Λίγες εβδομάδες έπειτα από την έναρξη των εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού, η  προσοχή των επιστημόνων συγκεντρώνεται στην ανάπτυξη νέων, τροποποιημένων εμβολίων για την καταπολέμηση νέων παραλλαγών του ιού.

Νέες, πιο επικίνδυνες και μεταδοτικές μεταλλάξεις του ιού που έχουν εντοπιστεί στην Νότια Αφρική, την Βρετανία και την Βραζιλία.

Ήδη η μετάλλαξη που έχει εντοπιστεί στη Νότια Αφρική (B.1.351) έχει αποδειχθεί ικανή να αποφύγει μερικώς τις άμυνες που δημιουργούνται από κάποια εμβόλια.

Στις αρχές της βδομάδας δημοσιεύθηκε μία μελέτη που υποστήριζε πως σύμφωνα με τις πρώτες δοκιμές το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού που έχει αναπτύξει  η AstraZeneca σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης προσφέρει περιορισμένη προστασία έναντι της ήπιας νόσου που προκαλείται από την παραλλαγή της Νότιας Αφρικής.

Την είδηση αυτή ακολούθησε η απόφαση της Νότιας Αφρικής να  αναστέλλει προσωρινά το πρόγραμμα εμβολιασμού κατά του  Covid-19, το οποίο επρόκειτο να αρχίσει τις ερχόμενες ημέρες με ένα εκατομμύριο δόσεις του της AstraZeneca.

Με την εξάπλωση όμως του ιού αυξάνεται και η πιθανότητα εμφάνισης  και άλλων απειλητικών μεταλλάξεων.

«Δεν μπορούμε να είμαστε εφησυχασμένοι επειδή έχουμε τα εμβόλια που χρειαζόμαστε θεωρώντας ότι  είναι θέμα χρόνου να τερματίσουμε την πανδημία – γαιτί δεν είναι», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Χάτσετ, διευθύνων σύμβουλος του Coalition for Epidemic Preparedness Innovations. «Είμαστε σε έναν αγώνα με τον ιό και πρέπει να τον ξεπεράσουμε», πρόσθεσε.

Η Βρετανία βιάστηκε να εξασφαλίσει τεράστιες προμήθειες σε εμβόλια και έγινε η πρώτη χώρα της Δύσης που έδωσε έγκριση για την χορήγηση εμβολίου κατά του κορωνοϊού. Τώρα προσπαθεί να αντιμετωπίσει την έξαρση του ιού και να διατηρήσει την ορμή της στην επόμενη φάση της κρίσης, ένα δύσκολο έργο καθώς ο ιός τρέχει ανεξέλεγκτα.

Μετριασμένη αισιοδοξία

Την περασμένη εβδομάδα η γερμανική CureVac συμφώνησε να συνεργαστεί με το Ηνωμένο Βασίλειο για την ανάπτυξη νέων εμβολίων που να αντιμετωπίζουν τις μεταλλάξεις του κορωνοϊού, με τη βρετανική κυβέρνηση να εξασφαλίζει 50 εκατ. δόσεις οποιουδήποτε σκευάσματος αποδειχθεί επιτυχημένο.

Μετά την λήξη της άλλοτε ελπιδοφόρας συνεργασίας με την Sichuan Clover Biopharmaceuticals και αφού οι ξεχωριστές κλινικές δοκιμές της Sanofi στιγματίστηκαν από καθυστερήσεις, η βρετανική GlaxoSmithKline συνδράμει την CureVac στην ανάπτυξη του νέου εμβολίου που στοχεύει τις μεταλλάξεις του ιού.

Εν τω μεταξύ, χώρες σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες έχουν μείνει πίσω από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο στους εμβολιασμούς, έθεσαν ερωτήματα σχετικά με τη στρατηγική του μπλοκ για τις μεταλλάξεις.

