ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΤΗΣ EURASIA GROUP

Στην αυγή του 2021, οι ΗΠΑ είναι η ισχυρότερη, πολιτικά διχασμένη και οικονομικά άνιση χώρα μεταξύ των ανεπτυγμένων δημοκρατιών. Η Κίνα είναι ο ισχυρότερος ανταγωνιστής τους, με ένα καθεστώς κρατικού καπιταλισμού, αυταρχισμού και υψηλής τεχνολογίας παρακολούθησης, που προκαλεί δυσπιστία στις περισσότερες χώρες του G20. Γερμανία και Ιαπωνία είναι σταθερότερες, αλλά οι στιβαροί ηγέτες που κυβέρνησαν τις δύο χώρες επί σειράν ετών, είτε έχουν ήδη εγκαταλείψει την εξουσία (Σίνζο Aμπε) είτε ετοιμάζονται να το πράξουν (Aγκελα Μέρκελ). Η Ρωσία βρίσκεται σε παρακμή και κατηγορεί τη Δύση για τα προβλήματά της. Ο κόσμος όλος μαστίζεται από τη χειρότερη υγειονομική κρίση εδώ και έναν αιώνα. Θα ήλπιζε κανείς ότι η πανδημία θα ωθούσε τους ηγέτες του κόσμου να συνεργαστούν, όπως έγινε εν μέρει μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 και τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Τότε, όμως, είχαμε μια διαμορφωμένη γεωπολιτική τάξη και μια πολιτικά εύρυθμη Αμερική. Τίποτε από τα δύο δεν ισχύει σήμερα. Αυτό έχει μεγάλη σημασία γιατί, αν το 2020 σφραγίστηκε από τις υγειονομικές απαντήσεις στην πανδημία, το 2021 θα έρθουν σε πρώτη γραμμή οι οικονομικές επιπτώσεις της. Η προεξάρχουσα υπερδύναμη, οι ΗΠΑ, αντιμετωπίζει και η ίδια μεγάλες προκλήσεις, από την ανεργία και την έλλειψη οικονομικών ευκαιριών μέχρι τα ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και τη μακροημέρευση του Τζο Μπάιντεν, το μέλλον του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και τη νομιμοποίηση του αμερικανικού πολιτικού μοντέλου. Η αξιοπιστία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής θα δοκιμαστεί φέτος πιο σκληρά από κάθε άλλη χρονιά ύστερα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Oταν η ισχυρότερη χώρα του κόσμου είναι τόσο διχασμένη, τότε όλος ο κόσμος έχει πρόβλημα.

ΤΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΠΑΪΝΤΕΝ
Ο… αστερίσκος του 46ου προέδρου της Αμερικής

Αν και ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε καθαρά τις εκλογές του Νοεμβρίου, σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί αρνούνται να αποδεχθούν τη νίκη του. Eνα μικρότερο ποσοστό είναι έτοιμο να προσφύγει στη βία εναντίον της προεδρίας του, όπως έδειξαν τα επαίσχυντα επεισόδια στο Καπιτώλιο. Εκμεταλλευόμενος την όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να αναδειχθεί σε πολιτικό εκπρόσωπο όσων εχθρεύονται το κατεστημένο. Ως «πρόεδρος με αστερίσκο» για πολλούς, ο Μπάιντεν δεν θα μπορεί να αγνοεί την ατμόσφαιρα οξείας πόλωσης όταν θα επιχειρεί να προωθήσει τις προοδευτικές του προτεραιότητες για ένα γενναίο πρόγραμμα οικονομικής στήριξης, μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγείας, διπλασιασμό του κατώτατου μισθού κ.ά. Αν ο εμβολιασμός του πληθυσμού προχωρήσει ομαλά, η πανδημία υποχωρήσει και η οικονομία εμφανίσει ζωηρή ανάκαμψη, ο Μπάιντεν μπορεί να κερδίσει πολιτικό κεφάλαιο εις βάρος των διχασμένων, ύστερα από την περασμένη Τετάρτη, Ρεπουμπλικανών. Αν η υγειονομική κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και η οικονομική ύφεση παραταθούν σε βάθος μέσα στο 2021, θα δυσκολευθεί περισσότερο.

