Εικόνες εναλλάσσονται στη μεγάλη οθόνη και μαζί μ’ αυτές εναλλάσσονται και τα συναισθήματα που προκαλούν στον θεατή. Για άλλη μια χρονιά το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα φιλοξενήσει σπουδαίες παραγωγές από κάθε σημείο του πλανήτη με σκοπό να τις «συστήσει» στο ελληνικό και ξένο κοινό, επαγγελματίες και σινεφίλ, που θα βρίσκονται από τις 2 έως τις 12 Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.

Λίγες μέρες πριν από την αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου, όπου θα ανακοινωθούν ονόματα-έκπληξη που με την παρουσία τους θα δώσουν έξτρα λάμψη στην πόλη, τα αφιερώματα και οι εκδηλώσεις που θα πλαισιώσουν τη διοργάνωση, αλλά και οι ταινίες που συμμετέχουν, το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων παρουσιάζει πέντε από αυτές, κοινός παρονομαστής των οποίων είναι οι ανθρώπινες σχέσεις.

Συναισθηματικοί, οικογενειακοί αλλά και κοινωνικοί δεσμοί, αναδεικνύουν την αναγκαιότητα, την ομορφιά, αλλά και τη δυσκολία της ανθρώπινης επαφής. Όλα αυτά «εξερευνούν», η κάθε μία με τον δικό της τρόπο, ταινίες που υπόσχονται να προκαλέσουν δυνατά συναισθήματα.

To δέντρο με τις χρυσές πεταλούδες | Inside the Yellow Cocoon Shell, Τιεν Αν Φιαμ, Βιετνάμ, Σιγκαπούρη, Γαλλία, Ισπανία, 2023, 179΄

Μία ταινία που στο πρόσφατο Φεστιβάλ των Καννών απέσπασε τη «Χρυσή Κάμερα», το βραβείο για τον καλύτερο πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη και σύντομα θα προβληθεί στις αίθουσες σε διανομή Ama Films, είναι η συναρπαστική, ονειρική διαδρομή στα απάτητα μονοπάτια της φύσης, της πίστης και της απώλειας, που περιγράφεται με σπάνια εφευρετικότητα και απρόσμενες οικουμενικές αντηχήσεις.

Η υπόθεση ξεκινά με ένα τροχαίο, που οδηγεί μία γυναίκα στον θάνατο και αφήνει ένα 5χρονο παιδί ορφανό. Ο 30χρονος θείος του φεύγει από τη Σαϊγκόν και επιστρέφει στη γενέτειρά του, στην επαρχία. Κατά τη διάρκεια μιας περιπλάνησης που αγγίζει τα όρια του διαλογισμού, ο ταξιδιώτης παλεύει με τα δικά του φαντάσματα: Τον αγνωστικισμό του, τον σκεπτικισμό του απέναντι στη θρησκευτική πίστη, την ανάμνηση του αδερφού του που είχε εξαφανιστεί εδώ και καιρό, αλλά και την επαφή με έναν έρωτα από το παρελθόν του που επέλεξε να μονάσει.

Με μια κάμερα που μετεωρίζεται γλυκά, την υποβλητική χρήση του φυσικού φωτός και την ευχάριστη περιπατητική διάθεσή της, πρόκειται για μια ταινία που αποκαθιστά την πίστη μας στη ζωή, σε πολλά διαφορετικά επίπεδα.

Η αμετάβλητη εικόνα | The Permanent Picture, Λάουρα Φερές, Ισπανία, Γαλλία, 2023, 94′

Η πρωτοεμφανιζόμενη σκηνοθέτιδα Λάουρα Φερές, θέτει στο επίκεντρο τον δεσμό που αναπτύσσεται μεταξύ δύο γυναικών, πέρα από το φάσμα της μητρότητας, με ξεκάθαρες επιρροές από το Παρίσι, Τέξας του Βιμ Βέντερς και με συν-σεναριογράφο τον Κάρλος Βερμούτ του πολυβραβευμένου Magical Girl. Εξετάζει με ανθρωπιά και λεπτές δόσεις προβοκατόρικου χιούμορ τη μεγάλη εικόνα μιας Ισπανίας που παραμένει κατά βάση αμετάβλητη, παρά τις εκσυγχρονιστικές μεταβάσεις, παρεμβάσεις και …παραβάσεις που συντελέστηκαν εκεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Στην ταινία της, μία έφηβη κοπέλα σε μια ξεχασμένη γωνιά της υπαίθρου στον ισπανικό νότο, εγκαταλείπει το μωρό της μέσα στη νύχτα. Πενήντα χρόνια αργότερα, σε μια πόλη αρκετά βορειότερα, η τυχαία συνάντησή της με μια εσωστρεφή casting director που ψάχνει άτομα για την επόμενη δουλειά της, θα ξυπνήσει συναισθήματα και μνήμες μιας ζωής που εντυπώθηκε πάνω σε μια άλλη, σαν σε διπλοτυπία.

Στο νερό | In Water, Sang-Soo Hong, Νότια Κορέα, 2023, 61΄

Όπως το νερό από την πηγή, έτσι μοιάζει και το μινιμαλιστικό σινεμά του Χονγκ Σανγκ Σου. Είναι διαυγές, κελαρυστό, καθαρό, ζωτικό, ικανό να ξεδιψάσει τις βαθύτερες ανθρώπινες αγωνίες με ελαφράδα και φυσικότητα.

