Μεγάλες οι προσδοκίες των επιστημόνων από τις φιλόδοξες αποστολές προς τον Αρη, τη Σελήνη και το εξώτερο Διάστημα

Η νέα χρονιά ξεκίνησε γεμάτη υποσχέσεις, όχι μόνο για την ολοκληρωτική νίκη κατά του κορωνοϊού, αλλά και για σημαντικές εξελίξεις στην κατάκτηση του τελευταίου συνόρου, του Διαστήματος. Ας ρίξουμε μία γρήγορη ματιά σε όσα αναμένεται να συμβούν το 2021.

• Ραντεβού στον Κόκκινο Πλανήτη: Διαστημικές αποστολές τριών χωρών (ΗΠΑ, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Κίνας) θα ανταμώσουν, τον Φεβρουάριο, στον Αρη. Στις 9 Φεβρουαρίου θα φτάσει στον Κόκκινο Πλανήτη η διαστημική βολίδα «Αλ Αμαλ» (Ελπίδα) των ΗΑΕ, που θα μελετήσει την ατμόσφαιρα, αποστέλλοντας στη Γη τα πολύτιμα στοιχεία που θα συλλέξει. Μία ημέρα αργότερα, στις 10 Φεβρουαρίου, θα προσεγγίσει τον Αρη η κινεζική αποστολή «Tianwen-1» (Ερωτήματα προς τα ουράνια). Αφού τεθεί σε τροχιά, τον Μάιο θα προσεδαφιστεί το ρομποτικό όχημα που μεταφέρει για να χαρτογραφήσει την επιφάνεια και να αναζητήσει ίχνη αρχαίας και πρόσφατης ζωής. Στις 18 Φεβρουαρίου είναι η σειρά της NASA. Το ρομποτικό όχημα «Ρerseverance» (Επιμονή) θα προσεδαφιστεί και θα ερευνήσει τον κρατήρα Γιεζέρο, κοντά στον αρειανό Ισημερινό. Καθώς εκεί υπήρχε λίμνη, θεωρείται ιδανικό σημείο για τον εντοπισμό αρχέγονης μικροβιακής ζωής. Επίσης, το ελικόπτερο «Ingenuity» (Επινοητικότητα) θα αποπειραθεί να πετάξει στην αραιή ατμόσφαιρα του Αρη. Είναι το πρώτο πτητικό μέσο που θα επιχειρήσει κάτι τέτοιο μακριά από τη Γη.

• Από τη Γη στη Σελήνη: Τα διαστημικά σκάφη της Κίνας «πάτησαν» τη Σελήνη τρεις φορές, την τελευταία επταετία. Αντιθέτως, η NASA δεν το έχει επιχειρήσει από το 1972, όταν ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα «Απόλλων». Φέτος, φαίνεται ότι θα είναι η χρονιά της, με τη βοήθεια ιδιωτικών εταιρειών. Η Αstrobotic θα εκτοξεύσει τον Ιούνιο το ρομποτικό όχημα «Peregrine» (Πετρίτης), ενώ τον Οκτώβριο θα ακολουθήσει το «Nova-C» της εταιρείας Intuitive Machines, που θα μεταφέρει όργανα της ΝASA στον Ωκεανό των Καταιγίδων.

• «Ματιά» στο εξώτερο Διάστημα: Τον Οκτώβριο θα εκτοξευθεί το διαστημικό τηλεσκόπιο «Τζέιμς Ουέμπ», μία συνεργασία της NASA, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA) και της αντίστοιχης καναδικής. Αυτό το διαστημικό τηλεσκόπιο νέας γενιάς θα μας επιτρέψει να ρίξουμε μία ματιά στο απώτατο παρελθόν του σύμπαντος, καθώς θα «αιχμαλωτίσει» το αρχαιότερο φως του. Επίσης θα «δούμε» τον σχηματισμό γαλαξιών και πλανητών, εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Πρόκειται, εκτιμούν οι ειδικοί, για τη σημαντικότερη, από επιστημονική σκοπιά, διαστημική αποστολή της νέας χρονιάς.

