Τις προσδοκίες πολλών οπαδών της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα έχει διαψεύσει, μέχρι στιγμής, ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο, το καθεστώς του οποίου παραμένει πεισματικά γαντζωμένο στην εξουσία, διατηρώντας τη στήριξη του στρατού.

Τρεις εβδομάδες μετά την αυτοανακήρυξή του σε μεταβατικό πρόεδρο της χώρας, ο Χουάν Γκουαϊδό δεν μοιάζει έτοιμος να ανατρέψει τον Μαδούρο, παρά τις προσπάθειες του Κογκρέσου της χώρας να στερήσει τον έλεγχο της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας PDVSA από το καθεστώς, διορίζοντας μεταβατικό διοικητικό συμβούλιο, αποτελούμενο από Βενεζουελανούς κατοίκους των ΗΠΑ. Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμενόταν, στο μεταξύ, η προγραμματισμένη για αύριο ομιλία του προέδρου Τραμπ με θέμα τη Βενεζουέλα και «τους κινδύνους του Σοσιαλισμού», σε πανεπιστήμιο του Μαϊάμι.

Ο Μαδούρο, που είναι ελάχιστα δημοφιλής στη χώρα του, σύμφωνα με ανάλυση της εφημερίδας Wall Street Journal, μπορεί ανά πάσα στιγμή να κληθεί να αντιμετωπίσει στρατιωτική και λαϊκή εξέγερση. Οσο παραμένει, όμως, στην εξουσία τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες μακροχρόνιου αδιεξόδου και οξείας περιφερειακής κρίσης, καθώς οι αμερικανικές κυρώσεις επιτείνουν την οικονομική κατάρρευση της χώρας.

Ο στρατός στη Βενεζουέλα είχε παραδοσιακά τον τελευταίο λόγο για το ποιος κατέχει την εξουσία. Η κυβέρνηση Μαδούρο έχει εξασφαλίσει ότι οι διοικητές των σημαντικότερων στρατιωτικών μονάδων (αυτές του Καράκας και άλλων στρατηγικά κρίσιμων πόλεων) δεν θα αυτομολήσουν στην πλευρά του Γκουαϊδό.

«Μυστικοί» από την Κούβα

Με τη βοήθεια στελεχών των μυστικών υπηρεσιών της Κούβας, το καθεστώς έχει ήδη καταπνίξει μικρής κλίμακας εξεγέρσεις και έχει προβεί σε προληπτικές εκκαθαρίσεις συνωμοτών, σύμφωνα με την αναλύτρια Ροθίο Σαν Μιγουέλ.

Σε μία χώρα που αντιμετωπίζει το φάσμα του λιμού, το καθεστώς έχει εξασφαλίσει την οικονομική ευμάρεια των επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων και των υπηρεσιών αντικατασκοπείας και πληροφοριών. «Δεν φθάνει κανείς τυχαία στην κορυφή της πυραμίδας του στρατού της Βενεζουέλας. Οι αξιωματικοί αυτοί είναι πιστοί και θα παραμείνουν τέτοιοι, έχοντας ευνοηθεί σημαντικά από την επανάσταση του Τσάβεζ», λέει η κ. Σαν Μιγουέλ στην εφημερίδα Wall Street Journal.

Την ίδια στιγμή, η τακτική των ΗΠΑ με άσκηση πίεσης στην οικονομία της Βενεζουέλας ενέχει σημαντικούς κινδύνους, καθώς η οικονομική κατάρρευση θα μπορούσε να πλήξει και τη δημοτικότητα του Γκουαϊδό. «Ο λαός μπορεί να μην αγαπήσει ποτέ τον Μαδούρο, αλλά τίποτα δεν εγγυάται τη δημοτικότητα της αντιπολίτευσης, καθώς πολλοί μπορεί να αρχίσουν να κατηγορούν τις ΗΠΑ και τον Γκουαϊδό για την περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητας ζωής τους», λέει ο Λουίς Βισέντε Λεόν, επικεφαλής εταιρείας δημοσκοπήσεων.

«Οι οικονομικές κυρώσεις πετυχαίνουν την ανατροπή δικτατοριών σε ποσοστό μόλις 30%», λέει ο Γκάρι Χαφμπάουερ, οικονομολόγος του Petersen Institute for International Economics, ο οποίος μελέτησε την αποτελεσματικότητα της μεθόδου αυτής τον τελευταίο αιώνα. Καθεστώτα στη Μέση Ανατολή, όπως το Ιράκ, το Ιράν και η Συρία, αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ανθεκτικά σε οικονομικές κυρώσεις, ενώ η Κούβα άντεξε μισό αιώνα οικονομικού εμπάργκο από την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της. «Οι κυρώσεις μπορεί να αποδειχθούν αποτελεσματικές, εφόσον συνδυαστούν με άλλα μέσα πίεσης. Πρόκειται για παιχνίδι υπομονής και τακτικής, στο οποίο πρέπει να εμπλακούν και ενδογενείς πολιτικές δυνάμεις. Μόνο ο συνδυασμός εξωτερικών οικονομικών κυρώσεων και ισχυρής και αποτελεσματικής πολιτικής πίεσης από το εσωτερικό της χώρας μπορεί να οδηγήσει σε καθεστωτική αλλαγή», λέει ο Γκάρι Χαφμπάουερ.