Θα διατηρηθεί η προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά με αυστηρότατα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Η αντικατάσταση του «νόμου Κατσέλη», που ναι μεν κάλυψε στην Ελλάδα το κενό που υπήρχε στο Πτωχευτικό Δίκαιο των νοικοκυριών, αλλά εξελίχθηκε σε καταφύγιο για όλους όσοι είχαν «κόκκινα» δάνεια στις τράπεζες, από νέο πλαίσιο που θα προστατεύει την πρώτη κατοικία μόνο σε όσους πραγματικά βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο, είναι το βασικό στοιχείο της διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (τους θεσμούς) που έρχονται στην Αθήνα στις 22 Ιανουαρίου.

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, ο νόμος που εκπνέει στα τέλη Απριλίου (μετά την τελευταία τετράμηνη παράταση) θα αντικατασταθεί από νομοσχέδιο που ήδη προετοιμάζει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.

Φιλοδοξία της κυβέρνησης είναι ο «νόμος Σταϊκούρα» να αποτελέσει τον «πτωχευτικό κώδικα των ιδιωτών» και να διατηρηθεί η προστασία αποκλειστικά και μόνο της πρώτης κατοικίας με αυστηρότατα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θα θεσπιστούν. Για όλους όσοι χρωστούν στις τράπεζες θα δοθεί ακόμη μία ευκαιρία μέσα από την ενιαία πλατφόρμα για τα χρέη ιδιωτών, ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων που ετοιμάζει η Γενική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους, χωρίς όμως κανείς να εγγυάται ότι αν δεν ρυθμίσουν την οφειλή και αρχίσουν να πληρώσουν ότι θα εξακολουθήσει να προστατεύεται η περιουσία τους.

Οι πληροφορίες θέλουν τους Ευρωπαίους να πιέζουν για πιο δραστικές λύσεις, σε σημείο μάλιστα που ζητούν να διαφημίζονται οι πλειστηριασμοί ακινήτων έτσι ώστε να συμμετέχουν σε αυτούς και ιδιώτες και να μην καταλήξουν τα ακίνητα που εκπλειστηριάζονται μόνο στις τράπεζες.

Πληρωμή εγγυήσεων προς τις τράπεζες

Στον τακτικό (μεταμνημονιακό) έλεγχο των θεσμών στην Αθήνα που θα ολοκληρωθεί σε τρεις ημέρες το «καυτό» ζήτημα θα είναι και πάλι η πορεία διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων και των σχεδίων εξυγίανσης των τραπεζών.

Απόφαση-«κλειδί» που μπορεί να βελτιώσει τη θέση των τραπεζών θα είναι η εξόφληση εγγυήσεων του Δημοσίου, ύψους τριών δισ. ευρώ που έχουν καταπέσει από ανεξόφλητα δάνεια ιδιωτών και επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, οι εγγυήσεις αυτές πρόκειται να εξοφληθούν σε βάθος επτά ετών, αλλά στις προθέσεις του υπουργείου Οικονομικών είναι να επιταχυνθούν οι πληρωμές, καθώς υπάρχει η ανάλογη ρευστότητα εντός τριών ετών.

Ανάσα βέβαια στις επιχειρήσεις, στην αγορά, κατά συνέπεια και στις τράπεζες μπορεί να δώσει η πληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου που περιορίστηκαν κατά 195 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο, αλλά παραμένουν πάνω από 2 δισ. ευρώ.

Εκπλήξεις από τον ΟΔΔΗΧ

Παράλληλα με αυτές τις κινήσεις και προκειμένου το οικονομικό επιτελείο να εκμεταλλευτεί (και να συντηρήσει) το θετικό μομέντουμ στην αγορά ομολόγων αναμένεται να προχωρήσει σε κινήσεις-έκπληξη που ήδη έχει προετοιμάσει η ηγεσία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, με την άνεση που έχει δημιουργήσει το μαξιλάρι ασφαλείας των 32 δισ. ευρώ ο ΟΔΔΗΧ και το γεγονός ότι επί της ουσίας για το 2020 οι δανειακές ανάγκες είναι καλυμμένες (έχει προεξοφληθεί και το δάνειο του ΔΝΤ) σχεδιάζει την έκδοση 15ετούς ομολόγου το αργότερο έως τα μέσα Φεβρουαρίου, με στόχο να επιμηκύνει κι άλλο τη μέση διάρκεια χρέους. Νωρίτερα και εντός του Ιανουαρίου αναμένεται η αντικατάσταση ομολόγων ύψους άνω των τριών δισ. ευρώ που λήγουν και βρίσκονται στην κατοχή ελληνικών τραπεζών με τίτλους μεγάλης διάρκειας που θα εκπλήξουν την αγορά και θα δώσουν βάθος στη διάρκεια του χρέους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι την εβδομάδα που πέρασε το Συμβούλιο Διοικητών του ESM ενέκρινε τον μηδενισμό του επιτοκιακού περιθωρίου σε μέρος των δανείων του δεύτερου Μνημονίου. Ετσι, μετά την εκταμίευση κερδών 644 εκατ. ευρώ από ANFA’s και SMP’s στις 20 Δεκεμβρίου, ο ESM αποφάσισε να ενεργοποιήσει ελάφρυνση τόκων 122 εκατ. ευρώ, μηδενίζοντας την προσαύξηση επιτοκίου σε δάνειο 11,3 δισ. ευρώ, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για επαναγορές χρέους το 2012.