Όλα έδειχναν ότι η φετινή θα ήταν μια χρονιά ακόμη καλύτερη από την περυσινή για τον τουρισμό.

«Από τις αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι και τα μέσα Φεβρουαρίου, οι κρατήσεις για διακοπές στην Ελλάδα μεμονωμένων τουριστών από την Ευρώπη ή οργανωμένων γκρουπ έπεφταν βροχή. Είχαμε μεγαλύτερη ζήτηση από το 2019, γύρω στο 10%, παρόλο που και το 2019 ήταν μια καλή χρονιά, καλύτερη από το 2018», λέει ο Χρήστος Παναρέτου, ιδιοκτήτης του τουριστικού γραφείου Yalos tours στην Αθήνα. «Μάλιστα, επειδή βλέπαμε ότι πήγαινε πολύ καλά η χρονιά, μετακομίσαμε σε μεγαλύτερα γραφεία, έκανα νέες προσλήψεις έμπειρων ανθρώπων ώστε να είμαστε απόλυτα οργανωμένοι και πανέτοιμοι να διαχειριστούμε τον φόρτο της δουλειάς. Κι έπειτα, ξαφνικά, όλα άλλαξαν…».

Οπως εξηγεί ο κ. Παναρέτου, «είμαστε τουριστικό γραφείο εισερχόμενου τουρισμού. Δηλαδή, εξυπηρετούμε κόσμο μόνο από το εξωτερικό, κυρίως από γαλλόφωνες χώρες, Γαλλία, Βέλγιο, Ελβετία, Καναδά κ.ά. Κάθε Σεπτέμβριο, όταν αρχίζουν οι επαφές για τη νέα σεζόν, ταξιδεύουμε στη Γαλλία και αλλού, συμμετέχουμε σε εκθέσεις για την προβολή της Ελλάδας ως χώρα τουριστικού προορισμού. Φέτος όλα ξεκίνησαν πολύ καλά, σωρεία οι κρατήσεις για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, εταιρειών που διοργανώνουν συνέδρια στην Ελλάδα, μεμονωμένων πελατών ή γκρουπ που ήθελαν να κάνουν τον γύρο της Ελλάδας, να περιηγηθούν στην Κρήτη, να επισκεφθούν τη Ρόδο, την Κέρκυρα, τις Κυκλάδες κ.ά., να κάνουν γουίκεντ στην Αθήνα, η οποία και φέτος έδειχνε να αποτελεί τοπ προορισμό για εκείνους που επιλέγουν μια πόλη για τις ανοιξιάτικες –και όχι μόνο– διακοπές τους. Ηταν τέτοια η ζήτηση, που δεν βρίσκαμε δωμάτια στα ξενοδοχεία για τους πελάτες μας, ήταν υπερπλήρη για όλον τον Απρίλιο και τον Μάιο, μεταθέταμε τις κρατήσεις μία εβδομάδα εμπρός, μία πίσω, για να τους εξυπηρετήσουμε. Κι έπειτα έγινε αυτό το κακό. Οταν ξέσπασε η κρίση του κορωνοϊού στην Κίνα, κανείς δεν πίστευε ότι θα πάρει τέτοιες διαστάσεις. Λέγαμε πως δεν θα μας επηρεάσει. Συνειδητοποιήσαμε το μέγεθος του προβλήματος στα μέσα Φεβρουαρίου, όταν ακυρώθηκε η Διεθνής Τουριστική Εκθεση του Βερολίνου (ΙΤΒ), που θα διενεργούνταν 4-8 Μαρτίου. Για ένα 20ήμερο “πάγωσαν” οι κρατήσεις και στη συνέχεια, από τα μέσα Μαρτίου, άρχισαν οι ακυρώσεις και μέσα σε μια βδομάδα άδειασαν όλα…» περιγράφει ο κ. Παναρέτου.

«Συνεργαζόμαστε κυρίως με πολλά μικρά γραφεία του εξωτερικού, με περισσότερα από 3.000. Στα γραφεία αυτά η επαφή του πελάτη με τον τουριστικό πράκτορα είναι άμεση και αποτελούν έναν πολύ καλό δείκτη για το πώς θα εξελιχθεί η χρονιά. Αμέσως νιώσαμε το πάγωμα. Ομως ακριβώς επειδή υπάρχει άμεση επαφή, ενημέρωση, διάλογος, καταφέραμε, τόσο εμείς όσο και οι επαγγελματίες στο εξωτερικό, να πείσουμε πολλούς να μην ακυρώσουν τις διακοπές που είχαν προγραμματίσει για τον Απρίλιο και τον Μάιο, αλλά να τις μεταθέσουν για Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Αυτή είναι η διαφορά με τις πλατφόρμες μέσω των οποίων κάνει κάποιος κρατήσεις· εκεί ο πανικός ήταν πιο μεγάλος και οι ακυρώσεις μαζικές. Οσοι έχουν προγραμματίσει διακοπές τον Ιούνιο είναι σε αναμονή, ακόμη δεν έχει τίποτα ακυρωθεί. Ομως “πάγωσαν” οι κρατήσεις για Ιούλιο, Αύγουστο, Σεπτέμβριο, που συνήθως γίνονται Φεβρουάριο – Μάρτιο», σημειώνει ο κ. Παναρέτου, ο οποίος θεωρεί μεγάλο πλήγμα την ακύρωση των σχολικών εκδρομών από την Ευρώπη για τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο – «περιμέναμε περισσότερους από 3.500 μαθητές, τους αυριανούς τουρίστες στην Ελλάδα».

