Καθώς εισέρχονται στην εφηβεία, συνήθως γύρω στις ηλικίες από τα εννέα έως τα δεκατρία έτη, η ανατροφή των παιδιών αρχίζει να γίνεται πιο περίπλοκη. Κάποιες παραδοσιακές ισορροπίες γύρω από την οικογενειακή «εξουσία» τίθενται υπό αμφισβήτηση, καθώς τα νεαρά άτομα αρχίζουν να απομακρύνονται από την παιδική ηλικία.

Ο έφηβος ξεχωρίζει από το παιδί, ως προς το ότι σταδιακά διεκδικεί περισσότερη ανεξαρτησία και ατομικότητα. Ουσιαστικά, προασπίζεται το δικαίωμα του στην αυτοδιάθεση και την ελευθερία.

Από τη δική μας πλευρά, ως γονείς οφείλουμε να διαχειριστούμε την νέα τάξη πραγμάτων. Έτσι προσπαθούμε να ισορροπήσουμε ανάμεσα στην παροχή ανεξαρτησίας και προσωπικού χώρου και την βεβαιότητα, ότι το παιδί μας δεν θα βιώσει αισθήματα εγκατάλειψης και δεν θα νιώσει αβοήθητο.

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο και σύμβουλο παιδικής ψυχολογίας, Καρλ Πίκτσαρντ, στόχος μας, ως απάντηση στην βιολογική αναπτυξιακή μετάβαση, είναι μέσα από την εποπτεία και την υποστήριξη κατά τα παιδικά χρόνια, να δομήσουμε μια έμπειρη προσωπικότητα, πρόθυμη να αναλάβει την ευθύνη αυτοδιαχείρισης του εαυτού της με ασφάλεια.

Όσο τα παιδιά μας εξελίσσονται σε νεαρούς άνδρες και γυναίκες είναι φυσικό σταδιακά να χάνουμε την επιρροή μας επάνω τους
Αυτή η απώλεια επιρροής αποτελεί πραγματική πρόκληση. Καθώς ο κύκλος του νεαρού ατόμου διευρύνεται και όσο οι εμπειρίες του πολλαπλασιάζονται και γίνονται ολοένα πιο συναρπαστικές, ως γονείς διαπιστώνουμε ότι σιγά-σιγά, διαδραματίζουμε δευτερεύοντα ρόλο στη ζωή του παιδιού μας. Σε αυτό το στάδιο, ενδέχεται να αισθανόμαστε λιγότερο επιδραστικοί σε σύγκριση με το παρελθόν.

Οι ευκαιρίες να διαμορφώσουμε το χαρακτήρα του γιού ή της κόρης μας περιορίζονται. Παράλληλα, για πρώτη φορά αντικρίζουμε κατάματα το σύνολο των καταστάσεων στη ζωή των παιδιών μας, στις οποίες πλέον δεν είμαστε σε θέση να επιβληθούμε.

Ερχόμαστε αντιμέτωποι με την έμφυτη τάση, με την οποία γεννιέται ένα παιδί, τις διαρκείς ανατροπές, τις προσωπικές αποφάσεις, τις επιρροές που ασκούν στο νεαρό άτομο οι φίλοι ο σύντροφος και τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης.

Ορισμένοι ανάμεσά μας νοιώθουμε τόσο ταπεινοί και ασήμαντοι, απέναντι σε όσα δεν μπορούμε να παρέμβουμε. Ως γονείς, σαφώς εξακολουθούμε να ασκούμε συνεχή επίδραση στον αναπτυσσόμενο έφηβο. Ωστόσο πλέον, δεν έχουμε να κάνουμε με ένα μικρό παιδί. Καθώς το χάσμα γενεών γίνεται πιο εμφανές, η δυναμική της γονικής επιρροής αποκλιμακώνεται.

Σε τι μπορούμε να προσφέρουμε

Αν για κάποιους από εμάς η εφηβεία γίνεται αντιληπτή ως «σύνταξη» από την ανατροφή των παιδιών μας, ίσως πρέπει να αναθεωρήσουμε. Και μάλιστα γρήγορα. Ως γονείς εξακολουθούμε να διαθέτουμε πολλά μέσα επιρροής με θεμελιώδη σημασία.

Είναι προτιμότερο, αντί να επιφέρουμε τριβές και συγκρούσεις για όσα αποφασίζουν οι έφηβοι, να τους παρέχουμε υποστήριξη για τις βασικές ανάγκες τους. Είναι απαραίτητο να τους ενισχύουμε συναισθηματικά, με την υπόσχεση ότι θα είμαστε εκεί για αυτούς. Διαβεβαιώνοντας το παιδί μας ότι η αγάπη μας απέναντί του παραμένει σταθερή και άνευ όρων, θα σταθούμε ως αρωγοί και όχι ως «αντίπαλοι» του σε αυτό το κρίσιμο στάδιο ανάπτυξης.

Παράλληλα, οφείλουμε να διατηρούμε στενή επικοινωνία μαζί του, εφόσον οι συνθήκες είναι ευνοϊκές και το άτομο επιθυμεί να συζητήσει μαζί μας. Ακούμε με προσοχή τα όσα μας λέει και εκφράζουμε την ειλικρινή άποψή μας, χωρίς σε καμία περίπτωση, να γίνουμε επικριτικοί.

Προσφέρουμε στο νεαρό άτομο περισσότερη ελευθερία, εφόσον κρίνουμε ότι είναι σε θέση να τη διαχειριστεί. Δεν παύουμε ωστόσο, να συντονίζουμε ένα οικογενειακό περιβάλλουν, που διέπεται από υγιή όρια και απαιτήσεις από όλα τα μέλη. Επίσης, εξακολουθούμε να επιβλέπουμε τη συμπεριφορά των παιδιών μας, ιδίως όταν τίθενται ζητήματα ασφαλείας.

Άλλος ένας τρόπος να ασκήσουμε επιρροή στους εφήβους, είναι μέσα από τις δικές μας πράξεις και επιλογές. Ας δώσουμε λοιπόν στα παιδιά μας ένα παράδειγμα προς μίμηση, γύρω από το πώς θα αλληλεπιδράσουν μαζί μας.

Ωστόσο, όταν δεν ελλοχεύουν σημαντικοί κίνδυνοι, επιτρέπουμε στα παιδιά να διδαχθούν μέσα από τις συνέπειες των επιλογών τους. Στην αποτυχία, κατανοούμε τη συναισθηματική κατάσταση των εφήβων, και στις δύσκολες στιγμές αποδεικνύουμε ότι είμαστε παρόντες.

Ακόμα και όταν ο έλεγχος γίνεται λιγότερο άμεσος, ως γονείς διαθέτουμε πολλά «βέλη στη φαρέτρα μας», προκειμένου να ασκήσουμε ουσιαστική επιρροή, ακόμη και στον πιο απελευθερωμένο έφηβό, γιατί χρειάζεται την αφοσιωμένη και σταθερή φροντίδα μας επ’ αόριστον.

Πηγή: psychologytoday.com