H χώρα μας υστερεί έναντι των περισσοτέρων χωρών της Ευρωζώνης ως προς την αναλογία των θέσεων εργασίας υψηλών δεξιοτήτων

Απογοητευτικά είναι τα συμπεράσματα μελέτης για το επίπεδο δεξιοτήτων των Ελλήνων εργαζόμενων σε σχέση με τους εργαζόμενους στις χώρες της Ευρωζώνης. Πολυπληθείς κλάδοι όπως το Χονδρικό & λιανικό εμπόριο, η Μεταποίηση, η Δημόσια διοίκηση και οι Κατασκευές, τα Καταλύματα & εστίαση παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη υστέρηση δεξιοτήτων.

Δύο μόνο κλάδοι μάς βγάζουν ασπροπρόσωπου και αυτοί είναι η υγεία και η εκπαίδευση. Στις Δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία & την κοινωνική μέριμνα το 73% των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα είναι υψηλών δεξιοτήτων, έναντι 63% στην Ευρωζώνη, με τη χαμηλότερη συγκέντρωση θέσεων υψηλών δεξιοτήτων στον κλάδο να σημειώνεται στη Γαλλία (51%) και την υψηλότερη στη Γερμανία (75%).

Επίσης στην Εκπαίδευση το 89% των θέσεων εργασίας είναι υψηλών δεξιοτήτων στην Ελλάδα, έναντι 80% στην Ευρωζώνη, ως μέσο όρο, με ουραγό τη Λιθουανία (67%) και πρώτο το Λουξεμβούργο (97%).

Πού υστερεί η Ελλάδα

Αναλυτικά, σύμφωνα με τη μελέτη που εκπόνησαν ο κ. Σταύρος Π. Γαβρόγλου, διευθυντής Ενεργητικών Πολιτικών και Διεθνών Δικτύων και επιστημονικός υπεύθυνος Μηχανισμού Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας (Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού), και ο κ. Βάιος Κώτσιος, PhD, η Ελλάδα υστερεί έναντι των περισσοτέρων χωρών της Ευρωζώνης ως προς την αναλογία των θέσεων εργασίας υψηλών δεξιοτήτων.

Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 32% των θέσεων εργασίας είναι θέσεις που αφορούν επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων ενώ ο μέσος όρος των χωρών της Ευρωζώνης είναι 44%. Οι θέσεις εργασίας μετρίων δεξιοτήτων στην Ελλάδα αποτελούν το 61% της συνολικής απασχόλησης, ενώ στην Ευρωζώνη το 47%. Οι θέσεις εργασίας χαμηλών δεξιοτήτων αφορούν μικρό μερίδιο της απασχόλησης και στην Ελλάδα (7%) και στην Ευρωζώνη (9%).

Ακολουθεί η Ελλάδα πορεία σύγκλισης ή απόκλισης από την Ευρωζώνη σε δεξιότητες;

Από το 2011 έως το 2020 στην Ελλάδα η απασχόληση σε επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων εξελίχθηκε με ασταθείς και σχετικά χαμηλούς ρυθμούς, αυξανόμενη από το 30% σε 32%, όταν την ίδια περίοδο οι χώρες της Ευρωζώνης, κατά μέσο όρο, αύξησαν το αντίστοιχο ποσοστό από 40% στο 44%, δηλαδή με ρυθμό ταχύτερο από της Ελλάδας. Συνεπώς, αν και η Ελλάδα έχει σημειώσει κάποια πρόοδο το τελευταίο έτος (ενδεχομένως λόγω της πανδημίας και της σχετικής ενδυνάμωσης των επαγγελμάτων που προσφέρονται για εξ αποστάσεως εργασία που τείνουν να είναι υψηλών δεξιοτήτων), δεν φαίνεται να κινείται με ρυθμούς που προοιωνίζονται σύγκλιση με αλλά απόκλιση από τις χώρες της Ευρωζώνης.

Αλλά και στους κλάδους στους οποίους η Ελλάδα παίρνει καλύτερο βαθμό εξακολουθεί να υστερεί από τις χώρες της Ευρωζώνης. Ενδεικτικά, στον κλάδο Ενημέρωση & επικοινωνία, το 62% των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα είναι θέσεις υψηλών δεξιοτήτων, ενώ στις χώρες της Ευρωζώνης οι αντίστοιχες θέσεις αναλογούν από το 79% (Μάλτα) έως το 100% (Εσθονία) των συνολικών θέσεων εργασίας.