«Δεν μπορεί να πει κανείς με σιγουριά πότε θα τελειώσει όλο αυτό. Οι τουρίστες που περιμένουμε στην Ελλάδα είναι από χώρες που μπήκαν αργότερα σε καραντίνα και έχουν πολύ περισσότερα κρούσματα – Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία, Ελβετία, Ολλανδία… Δεν είναι βέβαιο ότι τέλη Μαΐου θα έχει περάσει ο εφιάλτης. Ενα άλλο ερώτημα είναι, αν υποθέσουμε ότι αρχίζουν δειλά τον Ιούνιο και κανονικά τον Ιούλιο να έρχονται, πώς θα ελεγχθεί ο τουρίστας; Θα υπάρχει κάποιο τεστ που να επιβεβαιώνει ότι είναι αρνητικός, ώστε να μπει στο αεροπλάνο και να έρθει στη χώρα μας; Ο αυστηρός έλεγχος μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά, ο χαλαρός έλεγχος να μας εκθέσει σε κίνδυνο. Μου φαίνεται δύσκολο όλα στα τέλη Μαΐου να τακτοποιηθούν. Δεν βρήκαμε ακόμη τη λύση στο σταυρόλεξο», συνεχίζει ο κ. Παναρέτου, τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξει βοήθεια από το κράτος. «Εμείς, που είμαστε πρεσβευτές της Ελλάδας στο εξωτερικό θα πρέπει να στηριχθούμε από την πολιτεία ώστε να μη χαθούν οι επενδύσεις μας, να μπορέσουμε να ταξιδέψουμε και πάλι στην Ευρώπη, να διαφημίσουμε την ασφάλεια της χώρας μας, να κάνουμε όλη τη δουλειά από την αρχή και να ξαναπάρει πάλι μπρος η μηχανή του τουρισμού».

Το καλό και το κακό σενάριο

Καθολικές ήταν οι ακυρώσεις κρατήσεων για τον Απρίλιο και τον Μάιο στην Κρήτη. «Πολλές από αυτές μεταφέρθηκαν για το φθινόπωρο. Αλλοι πάλι μου ζήτησαν να τους κάνω κράτηση για Απρίλιο ή Μάιο του 2021», λέει ο Κωνσταντίνος Ρασούλης από το τουριστικό γραφείο Pandora Holidays στην Κρήτη. «Βέβαια δεν ξέρεις τι θα συμβεί τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, αν θα υπάρξει δεύτερο κύμα κορωνοϊού. Δεν υπάρχουν ακυρώσεις κρατήσεων για Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο, αλλά και πάλι δεν γνωρίζουμε αν θα μπορούν να έρθουν για διακοπές άνθρωποι από χώρες που αυτή τη στιγμή πλήττονται σοβαρά. Ισως να χαθεί και ο Ιούνιος. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο μηδέν. Εδώ και τρεις εβδομάδες δεν μου έχει γίνει ούτε μία κράτηση». Παρόμοια είναι η εικόνα που περιγράφει ο Γιώργος Κυβικοσαίος από το Mega Travel Advisors, που διατηρεί τουριστικά γραφεία σε Μύκονο και Σαντορίνη. «Εχουν ακυρωθεί όλες οι κρατήσεις μέχρι τα μέσα Μαΐου. Κάθε εβδομάδα φέρνει νέες ακυρώσεις. Είναι η τακτική που ακολουθούν οι tour operators, να ακυρώνουν πακέτα μέσα σε μια περίοδο 30-40 ημερών, κατά την οποία δεν έχουν οικονομικές επιπτώσεις. Η χρονιά πήγαινε πολύ καλά, είχαμε αύξηση κρατήσεων 5%-7% σε σχέση με πέρυσι, έπειτα άρχισαν οι ακυρώσεις. Για να ξεκινήσει η μηχανή να δουλεύει χρειάζεται χρόνος. Ο Ιούνιος θα είναι μια περίοδος με απορίες, προβληματισμούς, για να κυλήσουν τα πράγματα πρέπει να φτιάξουν παντού. Αν όλα τακτοποιηθούν μέχρι μέσα ή τέλη Μαΐου, ο τουρισμός θα βάλει εμπρός από Ιούλιο. Αυτό είναι το καλό σενάριο. Το κακό είναι να χαθεί όλη η σεζόν».

ΤΑΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ-kathimerini.gr