Πύργος του Άιφελ: Η «σιδερένια κυρία» είναι το σύμβολο των Παρισίων κι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κτήρια του κόσμου.

Παρίσι και Πύργος του Άιφελ είναι μια ιστορία μίσους και αγάπης. Οι κάτοικοι θέλησαν να κατεδαφιστεί όταν τελείωσε η Παγκόσμια Έκθεση για την οποία είχε κατασκευαστεί αλλά τελικά επέζησε και σήμερα η εικόνα του έχει συνδεθεί άρρηκτα με την πόλη του φωτός. Είναι μάλιστα πόλος έλξης εκατομμυρίων τουριστών που δεν νοείται να επισκεφθούν το Παρίσι χωρίς να ρίξουν μια ματιά στον πύργο του Άιφελ.

Πρόκειται για ένα μεταλλικό πύργο που βρίσκεται στο Πεδίο του Άρεως και κατασκευάστηκε το 1889 από τον γάλλο μηχανικό Γκιστάβ Άιφελ ( 15 Δεκεμβρίου 1823 – 27 Δεκεμβρίου 1923), από τον οποίο πήρε και το όνομά του: Πύργος του Άιφελ (La Tour Eiffel στα γαλλικά).

Οι αλματώδεις εξελίξεις της τεχνολογίας κατά τον 19ο αιώνα είχαν εξάψει τη φαντασία των μηχανικών. Η ιδέα για την κατασκευή ενός πύργου ύψους 300 μέτρων πρωτοεμφανίστηκε το 1833 στην Αγγλία, επανεξετάστηκε γύρω στα 1874 στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στις δύο περιπτώσεις τα σχέδια ήταν εντελώς αόριστα και δεν προχώρησαν.

Ο Γάλλος μηχανικός Γκιστάβ Άιφελ, που εκείνη την εποχή κατασκεύαζε σιδηροδρομικές γέφυρες με τόξα πάνω από βαθιά φαράγγια, είχε αφιερωθεί στη μελέτη των μεταλλικών πύργων μεγάλου ύψους για τη στήριξη των γεφυροζευγμάτων. Όταν ολοκλήρωσε τη μελέτη των βάθρων της γέφυρας του Γκαραμπί, δύο από τους πιο στενούς συνεργάτες του, οι μηχανικοί Εμίλ Νουγκιέ και Μορίς Κεσλέν, έριξαν την ιδέα της κατασκευής ενός πύργου ύψους 300 μέτρων.

Το πρώτο σχέδιο συντάχθηκε από τον Κεσλέν στις 6 Ιουνίου 1884 και παρ’ όλο που διέφερε αρκετά από τον μεταγενέστερο δημιούργημα του Άιφελ περιλάμβανε αρκετά από τα βασικά χαρακτηριστικά του. Το 1886 ο Άιφελ επανήλθε στην ιδέα για τον πύργο των 300 μέτρων. Παρουσίασε στον υπουργό Βιομηχανίας και Εμπορίου Εντουάρ Λοκρουά ένα σχέδιο, που εγκρίθηκε στις 12 Ιουνίου 1886.

Ο Άιφελ έκανε την τεχνική μελέτη και για το Άγαλμα της Ελευθερίας, δώρο της Γαλλίας προς τις ΗΠΑ ως σύμβολο της γαλλοαμερικανικής φιλίας, μετά τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο

