αυτό που βρίσκεται κάτω από τη λαμπερή της επιφάνεια είναι πολύ πιο περίπλοκο. Επικεντρώνεται σ’ έναν εκκεντρικό χορογράφο (Roy Scheider) που κάνει ταχυδακτυλουργίες σε έργα στο Μπρόντγουεϊ και στο Χόλιγουντ, γοητεύοντας τους πάντες μέχρι να χάσει σιγά – σιγά την αίσθηση της πραγματικότητας. Μια ταινία γεμάτη ονειρικές χορογραφίες, φαντασμαγορικά κοστούμια που κάνει βουτιά στο μυαλό μιας δημιουργικής ιδιοφυΐας.

6. Καγκεμούσα, ο ίσκιος του πολεμιστή (1980)

Στην Ιαπωνία του 16ου αιώνα, ο θάνατος ενός φεουδάρχη άρχοντα συγκαλύπτεται, όταν ένας ασήμαντος κλέφτης που έχει μια ασυνήθιστη ομοιότητα μαζί του, παίρνει τη θέση του. Και οι δύο χαρακτήρες ερμηνεύονται απολαυστικά από τον Tatsuya Nakadai, στην προτελευταία συνεργασία του με τον θρυλικό σκηνοθέτη Akira Kurosawa. Θα μπορούσες να το χαρακτηρίσεις και έπος σαμουράι, που θυμίζει τις συνωμοσίες του Σαίξπηρ. Σε κάθε περίπτωση, μία από τις καλύτερες στιγμές του Kurosawa.

7. Παρίσι, Τέξας (1984)

Τα αχανή τοπία της νοτιοδυτικής Αμερικής προσφέρουν το πιο λυρικό σκηνικό σ’ αυτή την ταινία του Wim Wenders. Ξεκινά με έναν περιπλανώμενο (Harry Dean Stanton) στην έρημο. Μετά από μια μυστηριώδη τετραετή απουσία, τον ανακαλύπτει ο αδερφός του (Dean Stockwell) και ξεκινά να βρει την από καιρό αγνοούμενη σύζυγό του (Nastassja Kinski). Αξίζει να σταθούμε στην υπέροχη, αισθαντική και μετρημένη ερμηνεία της τελευταίας, για να μη μιλήσουμε για το υπέροχο στιλ της.

8. Μαθήματα Πιάνου (1993)

Μ’ αυτό το συναρπαστικό δράμα εποχής, η Jane Campion έγινε η πρώτη (και ακόμα η μοναδική) γυναίκα σκηνοθέτης που κέρδισε το κορυφαίο βραβείο των Καννών. Μας χάρισε δύο αξέχαστες στιγμές: Τη Holly Hunter ως βουβή Σκωτσέζα χήρα και την Anna Paquin στο ρόλο της νεαρής κόρης της. Πηγαίνουν και οι δύο στη Νέα Ζηλανδία για τον γάμο της τελευταίας με έναν γαιοκτήμονα και η τραγωδία ξεκινά όταν η πρώτη αποφασίζει να κάνει μαθήματα πιάνου σε έναν άξεστο δασοφύλακα (Harvey Keitel), τον οποίο και ερωτεύεται.

9. Κλέφτες Καταστημάτων (2018)

Αυτή η εξαιρετική γιαπωνέζικη ταινία, σε σκηνοθεσία Hirokazu Koreeda, αφηγείται τις περιπέτειες μιας τετραμελούς οικογένειας που επιβιώνει με εποχικές δουλειές και μικροκλοπές καταστημάτων. Μια μέρα βρίσκει στο δρόμο ένα εγκαταλελειμμένο κορίτσι, του οποίου αναλαμβάνει τη φροντίδα. Μια στοχαστική κινηματογράφηση που συνθέτει το πορτρέτο της κοινωνίας στην Ιαπωνία και μια ρεαλιστική μελέτη πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις.

10. Παράσιτα (2019)

Έμεινε στην ιστορία ως η πρώτη ταινία που κέρδισε τόσο Χρυσό Φοίνικα όσο και Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας την ίδια χρονιά, από το Marty του 1955. Η τολμηρή σάτιρα του Bong Joon-ho έχει αφήσει το δικό της ξεχωριστό αποτύπωμα στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Ένα φιλμ τρόμου, που συνδυάζει τη μαύρη κωμωδία με τη φρίκη του Χίτσκοκ και τον κοινωνικό ρεαλισμό. Μια ιστορία για δύο διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, μια άπορη αλλά φιλόδοξη οικογένεια και μια αφελής και πλούσια, των οποίων η ζωή ενώνεται με τραγικό αποτέλεσμα.