Πόσες χαμένες γενιές θα θυσιάσει η Ευρώπη στο βωμό των αριθμών; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα που επισκιάζει την επικείμενη σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη. Αναλυτές εκτιμούν ότι αν το οικονομικό lockdown συνεχίσει για ένα τρίμηνο θα χαθούν 60 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και δεν υπάρχουν προοπτικές ανάκαμψης για την επόμενη πενταετία

Με την απειλή ενός κοινωνικού και οικονομικού ολοκαυτώματος να βρίσκεται προ των πυλών συνέρχεται αυτή την Πέμπτη μέσω τηλεδιάσκεψης η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ.

Χωρίς ιδιαίτερες προσδοκίες τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, οι ηγέτες της καταρχήν καλούνται να επικυρώσουν τις αποφάσεις του πρόσφατου Eurogroup που ενέκρινε ένα ανεπαρκές κατά γενική ομολογία πακέτο 540 δισεκ. ευρώ για τις άμεσες οικονομικές επιπτώσεις του κοροναϊού.

60 εκατ. θέσεις εργασίας απειλούνται

Ωστόσο το μέλλον διαγράφεται με ζοφερά χρώματα καθώς όλο και πιο εφιαλτικές γίνονται οι προβλέψεις για την πορεία των ευρωπαϊκών οικονομιών με κορυφαίο ζήτημα το διπλασιασμό της ανεργίας.

Σύμφωνα με τους αναλυτές σχεδόν 60 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύουν από την πανδημία του κοροναϊού.

Αυτό σημαίνει ότι η ανεργία στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο μπορεί να σκαρφαλώσει σε διψήφια ποσοστά φτάνοντας το 11%.

Αλλά και για όσους θα συνεχίσουν να εργάζονται τα πράγματα δεν είναι καλύτερα, καθώς τους περιμένει ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και μείωση του εισοδήματός τους.

Δύσκολη η ανάκαμψη ως το 2024

Σύμφωνα με τα στοιχεία της McKinsey το 25% των θέσεων εργασίας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Βρετανία κινδυνεύουν να συνεχιστούν με μειωμένο ωράριο και αμοιβές ή μόνιμες απολύσεις.

Το κυριότερο όμως είναι ότι οι παραπάνω τάσεις δεν εμφανίζονται ως παροδικές και προσωρινές.

Αντίθετα αν η πανδημία συνεχίζει για ένα τρίμηνο ακόμα, η επόμενη πενταετία εμφανίζεται χαμένη σε οικονομικό επίπεδο.

Πιο συγκεκριμένα κατά τις ίδιες προβλέψεις, αν επικρατήσει ένα σενάριο με την Ευρώπη να μην μπορεί να περιορίσει τον ιό εντός τριών μηνών και να συνεχίσει με lockdown και μέτρα μέχρι το καλοκαίρι, το ποσοστό ανεργίας της ΕΕ θα κορυφωθεί στο 11,2% το 2021 ενώ δεν αναμένεται να ανακάμψει πριν το 2024!

Χάνεται χρόνος

Το πακέτο ανακούφισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μόνο πακέτο ανακούφισης δεν είναι καθώς περιλαμβάνει μόλις 100 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις μισθών με στόχο την πρόληψη μαζικών απολύσεων, καθώς και εκατοντάδες δισεκατομμύρια για δάνεια προς επιχειρήσεις και πιστώσεις για τις κυβερνήσεις της ΕΕ.

Το χειρότερο όλων είναι ότι μέχρι σήμερα οι ηγέτες της ΕΕ δεν μπορούν να συμφωνήσουν στο αναγκαίο ύψος του ποσού που απαιτείται για να στηριχτεί η απασχόληση, ενώ η άρνηση κυρίως χωρών του Βορρά όπως η Γερμανία και η Ολλανδία αλλά και η μεσοβέζικη στάση της Γαλλίας στο να επιμεριστεί το κόστος των βαρών μέσω ενός ευρωομολόγου δημιουργεί κινδύνους για μια νέα κρίση χρέους της Ευρωζώνης.

Αυτή η προοπτική ουσιαστικά σημαίνει ταφόπλακα σε όποια δυνατότητα ανάκαμψης. Εκτός όλων των άλλων χάνεται πολύτιμος χρόνος και η ΕΕ θα αναγκάζεται να τρέχει μονίμως πίσω από τις εξελίξεις όπως συνέβη και πριν από μια δεκαετία μετά το κραχ στις ΗΠΑ.

Οι συνταγές της λιτότητας παραμένουν στο τραπέζι και δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα κάποια ουσιαστική αλλαγή πολιτικής για γενναία δημοσιονομική επέκταση που να βγάλει την Ευρώπη από το φαύλο κύκλο της ύφεσης, της στασιμότητας και της αναιμικής ανάκαμψης.