Σε μια συνάντηση πρεσβευτών την Τετάρτη, χώρες συμπεριλαμβανομένης της Μάλτας και της Γερμανίας, προέτρεψαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι συμβάσεις με τις φαρμακοβιομηχανίες αφορούν επαρκείς ποσότητες στην περίπτωση που χρειαστούν τροποποιημένα εμβόλια, σύμφωνα με ένα τηλεφράφημα  που επικαλείται το Bloomberg.

Από την πλευρά της η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ, Στέλλα Κυριακίδου σε συνέντευξη που δημοσιεύεται σήμερα, υποστήριξε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εγκρίνει με ταχείες διαδικασίες εμβόλια κατά του νέου κορνοϊού προσαρμοσμένα στην καταπολέμηση παραλλαγών του ιού,

Οι νέες παραλλαγές του ιού έχουν επιδράσει αρνητικά σ την αισιοδοξία που δημιουργήθηκε στα τέλη του περασμένου έτους όταν τα εμβόλια mRNA της Pfizer και της Moderna  αποδείχτηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικά .

Η βρετανική μετάλλαξη είναι πιθανό να σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου από προηγούμενες παραλλαγές του ιού, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή από την βρετανική κυβέρνηση. «Υπάρχει η πιθανότητα το Β.1.1.7 (βρετανική μετάλλαξη) να μειώνει τις αντιιικές αντιδράσεις του ξενιστή και να κινείται βαθύτερα στους πνεύμονες και πιο γρήγορα», εξήγησε ο Τζούλιαν Χισκόξ, επιστήμονας του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ και μέλος της συμβουλευτικής ομάδας του Ηνωμένου Βασιλείου.  Όπως είπε όμως, ο κίνδυνος να αυξηθούν οι πιθανότητες θανάτου είναι «μικρός».

«Τα άσχημα νέα με αυτές τις συγκεκριμένες παραλλαγές, και ο λόγος που πολλοί από εμάς είναι νευρικοί, δεν είναι ότι τα εμβόλια ξαφνικά δεν θα λειτουργήσουν», είπε ο Μάικλ Κιντς, ειδικός εμβολίων στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, «αλλά ότι θα γίνουν σιγά σιγά ξεπερασμένα».

Οι Pfizer, Moderna και Johnson & Johnson έχουν δηλώσει ότι ξεκινούν να αναπτύσσουν ενισχυτικά εμβόλια ή επιδίδονται σε άλλες προσπάθειες ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας των εμβολίων τους. Η AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έχουν θέσει ως στόχο να διαθέτουν μέχρι το φθινόπωρο ένα τροποποιημένο εμβόλιο για τις νέες παραλλαγές.

Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι φαρμακοβιομηχανίες  στην προσπάθεια ανάπτυξης ενός εμβολίου που θα καλύπτει διαφορετικά στελέχη του ιού είναι ότι δεν γνωρίζουν ακόμη ποιες παραλλαγές του ιού θα επικρατήσουν  τους επόμενους μήνες, όπως εξηγεί ο Άντριου Πόλαρντ, επικεφαλής ερευνητής στις δοκιμές της Οξφόρδης. «Ο ιός είναι πιθανό να συνεχίσει να μεταλλάσσεται υπό την πίεση της ανθρώπινης ανοσίας και έτσι θα μπορούσε να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου», είπε.

Οι ερευνητές εξετάζουν διάφορους τρόπους για να ξεπεράσουν τις προκλήσεις. Μια άλλη στρατηγική περιλαμβάνει να συμπεριληφθεί μια ποικιλία αντιγόνων, τα μόρια στο εμβόλιο που προκαλούν ανοσοαπόκριση, δήλωσε ο Κιντς. Παρόλο που η πρωτεΐνη ακίδα έχει αποδειχθεί καλός στόχος, άλλες επιφανειακές πρωτεΐνες στον φάκελο και τη μεμβράνη του ιού θα μπορούσαν επίσης να αποδειχθούν σημαντικές.