Ο Μπάιντεν θα προσπαθήσει να επιβεβαιώσει την αμερικανική ηγεμονία στις διεθνείς υποθέσεις, αλλά η πόλωση και η δυσκολία διαχείρισης κρίσεων στο εσωτερικό σημαίνουν ότι οι ΗΠΑ δεν θα αποτελούν πηγή έμπνευσης για τον υπόλοιπο κόσμο στον βαθμό που θα το επιθυμούσε ο νέος πρόεδρος. Ηδη η Ε.Ε. επέφερε προληπτικό πλήγμα στις φιλοδοξίες του με τη σφαιρική συμφωνία επενδύσεων που συνομολόγησε με την Κίνα.

ΠΑΝΔΗΜΙΑ COVID-19
Οι επιπτώσεις της τώρα θα ενταθούν

Αυτή η χρονιά ξεκίνησε με περισσότερο ενθαρρυντικά νέα για τα εμβόλια από ό,τι τολμούσαν να πιστέψουν οι ειδικοί. Η COVID-19 και οι επιπτώσεις της ωστόσο δεν θα εξαφανιστούν αστραπιαία. Οι κυβερνήσεις θα δοκιμαστούν στην οργάνωση του μαζικού εμβολιασμού και η πανδημία θα αφήσει πίσω της διογκωμένα χρέη, απολυμένους εργάτες και διάχυτη δυσπιστία.

Οι πολύ διαφορετικοί ρυθμοί ανάκαμψης μεταξύ των χωρών και οι μεγάλες ανισότητες στο εσωτερικό τους θα τροφοδοτήσουν τον θυμό εναντίον των κυβερνώντων και φαινόμενα κοινωνικής αναταραχής. Με λίγες εξαιρέσεις, η πανδημία δεν αποσταθεροποίησε κυβερνήσεις το 2020. Φέτος, όμως, οι κυβερνήσεις θα αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της ύφεσης που τους κληροδότησε η πανδημία και οι λαϊκιστές θα έχουν καινούργιες ευκαιρίες να εκμεταλλευθούν.

Στην Ευρώπη, το Ταμείο Ανάκαμψης θα αρχίσει να προσφέρει ουσιώδη στήριξη προς τα τέλη του 2021. Μέχρι τότε, οι πιο ευάλωτες χώρες της περιφέρειας θα αναγκάζονται να αναζητούν άλλες πηγές χρηματοδότησης και θα κινδυνέψουν να δουν τα επιτόκια δανεισμού τους να αυξάνονται επικίνδυνα εάν δανειστούν για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο στη Λατινική Αμερική, στη Μέση Ανατολή, στη νοτιοανατολική Ασία, αλλά και στη νότια και την ανατολική Ευρώπη. Μεταξύ των αναδυόμενων χωρών, θα δοκιμαστούν ιδιαίτερα η Βραζιλία, η Τουρκία και η Νότιος Αφρική – μεγάλες οικονομίες με ευάλωτα θεμέλια, οι οποίες στηρίζονται πολύ στο διεθνές κεφάλαιο.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Το κενό που αφήνει η αποχώρηση Μέρκελ

Χωρίς τις πολιτικές ικανότητες της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα αντιμετωπίσει ένα πρωτόγνωρο σχίσμα, μεταξύ Πολωνίας – Ουγγαρίας από τη μια πλευρά και των υπολοίπων 25 χωρών από την άλλη. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος διάρρηξης των δεσμών Γαλλίας – Γερμανίας λόγω των διαφορετικών οραμάτων τους για το μέλλον της Ευρώπης.

Η οικονομική ανάκαμψη της ηπείρου εξάλλου εκκρεμεί και η πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να κλιμακωθεί.

