«Καμπανάκι» για τον εκλογικό δημοσιονομικό κύκλο

Έτος εκλογών, Brexit και Ιταλίας είναι το 2019, το πρώτο έτος μετά τον τερματισμό του τρίτου προγράμματος και τη μετάβαση στο καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας. Η επαναφορά των κανονικών συνθηκών χρηματοδότησης τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές αποτελεί το στοίχημα για την Ελλάδα σε έναν δρόμο με παγίδες.

Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο εντοπίζει πέντε πηγές «κινδύνου και αβεβαιότητας» σχετικά με την επιβεβαίωση του μακροοικονομικού σεναρίου που προβλέπει το υπουργείο Οικονομικών για το ερχόμενο έτος. Μεταξύ άλλων, προειδοποιεί για τον ενδεχόμενο να υποτιμηθεί το φαινόμενο του εκλογικού δημοσιονομικού κύκλου, μέσα από τις πιέσεις που ασκούνται για επεκτατικές πολιτικές που δεν συνοδεύονται από αντίστοιχους ρυθμούς ανάκαμψης, με την Ελλάδα εκτός αγορών.

(α) «Η πορεία εξομάλυνσης της λειτουργίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με την επίτευξη των στόχων μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών και την εξασφάλιση ικανοποιητικής ροής καταθέσεων. Πιο συγκεκριμένα, οι υποθέσεις του σεναρίου του υπουργείου Οικονομικών κάνουν λόγο για μεγαλύτερη μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών το 2019, κατά 16,9 δισ. ευρώ, έναντι 12,9 δισ. ευρώ που εκτιμάται η μείωση για το 2018.

Σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδας, η επιτάχυνση αυτή εκτιμάται ότι θα προέλθει από την επίσπευση πώλησης δανείων κυρίως στο επιχειρηματικό παρά στο καταναλωτικό χαρτοφυλάκιο, καθώς και από την αύξηση των διαγραφών. Ταυτόχρονα, με αμετάβλητο το υποτιθέμενο επιτόκιο καταθέσεων για το 2019 και ελαφρώς αυξημένο για τις δανειοδοτήσεις, το σενάριο του υπουργείου Οικονομικών υποθέτει μικρότερη αύξηση των καταθέσεων (4,6 δισ. το 2019 έναντι 6,5 δισ. το 2018), αλλά πενταπλασιασμό σχεδόν των δανειοδοτήσεων (5,6 δισ. το 2019 έναντι 1,1 δισ. το 2018). Ο βαθμός πιστωτικής επέκτασης που θα επιτευχθεί το 2019 παράλληλα με τη μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα συνεισφέρει σημαντικά στη στήριξη της μεγέθυνσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων».

(β) «Η πορεία βελτίωσης των συνθηκών δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου καθώς και των ελληνικών επιχειρήσεων από τις διεθνείς αγορές, η οποία συνδέεται ως ένα βαθμό και με τη διεθνή πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Ο δανεισμός από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές θεωρείται μία σημαντική εναλλακτική επιλογή χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων, η οποία θα μπορούσε να υποστηρίξει τη μεγάλη αναμενόμενη μεταβολή (σε διψήφιο ποσοστό) στις επενδύσεις σύμφωνα με το σενάριο του υπουργείου Οικονομικών για το 2019.

Περαιτέρω ενίσχυση της δυνατότητας αυτής θα μπορούσε να στηριχθεί στην εφαρμογή βέλτιστων διεθνών πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης καθώς και σε ενίσχυση της εποπτείας της κεφαλαιαγοράς. Επίσης, η περαιτέρω αποκλιμάκωση των αποδόσεων τίτλων ελληνικού Δημοσίου (από 6% σε 4% και 3,8% αντίστοιχα για τα έτη 2017, 2018 και 2019 σύμφωνα με τις υποθέσεις του υπουργείου Οικονομικών) θα σηματοδοτήσει τη βελτίωση των συνθηκών κάλυψης μελλοντικών χρηματοδοτικών αναγκών του Δημοσίου από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, βελτιώνοντας περαιτέρω το επενδυτικό κλίμα και την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία».

(γ) «Η εξέλιξη του δημογραφικού ζητήματος και οι επιπτώσεις των ροών μετανάστευσης Ελλήνων στο εξωτερικό. Το σενάριο του υπουργείου Οικονομικών υποθέτει σχεδόν αμετάβλητη μείωση του πληθυσμού σε εργασιακή ηλικία γύρω στα 60.000 άτομα κατά τα έτη 2018 και 2019. Ο παράγοντας αυτός θεωρείται κρίσιμος τόσο για την εξέλιξη της απασχόλησης και του ποσοστού ανεργίας, όσο και για τη συμβολή τους στη διαμόρφωση των εισοδημάτων από εργασία. Επιπλέον, επιδρά και στη συμβολή της εργασίας στη διαμόρφωση του δυνητικού προϊόντος της ελληνικής οικονομίας. Η εξέλιξη του δυνητικού προϊόντος της ελληνικής οικονομίας επηρεάζει με τη σειρά της σημαντικά τη διαρθρωτική δημοσιονομική θέση της χώρας, η οποία αποτελεί αντικείμενο εποπτείας στο πλαίσιο του Δημοσιονομικού Συμφώνου και του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

(δ) «Κίνδυνοι και αβεβαιότητες που εντοπίζονται επίσης στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2019 σχετικά με την παγκόσμια ανάπτυξη και το διεθνές περιβάλλον. Αυτοί αφορούν στην κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων και στην άνοδο του εμπορικού προστατευτισμού, στο υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος ορισμένων ισχυρών οικονομιών καθώς και στις γεωπολιτικές εντάσεις που τροφοδοτεί το προσφυγικό ζήτημα. Κρίσιμα ζητήματα για την Ευρωπαϊκή Ένωση με επιπτώσεις και για την χώρα μας, αποτελούν η διαχείριση του δημοσιονομικού προβλήματος της Ιταλίας και η διευθέτηση του ζητήματος της απόσχισης της Μ. Βρετανίας (Brexit) από την Ευρωπαϊκή Ένωση».

(ε) «Η παρατήρηση ενός εκλογικού δημοσιονομικού κύκλου με αποσταθεροποιητική δυναμική διαχρονικά απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Το φαινόμενο βεβαίως περιορίστηκε δραστικά στην περίοδο εφαρμογής των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά δεν πρέπει να υποτιμάται στο εξής. Οι κοινωνικές πιέσεις που πηγάζουν από τη μακρόχρονη εφαρμογή μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας και διεγείρονται από θεμιτές ή μη προσδοκίες που μπορεί να στηρίξει η λήξη της περιόδου μνημονιακής εποπτείας σηματοδοτούν μια περίοδο εύλογης ανόδου των κοινωνικών εντάσεων. Το γεγονός ότι η περίοδος αυτή συμπίπτει με ένα εκλογικό έτος θα αποτελέσει μια ισχυρή δοκιμασία για τις νέες δομές και τις δυνάμεις υποστήριξης της συνεπούς εκτέλεσης της δημοσιονομικής πολιτικής όπως έχει σχεδιαστεί και πρόκειται να εγκριθεί σε ευρωπαϊκό και εθνικό πλαίσιο».

naftemporiki.gr