Για να μάθει πότε λήγει ή τι συστατικά έχει ένα προϊόν που αγοράζει από το σούπερ μάρκετ, ο 34χρονος δικηγόρος Βαγγέλης Αυγουλάς, ο οποίος είναι τυφλός εκ γενετής, ρωτάει τους υπαλλήλους. «Ή», αναφέρει στην «Καθημερινή», «κάθε τόσο ρωτάμε τους φίλους μας».

Υπάρχει απλός τρόπος επίλυσης του συγκεκριμένου προβλήματος – είτε μέσω γραφής Μπράιγ είτε με ηλεκτρονικό τρόπο, δηλώνει. Αυτό είναι μόνο ένα από τα εμπόδια στην καθημερινότητα ενός ατόμου με αναπηρία που προωθεί τον κοινωνικό αποκλεισμό του, αποκλεισμό που περιγράφει ενδελεχώς η τελευταία έρευνα του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Θεσσαλονίκη: Το πρώτο σούπερ μάρκετ για άτομα με οπτική αναπηρία

Σύμφωνα με την έρευνα, οι νέοι με αναπηρία στην Ελλάδα ζουν «στο περιθώριο, φτωχοί και μόνοι». Παρά τα θετικά βήματα των τελευταίων χρόνων, αναφέρει το Παρατηρητήριο, αντιμετωπίζουν «εκτεταμένο κοινωνικό αποκλεισμό σε όλα τα πεδία της κοινωνίας», αποκλεισμό που τονίζουν ότι εντάθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Πιο συγκεκριμένα, το Παρατηρητήριο υπογραμμίζει πως το 71,4% των ατόμων με σοβαρή αναπηρία ηλικίας 25 έως 34 ετών δεν έχει εργαστεί ποτέ. Το 46% των νέων μέχρι την ηλικία των 34 με σοβαρή αναπηρία δεν έχει ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση – με το αντίστοιχο ποσοστό στα άτομα χωρίς αναπηρία να είναι στο 16,8%. Το 64,4% ατόμων 25-34 ετών με αναπηρία ζει σε συνθήκες φτώχειας ή/και κοινωνικού αποκλεισμού, με το αντίστοιχο ποσοστό να είναι 40,5% για την ηλικιακή ομάδα των 16 με 24 ετών. Παρ’ όλα αυτά, και νέοι με μέτρια αναπηρία βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, σε ποσοστό 52,6% για άτομα ηλικίας 16-24 ετών και 56,7% για ανθρώπους ηλικίας 25 με 34. Δεν είναι, όμως, μόνο η εργασία ή η εκπαίδευση. Μόλις το 25% ατόμων με αναπηρία ηλικίας 16 έως 34 ετών δηλώνει τακτική συμμετοχή σε δραστηριότητες αναψυχής, σύμφωνα με την έρευνα.

Διακρίσεις

«Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ότι η πλειονότητα των νέων με αναπηρία έχει την αίσθηση ότι αντιμετωπίζει διακρίσεις στην ελληνική κοινωνία», αναφέρει το Παρατηρητήριο, τονίζοντας πως τους τελευταίους 6 μήνες ή και περισσότερο, 6 στα 10 άτομα με αναπηρία ηλικίας 16-24 και 5 στα 10 άτομα μεταξύ 25 και 34 ετών έχουν αισθανθεί άδικη μεταχείριση, έχουν νιώσει ότι δεν έχουν ίσες ευκαιρίες με άλλα άτομα του περιβάλλοντός τους ή έχουν βιώσει κάποιας μορφής αποκλεισμό λόγω των δυσκολιών της υγείας τους. «Απαιτούνται άμεσα στοχευμένες πολιτικές και δράσεις», σημειώνει το Παρατηρητήριο, όπως προγράμματα κοινωνικής στήριξης, δομές και υπηρεσίες ανεξάρτητης διαβίωσης και εκπαίδευσης σε δεξιότητες που ενισχύουν την αυτονομία και προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και ένταξης στην απασχόληση. Απαιτούνται νομοθετικές ρυθμίσεις, «όπως η άμεση κατάργηση του ρατσιστικού όρου “ανίκανος για εργασία” στα πιστοποιητικά αναπηρίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«Ένας κόσμος δύο όψεις», ταινία που εστιάζει στην αόρατη αναπηρία

«Βήματα γίνονται», τονίζει ο κ. Αυγουλάς, «όμως ακόμη υπάρχει ένας αποσπασματικός σχεδιασμός, εμείς διεκδικούμε μια αλυσίδα προσβασιμότητας». Δίνει το παράδειγμα του μετρό στην Αθήνα, το οποίο λέει πως είναι ένα από τα πιο φιλικά μετρό στον κόσμο για πολίτες με αναπηρία – «αλλά πώς θα φθάσουν μέχρι εκεί; Ποια πεζοδρόμια θα χρησιμοποιήσουν για να βγουν και να μπουν;». Ο ίδιος επισημαίνει πως δεν χρειάζονται απλώς περαιτέρω νομοθετικές ρυθμίσεις, αλλά και εφαρμογή των ήδη υπαρχουσών. «Τώρα, σιγά σιγά, κάποιοι φορείς του Δημοσίου αρχίζουν να εφαρμόζουν τη νομοθεσία για προσλήψεις αναπήρων δικηγόρων στον δημόσιο τομέα, με ποσόστωση – είναι, εδώ και 20 χρόνια, ένα παράδειγμα ανεφάρμοστης νομοθεσίας, γιατί πολλές προβλέψεις προστασίας δεν συνοδεύονται με κυρώσεις αν δεν εφαρμοστούν». Χρειάζονται όμως και περισσότερα μέτρα στήριξης, υπογραμμίζει ο ίδιος, συμπληρώνοντας πως η οικονομική κρίση έχει πλήξει την προσπάθεια των ατόμων με αναπηρία για ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνία. «Ο κατώτατος μισθός έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια», σημειώνει ο κ. Αυγουλάς, «τα αναπηρικά επιδόματα έχουν μείνει “παγωμένα”, χωρίς καμία αύξηση, από το 2012».

Οι αριθμοί

• 71,4% των ατόμων ηλικίας 25 έως 34 ετών δεν έχουν εργαστεί ποτέ.
• 46% των νέων μέχρι την ηλικία των 34 δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση.
• 64,4% των ατόμων ηλικίας 25-34 ετών ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή/και κοινωνικού αποκλεισμού.

Ηλιάνα Μάγρα – kathimerini.gr