Με λίγα λόγια, η Μέρκελ υπήρξε ο σημαντικότερος ηγέτης της Ευρώπης. Η αποχώρησή της το 2021 ύστερα από 15 χρόνια στην καγκελαρία αυξάνει τον κίνδυνο όσον αφορά τη σταθερότητα στην Ευρώπη. Αφότου ολοκλήρωσε την προεδρία της Ευρωπαϊκή Ενωσης στο τέλος του χρόνου, η Μέρκελ και η κυβέρνησή της θα στρέψουν την προσοχή τους στο εσωτερικό της χώρας για να διασφαλίσουν ένα καλό αποτέλεσμα προς όφελος των Χριστιανοδημοκρατών στις εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει τον νέο Γερμανό καγκελάριο ως ισότιμο και θα αρχίσει να ασχολείται και ο ίδιος με τα εσωτερικά του ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους. Οικονομικά η Ευρώπη βιώνει ένα «χανγκόβερ» από τα αυστηρά lockdowns του χειμώνα. Ο ευρωπαϊκός λαϊκισμός αναμένεται επίσης να ξυπνήσει μετά τη σύντομη χειμερία νάρκη του.

Τέλος, στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, η Τουρκία συνιστά μια σοβαρή πρόκληση για μια Ευρωπαϊκή Ενωση που έχει αλλού τον νου της.

ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Ο στριμωγμένος Ερντογάν και η Ελλάδα

Η Τουρκία μόλις απέφυγε μια χρηματοπιστωτική κρίση το 2020, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν επέβαλε με καθυστέρηση μια στροφή προς πιο ορθόδοξες δημοσιονομικές πολιτικές, αλλάζοντας το οικονομικό του επιτελείο. Η άνοδος των επιτοκίων ωστόσο θα πλήξει βασικά κοινωνικά στηρίγματα του Ερντογάν –το πελατειακό του σύστημα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις– και θα προξενήσει εκτίναξη της ανεργίας.

Η πολιτική πίεση θα προκαλέσει πρόωρη πτώση των επιτοκίων, με κίνδυνο να δημιουργηθεί σοβαρή οικονομική κρίση, κάνοντας την Τουρκία να μοιάζει περισσότερο με την αποσταθεροποιημένη χώρα της δεκαετίας του 1990 παρά με τη δυναμικά αναπτυσσόμενη οικονομία των τελευταίων 20 χρόνων.

Σε αυτό το φόντο, θα ενισχυθούν οι κοινωνικές εντάσεις, τα κατασταλτικά μέτρα εναντίον της αντιπολίτευσης, αλλά και οι εξωτερικοί τυχοδιωκτισμοί του Ερντογάν, ο οποίος τη νέα χρονιά θα στερηθεί πολύτιμων διεθνών στηριγμάτων. Ο Τραμπ αντιστεκόταν στην πίεση του κατεστημένου της Ουάσιγκτον για πιο σκληρά μέτρα έναντι της Τουρκίας, ενώ η Μέρκελ, η οποία ακολουθούσε πραγματιστική πολιτική έναντι του Ερντογάν, αποχωρεί από την καγκελαρία. Ακόμη και ο Πούτιν αισθάνεται απογοητευμένος από τον Τούρκο ηγέτη.

Στριμωγμένος στη γωνία, ο Ερντογάν θα ακολουθήσει σκληρότερη γραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα απέναντι σε Γαλλία, Ελλάδα και Κύπρο. Αν και ένας ανοιχτός πόλεμος με την Ελλάδα και την Κύπρο είναι απίθανος, το ενδεχόμενο στρατιωτικών επεισοδίων ενισχύεται.

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Κερδίζουν έδαφος οι πράσινες πολιτικές

