H πόλη των Δόγηδων, η Βενετία, σχεδόν όλο τον μήνα ήταν καλυμμένη από νερά, που απείλησαν τους πoλιτιστικούς θησαυρούς της, όπως η βασιλική του Αγίου Μάρκου. Ο δήμαρχός της, Λουίτζι Μπρουνιάρο, απέδωσε τις πλημμύρες στην κλιματική αλλαγή. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι πολλαπλά αίτια συμβάλλουν στις καταστροφικές πλημμύρες που ταλαιπωρούν κάθε τόσο τη Βενετία. Η προφανής ευαλωτότητα μιας πόλης που έχει οικοδομηθεί σε 118 νησιά, η αύξηση της στάθμης των υδάτων και οι αντίξοες μετεωρολογικές συνθήκες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η μετακίνηση των τεκτονικών πλακών που καταβυθίζει την πόλη, αλλά και η εκβάθυνση των καναλιών προκειμένου να μπορούν να τα διαπλεύσουν δεξαμενόπλοια και κυρίως τα πελώρια κρουαζιερόπλοια, δημιουργώντας μία ακόμα πληγή: τον υπερτουρισμό.

Οι ειδικοί καταγράφουν συνεχή αύξηση της στάθμης της λιμνοθάλασσας τις τελευταίες δεκαετίες, η οποία κατά τον τελευταίο αιώνα ανήλθε περίπου κατά 20 εκατοστά. Σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς, η πόλη με τα δεκάδες κανάλια θα πλημμυρίζει τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο μέσα στα επόμενα 50 χρόνια σε τέτοια κλίμακα, όσο αυτή που απασχόλησε τα ΜΜΕ παγκοσμίως τις τελευταίες ημέρες. Πλημμύρες παρόμοιας κλίμακας είχαν σημειωθεί και το 1966.

Επανειλημμένως έχουν αναγγελθεί μεγαλεπήβολα σχέδια για τη διάσωση της Γαληνοτάτης από τη «mare alta», όπως λένε οι Βενετοί την πλημμυρίδα. Ενα από αυτά, το πρόγραμμα MOSΕ («Μωυσής»), στοχεύει να προστατεύσει την πόλη από τις απανωτές πλημμυρίδες. Είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα έργα μηχανικής στη μεταπολεμική Ιταλία. Ενα υποθαλάσσιο φρούριο από χάλυβα θα ορθώνεται κάθε φορά που η στάθμη των υδάτων αυξάνεται επικίνδυνα, προστατεύοντας την πόλη στις περιόδους υψηλής παλίρροιας. Ωστόσο, ακόμα και δεκαετίες μετά τον αρχικό του σχεδιασμό, το πρόγραμμα παραμένει ελλιπές και μη λειτουργικό. Στην πραγματικότητα σήμερα δεν είναι τίποτα άλλο από ένα θαυμάσιο καταφύγιο για μύδια που έχουν εγκατασταθεί στους μηχανισμούς του.

To μεγάλο αντιπλημμυρικό έργο, κόστους 6 δισ. ευρώ, άρχισε να κατασκευάζεται το 2003 και επρόκειτο να ολοκληρωθεί σε οκτώ χρόνια (2011). Σήμερα οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα ολοκληρωθεί το 2021 ή 2022. Hδη, πολλοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι εξαιτίας της ταχύτητας των αλλαγών που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, μπορεί πριν από την ολοκλήρωσή του ο «Μωυσής» να είναι ανεπαρκής και ξεπερασμένος. Αποτελείται από ένα σύστημα 70 τεράστιων, υποθαλάσσιων, κίτρινων πυλών που έχουν τοποθετεί σε τρεις νησίδες, οι οποίες χωρίζουν την Αδριατική από τη βενετσιάνικη λιμνοθάλασσα. Αυτές έχουν προγραμματιστεί να ανέρχονται στην περίπτωση πλημμυρίδας «σφραγίζοντας» τη Βενετία. Ωστόσο, επιθεωρητές ήδη από το 2014 διαπίστωσαν ότι οι επικεφαλής του φιλόδοξου προγράμματος διοχέτευαν τα χρήματα των Ιταλών φορολογουμένων από τον «Μωυσή» σε δωροδοκίες πολιτικών. Τριάντα πέντε άτομα συνελήφθησαν – μεταξύ των οποίων ο τότε δήμαρχος Τζόρτζιο Ορσόνι.

Στόχος των υποθαλάσσιων θυρών είναι να διατηρήσει η Βενετία, όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, την αισθητική της, επιτρέποντας στα αλιευτικά, αλλά και άλλα σκάφη, να καταπλέουν στην πόλη. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι εφόσον η στάθμη των υδάτων αυξηθεί κατά 50 εκατοστά, το σύστημα θα πρέπει να χρησιμοποιείται καθημερινά, μετατρέποντας τη λιμνοθάλασσα της Βενετίας σε ένα βρωμερό στάσιμο βάλτο, γεμάτο φύκια και σκουπίδια. Σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ, η άνοδος της στάθμης των υδάτων, μέχρι το 2100, θα κυμανθεί από 60 μέχρι 110 εκατοστά, εφόσον εξακολουθήσει με τους ίδιους ρυθμούς η εκπομπή των αερίων που ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Το σύστημα «Μωυσής» μπορεί να διαχειριστεί αύξηση της στάθμης των υδάτων μέχρι 60 εκατοστά. Ισως, λοιπόν, να είναι πολύ αργά.

ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΒΟΡΙΔΗ-kathimerini.gr