Ποιοι κινδυνεύουν – Διευρύνεται το χάσμα φτωχών και πλουσίων

Οι νεότερες ηλικίες, η χαμηλής ειδίκευσης εργασία, τα επαγγέλματα που απαιτούν άμεση επαφή με πολύ κόσμο και δεν μπορούν να ασκούνται με τηλεργασία, καθώς και οι θέσεις εργασίας στις μικρότερες επιχειρήσεις είναι τα μεγάλα θύματα της μετά τον κοροναϊό οικονομίας.

Αξίζει να επισημανθεί ότι ήδη πριν από ένα μήνα ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας προειδοποιούσε τις κυβερνήσεις για την ανάγκη λήψης μέτρων για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της απώλειας 25 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας.

Τώρα οι εκτιμήσεις αυτές φαντάζουν μετριοπαθείς καθώς οι νεότερες αναλύσεις μόνο για την Ευρώπη όπως ήδη αναφέρθηκε κάνουν λόγο για κίνδυνο απώλειας 60 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, ενώ από τις διασωθείσες θέσεις εργασίας το ένα τέταρτο αυτών θα υποστεί απώλεια δικαιωμάτων και εισοδήματος.

Μάλιστα θεωρείται σχεδόν αναπότρεπτο γεγονός ότι οι επιπτώσεις από την πανδημία του κοροναϊού στην οικονομία θα διευρύνει το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών σε ολόκληρη την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Το ερώτημα πλέον για τους Ευρωπαίους ηγέτες είναι τι ακριβώς περιμένουν για ν’ αλλάξουν πολιτική και πόσες ακόμα γενιές θα πρέπει να θυσιαστούν στο βωμό της στατιστικής των μακροοικονομικών μεγεθών.

Απαγοητευμένος αλλά…

Μάλιστα ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν και του Eurogroup εξέφρασε την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η αλληλεγγύη στην ΕΕ δεν είναι ένα αυθόρμητο αντανακλαστικό.

Παράλληλα ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ επεσήμανε ότι δεν αρκεί το πακέτο των 540 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αντιμετώπιση της πανδημίας ωστόσο στο δια ταύτα δεν κομίζει κάτι καινούργιο πέραν των όποιων διεργασιών γίνονται ήδη μεταξύ των Ευρωπαίων για έναν ακόμα …συμβιβασμό στα μέτρα της …Γερμανίας και των «ισχυρών» της ΕΕ.

Ο ίδιος υποστηρίζει το γεγονός ότι η ΕΕ συνεχίζει να εργάζεται για την ιδέα ενός Ταμείου Ανασυγκρότησης, σημειώνοντας πως «δεν πρόκειται για κοινοτικοποίηση παλαιών χρεών, αλλά για μερική κοινοτικοποίηση νέων χρεών που προκαλούνται από την πανδημία. Η αύξηση του χρέους θα είναι χρονικά περιορισμένη και στοχευμένη».

Το σενάριο του 7,5% ύφεση

Από την πλευρά του ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ ουσιαστικά μιλάει για ένα επιπλέον (του πακέτου των 540 δισεκ. που αποφάσισε το Eurogroup) πακέτο 500 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση της οικονομίας αλλά σε επόμενη φάση.

«Γι’ αυτό το λόγο, χρειάζεται να συζητήσουμε νέα εργαλεία με ανοικτό μυαλό, αλλά και να χρησιμοποιήσουμε τους υφιστάμενους θεσμούς, καθώς είναι πιο εύκολο έτσι, ειδικά μέσω της Κομισιόν και του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού», σημείωσε ο επικεφαλής του ESM.

Ουσιαστικά οι Ευρωπαίοι δουλεύουν πάνω στο σενάριο μιας ύφεσης της τάξης του 7,5% για φέτος που προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο λόγω της πανδημίας.

Ωστόσο και από τα λεγόμενα του κ. Ρέγκλινγκ προκύπτει ότι οι εσωτερικές αντιθέσεις μεταξύ των Ευρωπαίων δεν βοηθούν στην εξεύρεση λύσεων που ικανών να αποτρέπουν το κλίμα απαισιοδοξίας που προκαλούν οι εκτιμήσεις για εκτίναξη της ανεργίας που θα οδηγήσει νέες γενιές σε κοινωνική περιθωριοποίηση.

Επιφυλάξεις αλλά…

Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, εξέφρασε επιφυλάξεις για τη δυνατότητα χρηματοδότησης των κρατών μελών της ΕΕ από τον ESM.

«Η Ευρώπη δεν πρέπει να βρεθεί σε θέση να ζητήσει και πάλι συγγνώμη από καμία χώρα, όπως συνέβη στο παρελθόν, όταν επέβαλε στην Ελλάδα υπερβολικά αυστηρούς όρους για την χρηματοδότησή της», είπε ο Ιταλός πρωθυπουργός.

Πάντως ο επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης κατέστησε σαφές ότι τόσο η πρόταση που έχει παρουσιάσει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για ένα «Ταμείο Ανάκαμψης», όσο και εκείνες της ισπανικής και της γαλλικής κυβέρνησης -με κάποιες προσθήκες- θα μπορούσαν να στηριχθούν από την Ιταλία.