Η περασμένη χρονιά ήταν η πιο ζεστή στην καταγεγραμμένη ιστορία του πλανήτη μας. Κυβερνήσεις και εταιρείες ανακοίνωσαν νέες πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς Κίνα, Ε.Ε., Βρετανία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα και Καναδάς έχουν δεσμευθεί για μηδενικό ισοζύγιο εκπομπής – απορρόφησης ρύπων μέχρι τα μέσα του αιώνα. Το κυριότερο, με τη νίκη του Τζο Μπάιντεν, οι ΗΠΑ επιστρέφουν στη Συμφωνία του Παρισιού. Ο Λευκός Οίκος θα αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες, τις οποίες θα διαχειριστεί αξιόπιστο προσωπικό με επικεφαλής τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι. Οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο θα αντιδράσουν και οι προσφυγές στη Δικαιοσύνη θα μπουν στην ημερήσια διάταξη. Η κυβέρνηση Μπάιντεν ωστόσο και σημαντικές πολιτείες που ελέγχουν οι Δημοκρατικοί, όπως η Καλιφόρνια, θα έχουν τη δυνατότητα να θεσπίσουν μέτρα όπως για τον περιορισμό των εκπομπών μεθανίου, την εξοικονόμηση καυσίμων, τη σταδιακή απαγόρευση πώλησης αυτοκινήτων με μηχανές εσωτερικής καύσης κ.ά. Μια νέα, δύσκολα αναστρέψιμη κατάσταση θα διαμορφωθεί στην αγορά, ενθαρρύνοντας τις καθαρές τεχνολογίες. Σε διεθνές επίπεδο, το 2021 θα σηματοδοτήσει τη στροφή από τη συνεργασία στον ανταγωνισμό στο πεδίο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Η Κίνα θα εγκαινιάσει μια μαζική εκστρατεία μείωσης των εκπομπών άνθρακα στο πλαίσιο του 14ου πεντάχρονου πλάνου και η Αμερική θα προσπαθήσει να την ξεπεράσει στην κούρσα των «πράσινων όπλων». Η διάσκεψη του ΟΗΕ στη Γλασκώβη, περί τα τέλη του χρόνου, θα γίνει αφορμή για νέες ανακοινώσεις και πρωτοβουλίες.

ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΗΠΑ – ΚΙΝΑΣ
Μέτωπο κατά του Πεκίνου, ένα δύσκολο εγχείρημα

Σε αντίθεση με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ακολούθησε μια σκληρή πολιτική μονομερών μέτρων εναντίον της Κίνας, ο Τζο Μπάιντεν θα επιδιώξει να σχηματίσει ενιαίο μέτωπο με όλους τους συμμάχους των ΗΠΑ απέναντι σε συγκεκριμένες πολιτικές του Πεκίνου, στα πεδία της οικονομίας και της ασφάλειας. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Βρετανία, η Ιαπωνία και η Ινδία θα αποτελέσουν τους πρώτους παραλήπτες των μηνυμάτων του. Ωστόσο, η δημιουργία ενός τέτοιου μετώπου δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, όπως έδειξε και η πρόσφατη επενδυτική συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης – Κίνας, παρότι η καχυποψία για τη μεγάλη ασιατική δύναμη διευρύνεται.

Προφανώς το Πεκίνο δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια, αλλά θα προσφέρει οικονομικά κίνητρα σε συμμάχους των ΗΠΑ για να αποτρέψει την περικύκλωσή του. Στο μεταξύ, Αμερική και Κίνα ήδη έχουν αποδυθεί σε αγώνα δρόμου για το ποιος θα σώσει τον κόσμο από την πανδημία. Η Κίνα έχει τις δυνατότητες να ξεπεράσει τις ΗΠΑ ως προς τη διοχέτευση εμβολίων σε άλλες χώρες, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Εχοντας ήδη αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την COVID-19 στο εσωτερικό της, διαθέτει εμβόλια τα οποία είναι πιο φθηνά και μεταφέρονται ευκολότερα, αφού διατηρούνται σε πολύ μεγαλύτερες θερμοκρασίες από τα καλύτερα αμερικανικά.

Αλλος καίριος τομέας ανταγωνισμού ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες είναι οι πράσινες τεχνολογίες, όπου η Κίνα κυριαρχεί σε καίριες παραγωγικές αλυσίδες, από τις μπαταρίες και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μέχρι την ηλιακή και την αιολική ενέργεια.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ – 5G – ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Η μάχη για τον έλεγχο των προσωπικών δεδομένων