• Διαστημική προστασία: Τον Ιούλιο θα εκτοξευθεί το διαστημόπλοιο Δοκιμής Ανακατεύθυνσης Διπλού Αστεροειδούς (DART) της NASA που θα εξετάσει αν είναι εφικτή η εκτροπή αστεροειδών που κατευθύνονται προς τον πλανήτη μας. Επίσης, θα προσεγγίσει τους Διδύμους, ένα ζευγάρι αστεροειδών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο. Με δοκιμαστική πρόσκρουση, το DART θα προσπαθήσει τον Οκτώβριο του 2022 να αλλάξει την τροχιά του μικρότερου αστεροειδούς, του «Δίμορφου». Μία ακόμα αποστολή, η «Lucy», θα εκτοξευθεί τον Οκτώβριο και θα πραγματοποιήσει πτήσεις στο εσωτερικό της τροχιάς του Δία. Εκεί θα μελετήσει τους Τρώες, μία ομάδα αστεροειδών που κινείται στην τροχιά του πλανήτη, αλλά σε απόσταση εκατομμυρίων χιλιομέτρων από αυτόν, «αιχμάλωτοι» του βαρυτικού του πεδίου.

• Ιδού ο άνθρωπος… σε τροχιά: Οι επανδρωμένες διαστημικές αποστολές μεταβλήθηκαν ριζικά τα περασμένα χρόνια, με την ιδιωτική πρωτοβουλία να επωμίζεται το βάρος του εγχειρήματος. Η SpaceX μετέφερε με επιτυχία πληρώματα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Φέτος θα συνεχίσει το έργο της, χωρίς οι αστροναύτες που θα τεθούν σε τροχιά να εργάζονται απαραιτήτως για τη NASA. Πολλές εταιρείες, σε συνεργασία με τη SpaceX, θα ταξιδέψουν στο Διάστημα την πελατεία τους, με τον θαλαμίσκο «Crew Dragon» (SpaceX Dragon 2). Μία από αυτές, η Axiom Space, πιθανώς να στείλει τους πρώτους διαστημικούς τουρίστες στον ΔΔΣ στα τέλη της χρονιάς. Μεγάλες προσδοκίες έχει και ο Τζεφ Μπέζος. Η εταιρεία του Blue Origin θα πραγματοποιήσει την πρώτη επανδρωμένη διαστημική αποστολή της επί του διαστημοπλοίου «New Shepard». Στόχος η προσέγγιση των ορίων του Διαστήματος και η επιστροφή στη Γη. Παρόμοια ταξίδια θα πραγματοποιήσει και η Virgin Galactic. Στον αγώνα κατάκτησης του Διαστήματος δεν μπορούσε να λείπει η Κίνα που φέτος θα μεταφέρει το κεντρικό δομικό τμήμα του διαστημικού σταθμού «Επουράνια Ενωση» (Τιανχέ), ο οποίος θα φιλοξενεί πληρώματα σε χαμηλή περίγεια τροχιά.

• Με το βλέμμα στο σύμπαν: Τα φετινά ουράνια φαινόμενα δεν θα αφήσουν ασυγκίνητους ούτε τους λιγότερο ρομαντικούς. Η σεληνιακή έκλειψη στις 26 Μαΐου, την περίοδο κατά την οποία το φεγγάρι θα είναι κοντύτερα στον πλανήτη μας, θα δημιουργήσει μία εντυπωσιακή «ματωμένη υπερ-Σελήνη». Στις 10 Ιουνίου θα λάβει χώρα μία δακτυλοειδής έκλειψη, γνωστή ως «Δαχτυλίδι της φωτιάς». Το φαινόμενο συμβαίνει όταν το φεγγάρι είναι πολύ μακριά από τη Γη για να μπορεί να καλύψει τον Ηλιο, αφήνοντας στην περίμετρό του έναν φωτεινό δακτύλιο και θα το απολαύσουν μόνο κάτοικοι κάποιων τοποθεσιών του Καναδά και της Ρωσίας.

MICHAEL ROSTON / THE NEW YORK TIMES