Πού εμφανίζεται η μεγαλύτερη υστέρηση δεξιοτήτων

Στην Ελλάδα μόλις το 33% των θέσεων εργασίας στη Δημόσια διοίκηση & άμυνα και την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση είναι υψηλών δεξιοτήτων, όταν στις χώρες της Ευρωζώνης, κατά μέσο όρο, ένα σχεδόν διπλάσιο ποσοστό, το 60%, των θέσεων εργασίας του κλάδου, είναι θέσεις υψηλών δεξιοτήτων.

Επισημαίνεται ότι η Ελλάδα καταλαμβάνει θέση ουραγού στις θέσεις υψηλών δεξιοτήτων του κλάδου, με τη δεύτερη χαμηλότερη επίδοση να ανέρχεται στο 40% (Ιταλία) και την πρώτη στο 88% (Λετονία).

Εντυπωσιακή είναι η ελληνική υστέρηση δεξιοτήτων και στον κρίσιμο για την ελληνική οικονομία κλάδο Καταλύματα & εστίαση, όπου μόλις το 11% των θέσεων εργασίας αφορούν επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων, όταν στις χώρες της Ευρωζώνης ο μέσος όρος είναι 18%, με χαμηλότερο ποσοστό να σημειώνεται στη Φινλανδία (5%) και υψηλότερο στο Βέλγιο (28%).

Στον μεγαλύτερο κλάδο της ελληνικής οικονομίας, Χονδρικό & λιανικό εμπόριο, η υστέρηση είναι ακόμα μεγαλύτερη, με την αναλογία θέσεων υψηλών δεξιοτήτων να ανέρχεται στο 13%, όταν στην υπόλοιπη Ευρωζώνη η αναλογία αυτή να είναι υπερδιπλάσια, ανερχόμενη στο 29%. Η χαμηλότερη, μετά την Ελλάδα, αναλογία θέσεων υψηλών δεξιοτήτων στον κλάδο σημειώνεται στην Κύπρο (19%) και οι υψηλότερες αναλογίες στο Λουξεμβούργο και την Εσθονία (40% και 44%, αντίστοιχα).

Απασχολούμενοι με πτυχίο

Αποθαρρυντική είναι και η αναλογία απασχολούμενων με τριτοβάθμια εκπαίδευση που εργάζονται σε επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις χώρες της Ευρωζώνης. Η Ελλάδα καταλαμβάνει μία από τις τελευταίες θέσεις με το 70% των απασχολούμενων με τριτοβάθμια εκπαίδευση να εργάζεται σε θέσεις υψηλών δεξιοτήτων, όταν η αντίστοιχη αναλογία ανέρχεται στο 77% για την Ευρωζώνη – 96% στο Λουξεμβούργο και σε επίπεδα γύρω ή πάνω από το 80% στην Ιταλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, τη Λετονία, τη Μάλτα, τη Φινλανδία, την Ολλανδία, τη Σλοβενία και την Πορτογαλία.

Οι μελετητές επισημαίνουν ότι οι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας οι οποίοι θα πρέπει να αναδιαρθρωθούν κατά προτεραιότητα, καθώς παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη υστέρηση δεξιοτήτων σε σχέση με τις χώρες της Ευρωζώνης, είναι:

• το Χονδρικό & λιανικό εμπόριο,
• η Μεταποίηση,
• η Δημόσια διοίκηση και οι Κατασκευές,

ακολουθούμενοι από τα Καταλύματα & εστίαση και τις Διοικητικές & υποστηρικτικές δραστηριότητες. Η υστέρηση της Ελλάδας σε δεξιότητες, σύμφωνα με τους μελετητές, οφείλεται κυρίως στην ελλιπή δημιουργία θέσεων υψηλών δεξιοτήτων εκ μέρους των επιχειρήσεων.

Παράλληλα η απροθυμία των ελληνικών επιχειρήσεων να προσλάβουν περισσότερους εργαζόμενους με υψηλά προσόντα θα μπορούσε να εξηγηθεί και από τις ενδεχομένως παρωχημένες (κατά τα άλλα υψηλού επιπέδου) γνώσεις και δεξιότητες που παρέχει το εκπαιδευτικό σύστημα στο εργατικό δυναμικό. Σε κάθε περίπτωση, εκτός από την ανανέωση των προγραμμάτων σπουδών που παρέχει το εκπαιδευτικό σύστημα, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα και για την αναβάθμιση των θέσεων εργασίας που παρέχει το παραγωγικό σύστημα της χώρας.

Μαίρη Λαμπαδίτη-imerisia.gr