Ο …παραγωγικότατος δημιουργός με τις 29 ταινίες, στην τελευταία από αυτές αντλεί την έμπνευση και τη μεθοδολογία του από αυτό το στοιχείο της φύσης και στρέφεται στην αβίαστη αυτοαναφορικότητα, γνέθοντας μια ιστορία για μια κινηματογραφική πράξη που κυλά στην καθημερινή ζωή και αντιστρόφως.

Καθώς ο θεατής παρακολουθεί ένα τριμελές κινηματογραφικό συνεργείο εν δράσει, σε ένα νησί που ακολουθεί τους δικούς του ρυθμούς όταν τελειώνει η τουριστική σεζόν, βιώνει τη δυναμική που αναπτύσσεται στους κόλπους ενός παθιασμένου εγχειρήματος με ουσιαστικό διακύβευμα και υιοθετεί το βλέμμα του σκηνοθέτη στις ανθρώπινες σχέσεις.

Ένα βλέμμα το οποίο προδίδει η βιολογία, αφού έχει γίνει γνωστό πως ο Χονγκ-Σανγκ Σου χάνει την όρασή του καθώς περνούν τα χρόνια και μπορεί να παράγει εικόνες ολοένα πιο θολές και ακατέργαστες, αλλά γίνεται όλο και πιο διαπεραστικό, σαν τις σταγόνες που βρίσκουν τον δρόμο τους να τρυπώσουν στις ρωγμές.

Ο ασκίαστος πύργος | The Shadowless Tower, Ζανγκ Λου, Κίνα, 2023, 144′

Για πολλούς, η συγκεκριμένη ταινία αποτελεί το κορυφαίο φιλμ που έρχεται φέτος από την Ασία, η οποία, πέρα από μια ανέλπιστη πνοή ανανέωσης στο ταλαιπωρημένο είδος της ρομαντικής κομεντί, συνιστά έναν ύμνο στις δεύτερες ευκαιρίες και στην πραγματική αξία της μετατόπισης, της απαλλαγμένης από τον φόβο της νέας σκιάς που θα δημιουργηθεί.

Πρωταγωνιστής είναι ένας εσωστρεφής κριτικός γαστρονομίας, που ξεγλιστρά διστακτικά από τη βαριά σκιά που συνοδεύει το άμεσο και απώτερο οικογενειακό του παρελθόν, καθώς αφήνεται σε …κάτι σαν φλερτ, με μια νεαρή δυναμική φωτογράφο και συνεργάτιδά του.

Ο Λου Ζανγκ, με σκηνοθετική μαεστρία, βαθιά πίστη στον ρομαντισμό, ευρηματικές δόσεις μαγικού ρεαλισμού και σημείο αναφοράς ένα τοπόσημο στην καρδιά του Πεκίνου -τον Ασκίαστο Πύργο, ρίχνει φως στις αθέατες υπαρξιακές μας λούπες, με την πεποίθηση πως υπάρχει πάντα περιθώριο διαφυγής από το αφήγημα που επιμένει να μας ορίζει.

Η πρακτική | The Practice, Μαρτίν Ράιτμαν, Αργεντινή, Χιλή, Πορτογαλία, Γερμανία, 2023, 95′

Μία ταινία που θυμίζει …μάθημα γιόγκα, είναι η λεπταίσθητη κωμωδία του Μαρτίν Ράιτμαν. Όπως το μάθημα λοιπόν, που ξεκινάει από ένα ματ στρωματάκι, οξύνει τις δεξιότητές στη συγκέντρωση, στη χαλάρωση, στην ευλυγισία και στη σταθερότητα, προσκαλώντας τους συμμετέχοντες να αφεθούν στη ροή και να «σκάψουν βαθύτερα», έτσι και η ταινία είναι μια πνευματώδης και χειροπιαστή άσκηση ανατομίας (του τέλους) μιας σχέσης ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα, οι οποίοι μαθαίνουν πώς να κινούνται πιο άνετα σε νέες, άβολες θέσεις.

Αμφότεροι δάσκαλοι της γιόγκα, βαδίζουν πρόσω ολοταχώς προς τη μέση ηλικία και, μαζί με διάφορους εκκεντρικούς δορυφόρους τους, καλούνται να αντιμετωπίσουν μια χιονοστιβάδα περίεργων καταστάσεων ώσπου να συγκεντρωθούν και πάλι στην πιο σύνθετη και απλή πρακτική, που …ασφαλώς ονομάζεται ζωή.

Ταυτόχρονα η ταινία σχολιάζει με λεπτοφυή ειρωνεία την εμμονή της δυτικής κοινωνίας με την ευεξία. Όλα αυτά με τον τρόπο του πιο ιδιοσυγκρασιακού -και ανεξήγητα …παραγνωρισμένου στη χώρα μας σκηνοθέτη του κινηματογράφου της Αργεντινής και δημιουργού του ανεπανάληπτου Σίλβια Πριέτο, με δωρικό ύφος διανθισμένο με νότες παραλόγου, διαστημικό χιούμορ αποτυπωμένο σε λακωνικές ατάκες, μεγάλα συναισθήματα στριμωγμένα σε μικρούς πλην ερωτεύσιμους χαρακτήρες-δορυφόρους. Μια γενναιόδωρη ταινία σαν πολύτιμο namaste που μας ωθεί αβίαστα να βρούμε το προσωπικό μας μάντρα.