Ο έλεγχος των δεδομένων θα αποτελέσει μείζον πεδίο μάχης στον τεχνολογικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας, καθώς οι επαναστάσεις της τεχνητής νοημοσύνης και των δικτύων κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (5G) κερδίζουν έδαφος. Το Πεκίνο θα συνεχίσει την προσπάθεια για «κυριαρχία στο πεδίο των δεδομένων», καθώς μειώνει την εξάρτησή του από την αμερικανική τεχνολογία. Οι ΗΠΑ θα επιμείνουν να θωρακίσουν τις υποδομές τους απέναντι σε κινεζικών συμφερόντων εταιρείες και η κυβέρνηση Μπάιντεν θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει συμμάχους είτε στο πλαίσιο του G7 είτε σε εκείνο της υπό δημιουργία D10 (όπου θα περιλαμβάνονται και οι δημοκρατίες της Ινδίας, της Αυστραλίας και της Νότιας Κορέας). Στην Ευρώπη, ο έλεγχος των δεδομένων έχει αναγορευθεί σε ζήτημα πολιτικής κυριαρχίας. Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες πασχίζουν εδώ και χρόνια να μειώσουν τις εντάσεις για την πρόσβαση των κυβερνήσεων σε προσωπικά δεδομένα πολιτών, αλλά η αντιπαράθεση εντείνεται. Τον περασμένο χρόνο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τάχθηκε εναντίον της μεταβίβασης δεδομένων από την Ευρώπη στις ΗΠΑ και το 2021 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα απαιτήσει να εφαρμοστεί η εν λόγω απόφαση. Οι νομικές αβεβαιότητες για τη ροή δεδομένων που στηρίζουν δουλειές δισεκατομμυρίων στο διατλαντικό εμπόριο θα επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις. Ακόμη και αν ΗΠΑ και Ευρώπη καταφέρουν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους σε ό,τι αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων, άλλα ακανθώδη προβλήματα, όπως η φορολόγηση των αμερικανικών κολοσσών του Ιντερνετ, θα εξακολουθήσουν να παρεμβάλλονται στις μεταξύ τους σχέσεις.

ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ – ΒΟΡΕΙΑ ΑΦΡΙΚΗ
Σκληρή δοκιμασία από το φθηνό πετρέλαιο

Οι χώρες παραγωγής ενέργειας στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική γνώρισαν ένα δύσκολο 2020 καθώς οι τιμές των υδρογονανθράκων κατέρρευσαν λόγω της πανδημίας. Το 2021 θα είναι ακόμη χειρότερο, με τις χαμηλές τιμές να διατηρούνται παρά τον μαζικό εμβολιασμό των πληθυσμών. Αρκετές από αυτές τις χώρες θα αναγκαστούν να προχωρήσουν σε περικοπές δαπανών, κάτι που θα προκαλέσει κοινωνικές ταραχές, επιβραδύνοντας την πορεία των μεταρρυθμίσεων.

Το Ιράκ είναι η χώρα που θα αντιμετωπίσει τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Το πετρέλαιο αντιπροσωπεύει το 90% των δημοσίων εσόδων. Σε συνδυασμό με την εκτεταμένη διαφθορά και την ολέθρια διαχείριση της πανδημίας από τις Αρχές, η οικονομική στενότητα θα πυροδοτήσει εκτεταμένες διαδηλώσεις και ταραχές. Ανάλογους κινδύνους διατρέχει και η Αλγερία, όπου το πολιτικό σύστημα παραμένει εύθραυστο μετά τον εξαναγκασμό του επί σειράν ετών προέδρου Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα σε παραίτηση, το 2019.

Οι χαμηλές τιμές πετρελαίου συνιστούν πονοκέφαλο και για τον ισχυρό άνδρα της Σαουδικής Αραβίας, τον πρίγκιπα-διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Πρόσφατα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έθεσαν υπό αμφισβήτηση την αξία χρήσης του ΟΠΕΚ. Με τον Τζο Μπάιντεν στην αμερικανική προεδρία, το Ριάντ δεν θα διαθέτει λευκή επιταγή από την Ουάσιγκτον, όπως συνέβαινε επί προεδρίας Τραμπ, ενώ η δέσμευση του νέου προέδρου για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας θέτει μεσοπρόθεσμες προκλήσεις για τη μοναρχία των Σαούντ.

