Το μεταναστευτικό και η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα ελληνοτουρκικά σύνορα θα αποτελέσουν κεντρικά σημεία της ατζέντας της συνάντησης που θα έχει σήμερα στις 15:30 (ώρα Ελλάδας) ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με την Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, στο περιθώριο του Ελληνογερμανικού Οικονομικού Φόρουμ, στο Βερολίνο. Λίγες ώρες αργότερα, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα έχει συναντήσεις με την ηγεσία της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. 

Ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ επισήμανε ήδη την περασμένη Παρασκευή ότι «η τρέχουσα κατάσταση κατά μήκος των ελληνικών θαλασσίων και χερσαίων συνόρων» αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο κατά την συνάντηση των δύο ηγετών. Υπενθύμισε δε ότι η καγκελάριος εκφράστηκε ”πολύ ξεκάθαρα” σε ό,τι αφορά την πρακτική του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και του άσκησε κριτική ότι έστειλε τους μετανάστες και τους πρόσφυγες σε αδιέξοδο και σε κλειστά για εκείνους σύνορα».

Πράγματι, την προηγούμενη Δευτέρα η κυρία Μέρκελ χαρακτήρισε για πρώτη φορά -με καθυστέρηση, σύμφωνα με την κριτική που της ασκήθηκε και στο εσωτερικό της Γερμανίας- «απαράδεκτο» το παιχνίδι της Τουρκίας «στην πλάτη» προσφύγων και μεταναστών. Νωρίτερα ο εκπρόσωπός της είχε εκφράσει την αλληλεγγύη του Βερολίνου προς την Ελλάδα, αποφεύγοντας ωστόσο να απαντήσει σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ εάν ο Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες ως εργαλείο για την πολιτική του και ως μοχλό πίεσης προς την Ευρώπη, κάτι που δήλωσε κατόπιν ευθαρσώς ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας.

Σε κάθε δήλωσή της για το θέμα, η κυρία Μέρκελ δεν παραλείπει πλέον να εκφράσει ταυτόχρονα και την «κατανόησή» της προς την τουρκική πλευρά, η οποία «σηκώνει μεγάλο βάρος», καθώς φιλοξενεί 3-4 εκατομμύρια πρόσφυγες και διακηρύσσει την δυσαρέσκειά της για την αντιμετώπισή της από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την περασμένη εβδομάδα μάλιστα δήλωσε ότι εάν Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν, η Γερμανία είναι διατεθειμένη να προσφέρει και βοήθεια διμερώς. Ήδη, πριν από λίγες μέρες το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο ενέκρινε την εκταμίευση 32 εκατομμυρίων ευρώ, για την τεχνική αναβάθμιση της τουρκικής Ακτοφυλακής – με την ελπίδα ότι θα ελεγχθούν έτσι αποτελεσματικότερα οι ενέργειες των διακινητών στο Αιγαίο.

Η Γερμανίδα καγκελάριος αναμένεται σήμερα στη συνάντησή της με τον κ. Μητσοτάκη να επαναλάβει την στήριξή της προς την Ελλάδα, η οποία γίνεται πλέον απολύτως κατανοητό από την γερμανική κυβέρνηση ότι προστατεύει τα ευρωπαϊκά εξωτερικά σύνορα. Το Βερολίνο θέλει με κάθε τρόπο να αποτρέψει μια επανάληψη του 2015 και της κατάστασης που κόστισε πολύ ακριβά σε όλο το γερμανικό πολιτικό σύστημα – και στην καγκελάριο προσωπικά. Σε αυτό το πλαίσιο η Γερμανία χρειάζεται την Ελλάδα, αλλά στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η στήριξη που προσφέρει η Άγγελα Μέρκελ στην Τουρκία, η οποία για πολλούς, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, θεωρείται από ακατανόητη έως προκλητική. Η γερμανική κυβέρνηση, έχοντας επίγνωση ότι ο απώτερος προορισμός της συντριπτικής πλειοψηφίας μεταναστών και προσφύγων είναι η Γερμανία, φαίνεται να έχει πειστεί ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος ελέγχου των ροών είναι η συγκράτησή τους από την Τουρκία. Γι’ αυτό και επιλέγει να κάνει συχνά «τα στραβά μάτια» στις πρακτικές της Άγκυρας και στις προσβολές του Ταγίπ Ερντογάν. Θεωρείται δε βέβαιο ότι θα επιμείνει με κάθε μέσο στην διατήρηση της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας για το προσφυγικό, όσο κι αν αυτή την εποχή μοιάζει με κενό γράμμα. «Το συμφέρον και των δύο πλευρών είναι η συνέχιση αυτής της συνεργασίας στην μεταναστευτική πολιτική, όπως την ορίζει η συμφωνία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ζάιμπερτ.