Η σύμβαση για την κατασκευή του μνημείου υπογράφτηκε στις 8 Ιανουαρίου 1887 και οι εργασίες ξεκίνησαν χωρίς χρονοτριβή, για να προλάβει να είναι έτοιμο την άνοιξη του 1889, όταν θα άνοιγε τις πύλες της η Διεθνής Έκθεση και η Γαλλία θα γιόρταζε την εκατονταετηρίδα της Γαλλικής Επανάστασης. Στις 26 Ιανουαρίου άρχισαν οι εκσκαφές των θεμελίων που ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 1887 και αμέσως ξεκίνησε η κατασκευή του μεταλλικού σκελετού που τελείωσε τον Μάρτιο του 1889. Η εγκατάσταση του πύργου άρχισε την 1η Ιουλίου 1887. Ο πρώτος όροφος ολοκληρώθηκε την 1η Απριλίου 1888, ο δεύτερος στις 14 Αυγούστου 1888 και ο τρίτος στις 24 Φεβρουάριου 1889. Ο πύργος εγκαινιάστηκε στις 31 Μαρτίου 1889 και άνοιξε για το κοινό στις 6 Μαΐου 1889.

Το επιβλητικό μνημείο θα ξάφνιαζε τους επισκέπτες της Διεθνούς Έκθεσης, καθώς ήταν το υψηλότερο κτήριο στο κόσμο και θα κρατούσε τον τίτλο αυτό έως τις 30 Απριλίου 1931, οπότε θα του το αφαιρέσει ο ουρανοξύστης της Κράισλερ στη Νέα Υόρκη (319 μέτρα). Εξακολουθεί, πάντως, να παραμένει το υψηλότερο κτήριο στο Παρίσι.

Δεν είχε χτιστεί για να παραμείνει στο διηνεκές αλλά ο Άιφελ ήθελε να τον κρατήσει και σοφίστηκε μια ιδέα: να ξεκινήσουν από την κορυφή του πειράματα για την αποστολή ραδιοφωνικών κυμάτων

Ο Πύργος του Άιφελ έχει κατασκευαστεί από σίδηρο και ζυγίζει 7.175 τόννους. Η μελέτη κατασκευής του περιλάμβανε τη σύνταξη περισσότερων από 5.300 σχεδίων που δείχνουν τις λεπτομέρειες των 18.038 διαφορετικών εξαρτημάτων του. Για τη συναρμολόγησή του χρησιμοποιήθηκαν 1.050.846 καρφιά. Έχει σχήμα τετραγωνικής πυραμίδας με κοίλες έδρες και διαθέτει τρεις ορόφους: ο πρώτος βρίσκεται σε ύψος 57,63 μέτρων από την επιφάνεια του εδάφους, ο δεύτερος σε ύψος 115,73 μέτρων και ο τρίτος στα 276,13 μέτρα.

Ο τελευταίος αυτός όροφος φέρει τον τρούλο που αποτελεί το επιστέγασμά του, καθώς κι ένα φάρο εγκατεστημένο το 1889 σε ύψος 300,51 μέτρων. Το ύψος αυτό αυξήθηκε στα 320,755 μέτρα από την εποχή της εγκατάστασης ραδιοτηλεοπτικής κεραίας (1959) και σήμερα φθάνει τα 324 μέτρα. Οι υδραυλικοί ανελκυστήρες που υπάρχουν στον πύργο επιτρέπουν την άνοδο των επισκεπτών στους διαφόρους ορόφους.

Ο πύργος επικρίθηκε πολύ από το κοινό όταν κατασκευάστηκε, καθώς πολλοί είχαν την άποψη πως ήταν αντιαισθητικός. Οι καθημερινές εφημερίδες γέμισαν με οργισμένες επιστολές από την καλλιτεχνική κοινότητα του Παρισιού.

Ο μυθιστοριογράφος Γκυ ντε Μωπασσάν λέγεται ότι έτρωγε το μεσημεριανό του γεύμα στο εστιατόριο του Πύργου κάθε μέρα. Όταν τον ρώτησαν γιατί, απάντησε ότι ήταν το μοναδικό μέρος στο Παρίσι, από όπου κάποιος δεν μπορούσε να δει τον πύργο. Ενώ, ο ποιητής Πολ Βερλαιν άλλαζε δρόμο για να μην τον βλέπει.

Σήμερα, ο Πύργος ευρέως θεωρείται ότι είναι ένα εντυπωσιακό κομμάτι της διαρθρωτικής τέχνης.