ΠΟΛΕΜΟΙ ΣΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ
Ιδανικές οι συνθήκες για επίδοξους πειρατές

Το 2021, οι συγκρούσεις στον κυβερνοχώρο θα δημιουργήσουν χωρίς προηγούμενο τεχνολογικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα συνεχίσουν να εργάζονται, να ψωνίζουν, να εκπαιδεύονται και να διασκεδάζουν από το σπίτι τους λόγω πανδημίας.

Η συνένωση οικίας, σχολείου και χώρου εργασίας είναι εφιάλτης όχι μόνο για τους γονείς, αλλά και για τις υπηρεσίες Πληροφορικής, καθώς οι λιγότερο ασφαλείς οικιακοί χώροι εκθέτουν περισσότερο τα συστήματα στην πειρατεία.

Επιπλέον, αυτή τη χρονιά θα υπάρξει απότομη αύξηση των «έξυπνων» συσκευών που θα συνδέονται με το Διαδίκτυο των Πραγμάτων και τα δίκτυα 5G, κάτι που θα προσφέρει στους επίδοξους πειρατές, ιδιώτες ή κράτη, περισσότερα ευάλωτα σημεία για να επιτεθούν. Στο γεωπολιτικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις δεν έχουν καταλήξει σε κοινά αποδεκτούς κανόνες για τη συμπεριφορά των κρατών στον κυβερνοχώρο. Αντίθετα, επιμένουν στις παλιές μεθόδους των κυρώσεων απέναντι σε όσους υποπτεύονται για πειρατεία εις βάρος τους – με συνήθεις υπόπτους για τη Δύση, τη Ρωσία, την Κίνα ή ακόμη και τη Βόρεια Κορέα, κράτη αρκετά ικανά σε αυτό το πεδίο.

Με την κυβέρνηση Μπάιντεν είναι πιθανό οι σχέσεις με τη Ρωσία να επιδεινωθούν και αυτό να έχει επιπτώσεις στα προβλήματα που ταλαιπωρούν τον κυβερνοχώρο. Από την πλευρά της, η Κίνα πέρασε τον περασμένο χρόνο ένα ορόσημο με μακροπρόθεσμες συνέπειες, επιτυγχάνοντας υπεροχή στο πεδίο των υπερ-υπολογιστών με τον οπτικό – κβαντικό υπολογιστή της.

ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
Πολλές εστίες επίφοβες για πολιτική ένταση

Δεν θα υπάρχει εκτεταμένη διαθεσιμότητα εμβολίων μέχρι το δεύτερο μισό του 2021 και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν ελάχιστα εφόδια για να αντιμετωπίσουν ένα ακόμη κύμα κορωνοϊού. Οι βασικές πολιτικές εστίες έντασης προβάλλουν μέσα από το φορτωμένο εκλογικό ημερολόγιο: βουλευτικές εκλογές στην Αργεντινή και στο Μεξικό, προεδρικές στον Ισημερινό, στο Περού και στη Χιλή. Και οι πέντε αυτές χώρες έχουν βιώσει σοβαρή δημοσιονομική κατάρρευση, απόρροια των αυξημένων δαπανών για την αναχαίτιση των συνεπειών της πανδημίας. Στην Αργεντινή, ο πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες αναμένεται να βγει αποδυναμωμένος. Στο Μεξικό, η δημοτικότητα του Μανουέλ Λόπες Ομπραντόρ παραμένει υψηλή και το κυβερνών κόμμα του θα διατηρήσει την πλειοψηφία, επιτρέποντάς του να συνεχίσει μια πολιτική που υπονομεύει το επιχειρηματικό κλίμα. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος εντοπίζεται στον Ισημερινό, όπου ο μετριοπαθής υποψήφιος Γκιγιέρμο Λάσο θα αντιμετωπίσει μια μάχη, που ενδέχεται να απειλήσει το πρόγραμμα του ΔΝΤ και την οικονομική σταθερότητα της χώρας. Στο Περού, η αυξημένη δυσαρέσκεια ανοίγει την πόρτα για έναν αντισυστημικό υποψήφιο και στη Χιλή είναι πιθανό να δούμε βίαιες διαδηλώσεις. Ενας αριστερός υποψήφιος που απειλεί να αναστρέψει τη σημερινή πολιτική θα ήταν εξόχως ανταγωνιστικός. Η Μέση Ανατολή είναι ο προφανής μεγάλος ηττημένος της πανδημίας. Η Λατινική Αμερική είναι η δεύτερη μεγάλη χαμένη.