Η γερμανική κυβέρνηση αντιμετωπίζει παράλληλα και την ευρεία δημοσιότητα που λαμβάνουν τις τελευταίες ημέρες τα γεγονότα στον Έβρο και στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Τα γερμανικά ΜΜΕ ασκούν συχνά κριτική για τις συνθήκες στις οποίες ζουν πρόσφυγες και μετανάστες, αλλά και για την κατάσταση στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα. Την περασμένη εβδομάδα, στο πλαίσιο της τακτικής ενημέρωσης των συντακτών, πολλοί δημοσιογράφοι έθεσαν ζήτημα τήρησης διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου. Το Βερολίνο ήταν ξεκάθαρο: «Θεωρώ ότι οι χειρισμοί στα σύνορα συνάδουν με την αρχή της αναλογικότητας και είναι κατάλληλοι», δήλωσε ο Χάικο Μάας, ενώ εκπρόσωπος του υπουργείου του διευκρίνισε ότι «η κατάσταση στα σύνορα δεν θεωρείται αυτή την στιγμή “συντεταγμένη” και ομαλή, καθώς χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν να περάσουν -πιθανόν παράνομα- τα σύνορα». Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε αυτή την περίπτωση είναι προφανώς διαφορετικά από αυτά που ισχύουν σε κανονικές συνθήκες, σημείωσε.

Αντικείμενο της σημερινής συζήτησης αναμένεται να είναι και η γερμανική πρόταση για το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, η οποία ενδεχομένως να αντικαταστήσει τον Κανονισμό του Δουβλίνου και θα αποτελέσει σημείο αιχμής της γερμανικής προεδρίας στην ΕΕ το β’ εξάμηνο του έτους.

Η σημερινή ατζέντα καθορίζεται ωστόσο ταυτόχρονα και από την παγκόσμια κρίση της επιδημίας του νέου κοροναϊού και τις ήδη διαφαινόμενες επιπτώσεις στην οικονομία – και της Ευρωζώνης. Η Γερμανία ετοιμάζει ήδη δέσμη μέτρων στήριξης των επιχειρήσεών της, οι οποίες πλήττονται από την αναστολή των εμπορικών δραστηριοτήτων και των μετακινήσεων και παρακολουθεί με αυξημένο ενδιαφέρον τις εξελίξεις, ενόψει πιθανής ανάγκης παρεμβάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Με την ηγεσία της Ε.Ε. ο Ερντογάν

Από την πλευρά του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να έχει το βράδυ στις Βρυξέλλες συνομιλίες όσον αφορά το ζήτημα των μεταναστών και των προσφύγων με την ηγεσία της Ε.Ε.

Ο Ερντογάν ανήγγειλε χθες ότι θα κάνει «μια συνάντηση αύριο στο Βέλγιο» με την ηγεσία ΕΕ, κατά τη διάρκεια ομιλίας του που αναμεταδιδόταν απευθείας από την τουρκική κρατική τηλεόραση. Πρόσθεσε πως αναμένει να «επιστρέψει από το Βέλγιο με διαφορετικά αποτελέσματα».

Στις Βρυξέλλες, ανακοινώθηκε ότι ο Ερντογάν θα συναντηθεί στις 18:00 [τοπική ώρα• 19:00 ώρα Ελλάδας] με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Θα συζητήσουν κυρίως για «τα προβλήματα της μετανάστευσης, της ασφάλειας, της σταθερότητας στην περιφέρεια και της κρίσης στη Συρία», ανέφερε μέσω Twitter εκπρόσωπος του Μισέλ.