Ένα από τα διασημότερα τοπία της νότιας Κρήτης κινδυνεύει να χαθεί για πάντα, λόγω της ολιγωρίας της πολιτείας να το προστατεύσει.

Πρόκειται για τον Παλίγκρεμνο στην παραλία Πλακιά Ρεθύμνου, μία από τις «καρτ ποστάλ» της Κρήτης, όπου δρομολογείται η κατασκευή ξενοδοχειακού συγκροτήματος. Μελέτες έχουν προτείνει ήδη από τη δεκαετία του ’80 να κηρυχθεί προστατευόμενο τοπίο- μνημείο εξαιτίας της σημασίας του, χωρίς ωστόσο αυτό να έχει συμβεί.

Η παραλία του Παλίγκρεμνου, στο άκρο του κόλπου του Πλακιά, είναι γνωστή για το δραματικό της ανάγλυφο, στο οποίο κυριαρχεί ένα τεράστιο κατακόρυφο «κόψιμο» στον βράχο. Η περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον: όπως επισημαίνει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, ο γκρεμός σχηματίζεται σε μια σχεδόν κατακόρυφη, κατοπτρική επιφάνεια ενός ρήγματος. «Αυτός είναι και ο λόγος που δέχεται κάθε χρόνο πολλές επισκέψεις από φοιτητές γεωλογικών σχολών της Ελλάδας και του εξωτερικού», αναφέρει ο Χαρ. Φασούλας, υπεύθυνος του τομέα Γεωποικιλότητας του μουσείου και συντονιστής του Ευρωπαϊκού Δικτύου Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO. Επίσης, η περιοχή έχει ιστορική και πολιτισμική αξία, καθώς συνδέεται με μεταλλευτικές δραστηριότητες και ιστορικά γεγονότα της ευρύτερης περιοχής, ενώ διαθέτει και αξιόλογα οικολογικά χαρακτηριστικά, καθώς οι βράχοι καταλήγουν σε παράκτιες αμμοθίνες.

«Η θέση Παλίγκρεμνος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους γεώτοπους της Κρήτης, έχει συμπεριληφθεί στον Ατλαντα των Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου και έχει προταθεί να ενταχθεί στον κατάλογο των γεωλογικών μνημείων της Ελλάδας», παρατηρεί ο κ. Φασούλας. «Επιπλέον, η εικόνα της περιοχής του Παλίγκρεμνου αποτέλεσε καρτ πορτάλ της Κρήτης ήδη από τη δεκαετία του ’70, αφίσα σε τοπικές και εθνικές τουριστικές καμπάνιες και σημαντικό στοιχείο σε τουριστικούς οδηγούς».

Τοποθετούμενο για τη συγκεκριμένη τουριστική επένδυση, το μουσείο εκφράζει την αντίθεσή του, υποστηρίζοντας πως, εκτός όλων των άλλων, το σημείο βρίσκεται υπό άμεσο κίνδυνο καταπτώσεων βράχων και επομένως οποιαδήποτε κατασκευή θα προκαλέσει επιπλέον βλάβη στο τοπίο.

Ανάλογη ήταν και η τοποθέτηση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Ρεθύμνου, που μιλά για «ατυχή επιλογή». «Ο άνθρωπος πρέπει να κατοικεί στα τοπόσημα μόνο πνευματικά και όχι σωματικά. Η εμπορευματοποίηση της θέας πρέπει να έχει κάποια όρια» καταλήγει ο Σύλλογος, επισημαίνοντας ότι το πολεοδομικό σχέδιο (ΣΧΟΟΑΠ) της περιοχής Φοίνικα προτείνει την προστασία του Παλίγκρεμνου, αλλά δεν έχει ακόμα θεσπιστεί.

Τελικώς, στις 27 Νοεμβρίου το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Ρεθύμνου «έκοψε» τη σχεδιαζόμενη μονάδα, κρίνοντας μη ικανοποιητική την ένταξή της στο φυσικό περιβάλλον. Οπως καταλήγει, η κατασκευή τριών υπόσκαφων κτιρίων πάνω από το κάθετο ρήγμα «θα επιφέρει ανεπανόρθωτες βλάβες που θα αλλοιώσουν καθοριστικά το ιδιαίτερα σημαντικό, εμβληματικό και παγκόσμιου ενδιαφέροντος τοπίο». Να σημειωθεί ότι η προστασία ολόκληρου του ακρωτηρίου όπου βρίσκεται το ιδιαίτερο αυτό τοπίο, έχει προταθεί ήδη από τη δεκαετία του ’80 (μάλιστα στην πρώτη ομάδα μελετητών ανήκε και ο σημερινός υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου). Ομως, ούτε η Ειδική Χωροταξική Μελέτη εκείνης της εποχής ούτε και το πολεοδομικό σχέδιο που εκπονήθηκε αρκετά αργότερα θεσπίστηκαν, προκειμένου να μη θιγούν τοπικά συμφέροντα.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΛΙΟΣ-kathimerini.gr