Μην ποντάρετε στο…

…ότι οι φίλοι του Τραμπ θα έχουν πρόβλημα

Ο Μπόρις Τζόνσον έσπευσε να απομακρύνει ταχύτατα τον σκληροπυρηνικό οπαδό του Brexit, Ντόμινικ Κάμινγκς, αμέσως μετά τις αμερικανικές εκλογές και στη συνέχεια προώθησε μια πράσινη ατζέντα, αφού το Ηνωμένο Βασίλειο φιλοξενεί τη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα φέτος.

Ο Ταγίπ Ερντογάν σχεδιάζει να αναζητήσει επανεκκίνηση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και είχε κάνει κάποιες δειλές κινήσεις πέρυσι προς αυτή τη στρατηγική.

Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου υπενθύμισε την προσωπική του ιστορία με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο και ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν θα είναι έτοιμος να κατευνάσει έναν επιφυλακτικό προς τη Σαουδική Αραβία Λευκό Οίκο.

Μπορεί αυτοί οι ηγέτες να είχαν μια προσωπική συμπάθεια προς τον Τραμπ, την οποία δεν μοιράζονται με τον Μπάιντεν, αλλά δεν είχαν επενδύσει σε μια δεύτερη θητεία Τραμπ.

Εξάλλου ο Λευκός Οίκος υπό τον Μπάιντεν θα ακολουθήσει έναν πραγματισμό στην εξωτερική πολιτική, που θα υπερβαίνει τις επιμέρους προσωπικότητες.

…ότι θα υποχωρήσουν οι τεχνολογικοί κολοσσοί

Οι μετοχές των μεγαλύτερων επιχειρήσεων Ιντερνετ ξεπέρασαν κάθε προσδοκία, αφού τα lockdowns υποχρέωσαν εκατομμύρια ανθρώπους να εργάζονται, να εκπαιδεύονται, να ψυχαγωγούνται και να κάνουν τις αγορές τους από το σπίτι τους.

Πολλοί περιμένουν πως το 2021 θα είναι η χρονιά παγκόσμιας υποχώρησης των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών. Αντίθετα, ο τομέας θα διασωθεί από τις πολιτικές περιπλοκές των προβλημάτων που δημιουργεί. Η Ευρώπη θέλει να επιβάλει νέες εισφορές στους αμερικανικούς πρωταθλητές της τεχνολογίας, αλλά η αμερικανική κυβέρνηση θα αγωνιστεί να υπερασπιστεί τις εταιρείες αυτές και τη φορολογική βάση που εκπροσωπούν.

…ότι θα υπάρξει σύγκρουση Ιράν – ΗΠΑ

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν θα είναι ούτε τόσο παραγωγικές ούτε τόσο επικίνδυνες όσο προβλέπουν πολλοί παρατηρητές. Αντί για πόλεμο ή ειρήνη, οι ιρανοαμερικανικές σχέσεις απλώς θα καρκινοβατούν.  Ο Μπάιντεν θα συγκρατήσει το Ισραήλ και τις αντι-ιρανικές του διαθέσεις, χρησιμοποιώντας τη συνταγή Ομπάμα: ένα μείγμα βοήθειας και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας. Αν δεν υπάρξει κάποια ταχεία εξέλιξη προς την κατεύθυνση μιας πυρηνικής βόμβας, ο κίνδυνος πολέμου είναι χαμηλός.

Η Eurasia Group είναι διεθνής εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων και υποψήφιων επενδυτών για θέματα πολιτικού ρίσκου, με έδρα τη Νέα Υόρκη. 

Ολη την έρευνα της Eurasia Group μπορείτε να τη δείτε στο site: www.eurasiagroup.net